«Το να ζεις χωρίς αγάπη είναι χάσιμο χρόνου. Δεν ήμουν, στην τελική, η Simone de Beauvoir. Όχι, είχα κατέβει από το τρένο σε μια άλλη στάση (γάμος) και είχα ανέβει σε μια άλλη πλατφόρμα (παιδιά). Εκείνη ήταν η μούσα μου, αλλά εγώ σίγουρα δεν ήμουν η δική της.
Παρ’ όλα αυτά, είχαμε αγοράσει και οι δύο ένα εισιτήριο (το οποίο είχαμε κερδίσει με δικά μας χρήματα) για το ίδιο τρένο. Ο προορισμός ήταν να κατευθυνθούμε προς μια πιο ελεύθερη ζωή. Ό,τι κι αν σημαίνει αυτό…».
Είναι σπάνιο να ακούς κάποια να εκφράζει τις σκέψεις σου, παρότι δεν έχετε συναντηθεί ποτέ. Είναι δύσκολο να συγκρίνεις ζωές που αντικειμενικά δεν έχουν την παραμικρή ομοιότητα. Είναι δώρο πολύτιμο να επικοινωνείς με το νου και την καρδιά με κάποια στη θέση της οποίας δεν θα βρεθείς ποτέ προφανώς, αλλά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μοιάζετε σαν δυο σταγόνες νερό, απλά και μόνο γιατί η αγωνία να ζήσεις ως γυναίκα σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο έχει πανομοιότυπο καμβά. Το αυτονόητο είναι ακατανόητο.
Η Βρετανίδα λογοτέχνις Deborah Levy ήταν προσκεκλημένη του WOW Festival, το οποίο φιλοξενήθηκε για δεύτερη χρονιά στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος τον περασμένο Απρίλιο. Γεννημένη στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής, γόνος Λιθουανών Εβραίων μεταναστών της εργατικής τάξης από την πλευρά του πατέρα της και μιας ανώτερης μεσαίας τάξης Άγγλων αποικιοκρατών από την πλευρά της μητέρας της, διέφυγε με την οικογένειά της στο Λονδίνο καθώς ο πατέρας της διώχθηκε από το καθεστώτος του Απαρτχάιντ.
Έχει γράψει θεατρικά έργα, ποίηση και λογοτεχνία. Έχει προταθεί δύο φορές για το βραβείο Booker (το μοναδικό μεταφρασμένο μυθιστόρημά της στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg είναι το υποψήφιο για Booker «Ο Άνθρωπος που τα Είδε Όλα») και χαρακτηρίστηκε από τους New York Times ως «μια από τις συναρπαστικότερες συγγραφείς της σύγχρονης Βρετανίας».
Η γυναικεία φύση, η νεωτερικότητα, η δημιουργική ταυτότητα και η προσωπική ελευθερία είναι θέματα που την απασχολούν γενικότερα, είναι θέματα της τριλογίας της «Living Autobiography», «Things I Don’t Want to Know», «The Cost of Living» και «Real Estate», με τα οποία καταπιάστηκε στο WOW, και ταυτόχρονα θέματα που απασχολούν όποια γυναίκα επιλέγει να πορευτεί βήμα βήμα προς την ελευθερία της. Ό,τι κι αν σημαίνει αυτό.
Αναζητώντας Ταυτότητα
Ακούγοντάς την κατέγραψα κάποια σημεία που, τηρουμένων των αναλογιών, αφορούν όλες τις γυναίκες. Ή, τουλάχιστον, όσες ψάχνουν να βρουν τη φωνή τους, ακόμη κι αν ανήκουν στις διάσημες και επιτυχημένες.
«Για να γίνω συγγραφέας έπρεπε να μάθω να μιλάω λίγο πιο δυνατά και να μιλάω με τη δική μου φωνή». Γράφοντας αυτές τις λέξεις στο πρώτο μου βιβλίο συνειδητοποίησα ότι η φωνή είναι κατά κάποιο τρόπο το πολιτικό υπόβαθρο του βιβλίου. Ως παιδί μιλούσα πολύ πολύ σιγά. Υπήρχαν φορές που δεν μιλούσα καθόλου. Κι έτσι οι άνθρωποι σκέπαζαν με τη φωνή τους τη δική μου ή μιλούσαν εκείνοι αντί για μένα. Ο Freud είπε πως δεν κατάφερε να καταλάβει τι θέλουν οι γυναίκες. Η δική μου απάντηση σε αυτήν τη ρήση είναι ότι δεν μπορείς να ξέρεις τι θέλουν οι γυναίκες, γιατί πάντα λένε οι άλλοι στις γυναίκες τι πραγματικά θέλουν. Η φωνή μας χρειάζεται να είναι δυνατή, αλλά ταυτόχρονα ευαίσθητη. Είναι δύσκολο να ισορροπήσεις ανάμεσα στη δύναμη και την ευαλωτότητα. Όμως αυτό είμαστε. Και δεν χρειάζεται να διαχωρίζουμε το ένα στοιχείο από το άλλο».
[…]
«Απαιτούνται δεξιότητα, χρόνος, αφοσίωση και ενσυναίσθηση για να δημιουργηθεί ένα σπίτι που να αρέσει σε όλους και να λειτουργεί καλά. Πάνω απ’ όλα, είναι μια πράξη τεράστιας γενναιοδωρίας να είσαι ο αρχιτέκτονας της ευτυχίας όλων των άλλων. Το έργο αυτό θεωρείται ως επί το πλείστον γυναικεία δουλειά».
[…]
«Εκείνη την εποχή τα παιδιά μου ζούσαν στο σπίτι και αναρωτιόμουν εάν μπορούσα να μην κρατάω τους ανθρώπους όμηρους των αναγκών μου και του εγωισμού μου. Πώς μπορούμε να αφήνουμε τους ανθρώπους ελευθέρους;»
Η ομιλία της Deborah Levy, ένα κράμα αποσπασμάτων από τα βιβλία της διανθισμένο με την ευρύτερη εμπειρία της ζωής της, μένει ανεξίτηλη στη μνήμη. Για πολλούς λόγους. Με κυριότερο απ’ όλους ίσως για τη δύναμη μιας γυναίκας η οποία διανύει την έβδομη δεκαετία της ζωής της και εξακολουθεί να αναζητά την ταυτότητά της σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land – στο οποίο μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ.
Tara VanDerveer | Τρίποντα στα 70
Ανδρομάχη Παπανικολάου, η Κυρία Τεστ Παπ
Χαρά Κότσαλη: Χορεύοντας με τις Αντιθέσεις
