Η Δήμητρα Νικολαΐδη γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στον ΑΚΤΟ. Νεαρή σε ηλικία, αφοσιωμένη «στο να ταλαιπωρεί τα κόμικ, την εικονογράφηση και τα παζλ». Έχει ολοκληρώσει τέσσερις αυτοεκδόσεις και ετοιμάζει την πέμπτη.
Mε αφορμή τα 70 χρόνια από την πρώτη κυκλοφορία του «Μικρού Ήρωα», οι εκδόσεις «Μικρός Ήρως» πραγματοποιούν μια μοναδική έκθεση, μέχρι τις 15 Μαρτίου, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, κατά την οποία 45 διακεκριμένοι Έλληνες εικονογράφοι αφιερώνουν τις δημιουργίες τους στο αγαπημένο λαϊκό ανάγνωσμα. Η αθηΝΕΑ είναι υπερήφανη χορηγός επικοινωνίας της έκθεσης και, στη συνάντησή της με τη Δήμητρα, άντλησε ενδιαφέρουσες απαντήσεις για τη δουλειά της, για την έκθεση και για το μέλλον των κόμικ και του σχεδίου.
Πότε θυμάσαι τον εαυτό σου να πιάνει ένα μαρκαδοράκι, ένα μολύβι, και να αρχίζει τα πρώτα σχέδια;
Σώζονται κάτι… αριστουργήματα από τη νηπιακή μου ηλικία, όμως νομίζω πως η συνειδητή αρχή ήταν λίγο αργότερα, όταν αποπειράθηκα να φτιάξω κι εγώ μια δική μου ιστορία όπως αυτές στις βιντεοκασέτες που έβλεπα.
Όπως είναι φυσικό, κινούμενο σχέδιο σε μια μόνο κόλλα χαρτί δεν βγαίνει, και νομίζω πως ούτε καν καταλάβαινα καλά καλά τι ήθελα ακριβώς να κάνω, αλλά το μικρόβιο πρόλαβε και εγκαταστάθηκε. Πέρα από αυτό, τότε, όπως και τώρα, με γοήτευε η μεθοδικότητα της προσπάθειας να απεικονίσει κανείς τον κόσμο γύρω του.
Ο «Μικρός Ήρως», ένα τόσο «παλιό» κόμικ, τόσο αναλογικό, πώς μπορεί να σχετιστεί με τη γενιά σου, μια νέα γενιά που έχει τόσα ψηφιακά μέσα;
Θέλω να πιστεύω πως οι έντυπες εκδόσεις δεν θα ξεχαστούν, ακόμα κι αν δεν είναι δυνατή η πλήρης μετάβασή τους στην ψηφιακή εποχή, σε κάποιο ηλεκτρονικό μέσο δηλαδή. Αν κάτι βρει το κοινό του, θα επιβιώσει. Ούτως ή άλλως, είναι πολλά τα κόμικ που εκδίδονται με τον «παραδοσιακό» τρόπο, με απήχηση σε όλες τις ηλικίες!
Νομίζω πως ο πραγματικός προβληματισμός εδώ είναι η θεματική του «Μικρού Ήρωα». Λοιπόν, ακόμη και από ιστορική άποψη, μπορεί να αποτελέσει ένα έναυσμα για μια ουσιώδη έρευνα πάνω στην εποχή της Αντίστασης και τους αγώνες ενάντια στον φασισμό που απεικονίζονται στις περιπέτειες του Γιώργου Θαλάσση, της Κατερίνας, του Σπίθα.
Τι μπορεί να σήμαιναν αυτοί οι ήρωες για τους ανθρώπους που έζησαν την Κατοχή; Για μένα σίγουρα αξίζει κανείς να γνωρίσει ένα έργο που αγαπήθηκε κι άντεξε μέσα στον χρόνο, που για πολλούς παλαιότερους ήταν η μοναδική ίσως επαφή που είχαν με τα κόμικ (ακόμη και ως ευρύτερη έννοια) και τις εικονογραφημένες ιστορίες γενικότερα.
Πες μου τις τεχνοτροπίες που σου αρέσουν. Στο χέρι ή/και ψηφιακά; Στο χαρτί ή/και στην οθόνη;
Λόγω δουλειάς, το μεγαλύτερο ποσοστό από αυτά που φτιάχνω γίνονται στον υπολογιστή. Αν και πραγματικά, για μένα δεν έχει ιδιαίτερη διαφορά! Προσεγγίζω με την ίδια λογική ένα σχέδιο είτε είναι στο χαρτί είτε είναι στην οθόνη. Με μολύβια, μελάνια και ακουαρέλες μπορείς να λερώσεις τα χέρια σου και να το διασκεδάσεις, ψηφιακά μπορείς ίσως πιο εύκολα να πειραματιστείς με γραμμές, χρώματα, φωτισμούς, οτιδήποτε. Αυτά τα πράγματα είναι απλώς εργαλεία που χρησιμοποιούμε και όχι κάτι που κάνει αμέσως, με κάποιο μαγικό τρόπο, καλύτερο ή χειρότερο το έργο μας.
Αγαπημένοι/ες καλλιτέχνες του χώρου σου που παρακολουθείς τη δουλειά τους; Δεχόμαστε και παλιούς, π.χ. εγώ μεγάλωσα με Quino, Uderzo, Pratt, Manara – και ακόμη τους αγαπώ.
Θα κάνω μια προσπάθεια να αναφερθώ σε μερικούς που βρίσκονται εν ζωή και μπορώ να παρακολουθώ τη δουλειά τους όσο εξελίσσομαι κι εγώ, αλλιώς θα είμαστε εδώ με τις ώρες να απαριθμώ, με μια κάποια συγκίνηση, διάφορα ονόματα καλλιτεχνών. Matias Bergara, Nicolas de Crécy, Jordi Lafebre, Julian Totino Tedesco, Naoki Urasawa, Kamome Shirahama.
Μεγάλη χαρά μου δίνει και η ελληνική κοινότητα των κόμικ, που μπορεί να είναι μικρή, αλλά είναι συναρπαστικό να είσαι μέρος μιας τόσο ζωντανής και δημιουργικής ομάδας.
Φοβάσαι πως η διαρκώς αναπτυσσόμενη τεχνητή νοημοσύνη θα διαλύσει την τέχνη του κόμικ, στη λογική ότι ίσως ο καθένας μας θα μπορεί να φτιάξει οτιδήποτε;
Δεν φοβάμαι ακριβώς, απλώς θλίβομαι. Για να λέμε την αλήθεια, ήδη ο καθένας μπορεί να φτιάξει οτιδήποτε. Μπορεί να πάρει καιρό να το αποδώσει όπως ακριβώς θα ήθελε, αλλά αυτή είναι και η ικανοποίηση αυτής της απασχόλησης, είτε είσαι επαγγελματίας είτε όχι. Να φτιάχνεις κάτι από το μηδέν, να μαθαίνεις, να γίνεσαι καλύτερος. Κι αν αποδεχτούμε πως στην τέχνη δεν υπάρχει παρθενογένεση, τότε για τα ΑΙ αυτό ισχύει με το κάτι παραπάνω.
Ξεχνάμε πως δεν έχουμε να κάνουμε με συνειδητά όντα μέσα στους υπολογιστές μας που προσπαθούν να εκφραστούν, όπως σε μια ταινία επιστημονικής φαντασίας, παρά μόνο με αλγόριθμους. Απλώς αυτοί οι αλγόριθμοι εκπαιδεύονται σε έργα καλλιτεχνών, που στη συντριπτική τους πλειονότητα δεν έδωσαν ποτέ τους άδεια για κάτι τέτοιο, ώστε να φτιάξουν ένα κάποιο συνονθύλευμα εικόνων – κάτι που για μένα δεν έχει κανένα αξιακό ή εικαστικό ενδιαφέρον.
Εδώ μπορεί να γίνει μια τεράστια συζήτηση για τα εργατικά και πνευματικά δικαιώματα, το πώς αντιμετωπίζουμε τόσο την τέχνη όσο και τους καλλιτέχνες, την εμπορευματοποίηση κάθε σταδίου της δημιουργίας…
Τι θα δούμε από εσένα στην έκθεση; Μην κάνεις spoiler, αλλά πες μας κάτι!
Θα απέδιδα την έμπνευση για την εικονογράφησή μου στη χαρά της γνωριμίας με ολοκαίνουργιους ήρωες! Αυτή η μαγεία που νιώθεις όταν βυθίζεσαι σε ένα βιβλίο για πρώτη φορά, ειδικά όταν είσαι παιδί και η φαντασία σου τρέχει αχαλίνωτη λίγο παραπάνω.
Αλήθεια, τι ώρα δουλεύεις; Έχεις πρόγραμμα ή είσαι της «έμπνευσης»;
Ευτυχώς ή δυστυχώς –δεν ξέρω ακριβώς–, δουλεύω με πρόγραμμα, σχεδόν με αυστηρότητα. Είμαι όμως αρκετά τυχερή και πολύ σπάνια ένιωσα να μου έχει στερέψει η έμπνευση ή να μην έχω καθόλου διάθεση να ζωγραφίσω. Είναι κάτι που πραγματικά με κάνει πολύ χαρούμενη και, ψυχικά τουλάχιστον, δεν με κουράζει ποτέ μα ποτέ, αλλά μου δίνει δύναμη να συνεχίσω.
• Μπορείτε να δείτε τις δουλειές της Δήμητρας Νικολαΐδη εδώ:
Behance | Instagram
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης Γιορτάζει τα 70 Χρόνια του «Μικρού Ήρωα»
Ο Σταύρος Κιουτσιούκης και η Νέα Σκηνή Κόμικ στην Ελλάδα
Design Masters | Masterclasses σε Σημαντικούς Τομείς του Design
