Ο Γιάννης Βαλαμπούς έχει κάνει πράξη, με μεγάλη επιτυχία, κάτι που όλο και περισσότεροι νέοι Έλληνες επιχειρούν τα τελευταία χρόνια να κάνουν: αξιοποίησε την ελληνική γη στην παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, με εξωστρεφή προσανατολισμό, έμφαση στην καινοτομία και άποψη. Τυχαίνει μάλιστα να είναι φίλος, γνωρίζω λοιπόν από πρώτο χέρι πόσο μεράκι, προσπάθεια και κέφι έχει μπει σε όλες τις πτυχές του Οινοποιείου Vassaltis. Δεν είναι τυχαίο ότι οι απαιτητικοί Sunday Times ξεχώρισαν φέτος το καλοκαίρι την ετικέτα του «Σαντορίνη Barrel Aged 2016» σε άρθρο τους για την ανάκτηση του ηρωικού status της ελληνικής οινοποιίας.
Πώς πήρες την απόφαση να ασχοληθείς με την οινοποιία, εγκαταλείποντας την προηγούμενή σου επαγγελματική σταδιοδρομία;
Η απόφασή μου να ασχοληθώ με τον κλάδο της οινοποιίας είχε να κάνει με προσωπικούς λόγους περισσότερο. Βρέθηκα σε ένα στάδιο της ζωής μου όπου αναζητούσα κάτι πιο δημιουργικό από την προηγούμενή μου καριέρα και παράλληλα να εφαρμόσω στην πράξη αυτό που πίστευα (και πιστεύω) ότι πρέπει να κάνει η Ελλάδα για να βγει από την κρίση: να εκμεταλλευτεί το συγκριτικό πλεονέκτημα που έχει στον αγροτοδιατροφικό τομέα, την εξαιρετική ποιότητα της παραγωγής της και να προσθέσει σ’ αυτήν αξία μέσω της μεταποίησης. Χαίρομαι ιδιαίτερα όταν βλέπω ανθρώπους της ηλικίας μου να έχουν ακολουθήσει την ίδια πορεία είτε είναι με μέλι, λάδι, βότανα, γιατί πιστεύω ότι και σαν παραγωγή, αλλά και σαν γενιά, έχουμε πολλά να δώσουμε στη χώρα.
Δημιουργώντας το οινοποιείο Vassaltis, είχες οδηγό σου κάποιο άλλο αγαπημένο οινοποιείο;
Δύσκολα θα βρεις δύο οινοποιεία να είναι ίδια και είναι πολύ κακός σύμβουλος το να βάζεις οδηγό ένα άλλο οινοποιείο, και εξηγώ. Το οινοποιείο αποτελείται και ορίζεται από πολλούς παράγοντες. Το ανθρώπινο δυναμικό: την ηλικία, το background, τις φιλοδοξίες, το ταλέντο. Την τοποθεσία του: τη χώρα, το χωριό, την εγγύτητα σε αστικό κέντρο. Το αμπελουργικό/οινοποιητικό δυναμικό: τις ποικιλίες, το στυλ των κρασιών, τη σύσταση του εδάφους, τις στρεμματικές αποδόσεις κ.λπ. και φυσικά την ηλικία του και τις οικονομικές δυνατότητες. Έτσι λοιπόν δεν βρήκα ποτέ ένα οινοποιείο-οδηγό αλλά έβρισκα κομμάτια που μου αρέσανε και τα έβαλα όλα μαζί με πολλή δόση από το χαρακτήρα μου και το όραμά μου, ώστε να δημιουργήσω αυτό που σήμερα λέγεται Vassaltis, ένα οινοποιείο διαφορετικό από τα άλλα, με δικό του DNA.
Περνάς μεγάλο μέρος της χρονιάς σου στη Σαντορίνη. Πώς είναι η εμπειρία της ζωής στο νησί το χειμώνα; Βλέπεις μεγάλες αλλαγές στη Σαντορίνη στη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας;
Ευτυχώς που δεν έχουμε τουρισμό όλο το χρόνο και χαιρόμαστε το νησί! Η Σαντορίνη το χειμώνα είναι ένα εκπληκτικό μέρος. Ήσυχα και συνάμα άγρια, η έλλειψη τουρισμού αφήνει άπλετο ελεύθερο χρόνο στους κατοίκους να έρθουν πιο κοντά, να ασχοληθούν με τη φύση και τα χόμπι τους. Φυσικά, η οικοδομική δραστηριότητα το χειμώνα είναι αδιάκοπη και αυτή είναι η μεγαλύτερη διαφορά την τελευταία πενταετία. Η αλόγιστη ανοικοδόμηση του νησιού που δημιουργεί ανεπανόρθωτη ζημιά στο φυσικό κάλος και την εμπειρία του επισκέπτη.
Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες της οινοποιίας στη Σαντορίνη; Χρησιμοποιείτε στα αμπέλια σας παραδοσιακές μεθόδους όπως η «κουλούρα»;
Οι ιδιαιτερότητες της αμπελουργίας έγκεινται στις ιδιαιτερότητες του κλίματος της Σαντορίνης: μηδαμινή βροχόπτωση, ισχυροί άνεμοι, υπερβολική ηλιοφάνεια – όλα είναι καιρικά φαινόμενα που δυσκολεύουν την ανάπτυξη του αμπελιού. Οι αντιξοότητες αυτές οδηγούν σε πολύ χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις και κατά συνέπεια υψηλά κόστη) και αναγκάζουν τον αμπελουργό να εφεύρει τρόπους να προστατεύσει την παραγωγή του. Το κλάδεμα της «κουλούρας» είναι ένας από αυτούς. Το πρέμνο κλαδεύεται σε θαμνοειδές κύπελλο, με τα σταφύλια να μεγαλώνουν στη μέσα πλευρά του φυτού ώστε να τα προστατεύει το φυτό από τους ανέμους και το φύλλωμα να μεγαλώνει από πάνω, ώστε να του δίνει σκιά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η ανταπόκριση στα κρασιά μας έχει υπάρξει ιδιαίτερα θερμή εντός και εκτός Ελλάδας, με το παλαιωμένο Ασύρτικο Vassaltis να λαμβάνει πρόσφατα μια διθυραμβική κριτική από τους Sunday Times.
Ποια είναι τα επόμενά σας βήματα, ποιες οι ευκαιρίες της επόμενης περιόδου και ποιες οι προκλήσεις;
Το βασικότερο μέλημά μας αυτή τη στιγμή είναι να διατηρήσουμε το υψηλό επίπεδο ποιότητας που μας χαρακτηρίζει στις πρώτες μας σοδειές, και παράλληλα να αυξήσουμε την έκταση του αμπελώνα που ελέγχεται από το Vassaltis. Πλέον απευθυνόμαστε σε ένα ελληνικό κοινό εκπαιδευμένο στο Ασύρτικο και σε ένα ξένο κοινό εξοικειωμένο με το Ασύρτικο. Η πρόκληση τώρα είναι να προσφέρουμε στα δύο αυτά ακροατήρια κρασιά υψηλότερης ποιότητας, μέσω ειδικών οινοποιήσεων και ξεχωριστών αμπελοτοπιών, που θα αναδείξουν το δυναμικό της ποικιλίας και του τόπου, αλλά και το ταλέντο της ομάδας μας.
Τα κρασιά της Σαντορίνης είναι παγκοσμίου κλάσεως και δεν θα σταματήσω ποτέ να λέω ότι εάν αυτά τα κρασιά είχαν άλλη χώρα προέλευσης, η αξία τους θα ήταν πολλαπλάσια.
Μίλησε μας για το αφρώδες κρασί που βγάλατε φέτος στην αγορά, σε περιορισμένο αριθμό φιαλών.
Το Petillant Naturel (φυσικές φυσαλίδες στα γαλλικά) ή PetNat είναι ένας τύπος κρασιού εξαιρετικά δημοφιλής στον υπόλοιπο κόσμο. Στην Ελλάδα είναι ένα από τα λίγα και ίσως το πρώτο. Παράγεται με την αρχαϊκή μέθοδο (method ancestrale), εμφιαλώνοντας δηλαδή το μούστο προτού αποζυμώσει. Δίνει ένα κρασί πολύ απολαυστικό, ιδανικό για τις ζεστές καλοκαιρινές μέρες, είτε σαν απεριτίφ είτε συνοδεύοντας λαδερά πιάτα (γεμιστά, μπριάμ κ.λπ.) ή λιπαρά ψάρια.
Πολύς κόσμος σχολιάζει επιδεικτικά την αύξηση των τιμών της Σαντορίνης. Τι έχετε να πείτε σχετικά;
Τα κρασιά της Σαντορίνης είναι παγκοσμίου κλάσεως και δεν θα σταματήσω ποτέ να λέω ότι εάν αυτά τα κρασιά είχαν άλλη χώρα προέλευσης, η αξία τους θα ήταν πολλαπλάσια. Όσο η παγκόσμια αγορά ανακαλύπτει αυτά τα κρασιά, τόσο θα ανεβαίνει η τιμή τους. Βέβαια, η Σαντορίνη είναι το μοναδικό μέρος στον κόσμο όπου υπάρχει τόσο έντονη τουριστική και αγροτική δραστηριότητα σε έναν τόσο μικρό χώρο. Το αποτέλεσμα είναι, η αξία της γης (και κατά συνέπεια του παραγόμενου αγροτικού προϊόντος) να είναι υψηλή. Η διαρκής ανοικοδόμηση του νησιού, η έμφαση στην ανάπτυξη του τουριστικού κλάδου και η έλλειψη υποδομών είναι παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στον όγκο του παραγόμενου αγροτικού προϊόντος με ό,τι συνέπειες έχει αυτό στην τιμή του. Νομίζω ότι φτάνουμε σε ένα σημείο όπου η Σαντορίνη -ως κοινωνία και πολιτική ηγεσία-θα πρέπει να αποφασίσει εάν θέλει να διασώσει την αγροτική οικονομία της από τον υπερ-τουρισμό και τι είναι διατιθέμενη να κάνει προς αυτή την κατεύθυνση.
Αν σας φέρει ο δρόμος σας στη Σαντορίνη, μην αμελήσετε να επισκεφθείτε το tasting room του Οινοποιείου Vassaltis στο Βούρβουλο. Για τη διαμονή σας, μπορείτε να επιλέξετε το αδερφάκι του Vassaltis, το μπουτίκ ξενοδοχείο The Vasilikos, στο Ημεροβίγλι.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο πρώτο τεύχος του Carpe Vinum, του θεματικού περιοδικού e-book της αθηΝΕΑς για το κρασί, το οποίο μπορείτε να απολαύσετε εδώ.
