H Women Act, σε συνεργασία με το ACG Institute of Global Affairs, διοργάνωσε στο Deree την Τρίτη 4 Δεκεμβρίου μια εκδήλωση με θέμα “Women in Diplomacy – Challenges and Opportunities for Women in Public Life”. Σε αυτήν, ομιλήτριες ήταν οι Πρέσβεις του Ηνωμένου Βασίλειου Ms Kate Smith, της Σουηδίας Ms Charlotte Sammelin, της Ινδίας Ms Shamma Jain και της Αυστραλίας Ms Kate Logan. Τη συζήτηση συντόνισε ο καθηγητής και Director του Institute of Global Affairs Χάρης Βλαβιανός. Είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε από γυναίκες που ηγούνται της διπλωματικής ζωής για τα ζητήματα και τις πολιτικές που αφορούν συνολικά τις γυναίκες στη δημόσια διοίκηση. Ακολουθεί η εισήγηση της Πρέσβεως της Αυστραλίας Ms Kate Logan.
Όταν έγινα πρέσβης συνειδητοποίησα ότι η διπλωματία είναι ανδροκρατούμενο επάγγελμα.
Το αντιλαμβάνομαι αυτό ακόμη παραπάνω, όταν συναντώ εδώ ανθρώπους και είτε με προσπερνούν, είτε θεωρούν ότι είμαι η σύζυγος κάποιου σπουδαίου, είτε λένε πολύ ευγενικά: “Ώστε εσείς είστε η πρέσβης!”.
Τώρα πια απαντώ: “περιμένατε κάποιον άλλον;”. Και η απάντηση, αντικειμενικά, είναι ναι.
Κάτι που αποδεικνύεται και απ’ τους αριθμούς. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι γυναίκες αποτελούν μόλις το 23% των βουλευτών, το 27% των δικαστών και το 15% των μελών διοικητικών συμβουλίων επιχειρήσεων. Στην Αυστραλία, στο υπουργείο Εξωτερικών και Εμπορίου όπου εργάζομαι, εδώ και δεκαετίες το 50% των προσλήψεων είναι γυναίκες και εφαρμόζεται στρατηγική για την προώθηση των γυναικών σε θέσεις ηγεσίας. Kαι όμως, μόνο το 37% των πρεσβευτών μας είναι γυναίκες. Υποψιάζομαι δε ότι αν ληφθούν υπόψιν όλες οι χώρες, το ποσοστό αυτό θα είναι πολύ χαμηλότερο.
Αυτά τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Καθώς σας κοιτάζω όμως όλους εδώ, βλέπω έξυπνους νέους ανθρώπους, έτοιμους να ξεκινήσουν μια δική τους σταδιοδρομία – είτε στο χώρο της διπλωματίας, είτε σε κάποια άλλη πτυχή της δημόσιας ζωής. Σκέφτομαι λοιπόν ότι δεν χρειάζεστε πραγματικά να ακούσετε για τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες που συμμετέχουν στα επαγγέλματα αυτά. Σκέφτομαι ότι θέλετε να ακούσετε λύσεις και πώς μπορείτε εσείς να τις εφαρμόσετε.
Δεν έχω όλες τις απαντήσεις και θα βρείτε δικές σας, καλύτερες απαντήσεις, στην πορεία. Όμως, υπάρχουν κάποια πράγματα που έχω βρει εγώ χρήσιμα.
Θα τα αποκαλέσω “οι δέκα πρακτικές συμβουλές μου για τις γυναίκες στη διπλωματία”:
1. Βρείτε, γνωρίστε και διαβάστε για όσο το δυνατόν περισσότερα παραδείγματα προς μίμηση μπορείτε. Εάν θέλετε να εργαστείτε στη διπλωματία ή στη διεθνή ασφάλεια ή την άμυνα, μάθετε για τις γυναίκες που εργάζονται ήδη σε αυτούς τους τομείς. Γιατί όσες περισσότερες γυναίκες βλέπετε και γνωρίζετε σε αυτούς τους ρόλους, τόσο πιο εύκολα εσείς, αλλά και άλλες γυναίκες, θα ακολουθήσετε το παράδειγμά τους και, σταδιακά, οι γυναίκες θα γίνονται λιγότερο αντιληπτές υπό το πρίσμα του φύλου τους.
– Η Νέα Ζηλανδία έχει πλέον την τρίτη της γυναίκα πρωθυπουργό και είμαι σίγουρη ότι οι άνθρωποι δεν αναφέρονται πια στην Jacinda Adern ως “γυναίκα ηγέτη”.
– Η Αυστραλία έχει τη δεύτερη γυναίκα υπουργό Εξωτερικών της και, όταν ορίστηκε πριν από μερικούς μήνες, το φύλο της δεν αναφέρθηκε σχεδόν καθόλου.
– Οι 20άρηδες στην Αυστραλία δεν είμαι βέβαιη ότι θυμούνται άνδρα υπουργό Εξωτερικών.
Έτσι, με την πάροδο του χρόνου, η συμμετοχή των γυναικών σε αυτούς τους δημόσιους ρόλους αρχίζει να εκλαμβάνεται ως κανονικότητα.
2. Μην αισθάνεστε παράταιρη όταν, σε επαγγελματικό πλαίσιο, μπαίνετε σ’ ένα δωμάτιο γεμάτο άνδρες. Είναι δύσκολο -το αισθάνομαι συχνά αυτό το “σύνδρομο του απατεώνα” – όμως προσπαθήστε να το δείτε ως παράγοντα που σας διευκολύνει, παρά ως εμπόδιο.
Αντιστρέψτε το πώς αντιλαμβάνεστε την κατάσταση, λέγοντας στον εαυτό σας τα εξής:
– Θα ξεχωρίζεις. Για αρχή, δεν θα είσαι μία από τους εκατομμύρια άνδρες με γκρι κοστούμι. Οι άνθρωποι θα σε παρατηρήσουν και θα έρθουν να σου μιλήσουν και αυτό είναι που θέλεις.
– Θα είσαι σε καλύτερη θέση να αναπτύξεις βαθύτερες σχέσεις με επαφές σε υψηλότερες θέσεις που είναι γυναίκες.
– Ακόμα και σε συντηρητικά διεθνή περιβάλλοντα κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί – η Αυστραλία έχει γυναίκες πρέσβεις στην Καμπούλ και τη Βαγδάτη. Αυτό μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμο για την προβολή τους ως υποδειγματικά πρότυπα.
3. Μη πιστεύετε λέξη όταν σας λένε ότι δεν μπορείτε να συνδυάσετε μια καριέρα στη διπλωματία με οικογένεια. Είναι ανοησίες. Θα κάνετε επιλογές όπως όλοι, αλλά θα είναι οι δικές σας επιλογές, και θα βρείτε το δικό σας τρόπο. Θα ζογκλάρετε. Θα συμβιβαστείτε. Αλλά θυμηθείτε ότι όλα είναι εφικτά.
4. Το οποίο με φέρνει στο νούμερο 4. Μη τα βάζετε με τον εαυτό σας για τα μικρά πράγματα που δεν μπορέσατε να κάνετε. Μπορεί να μη κάνετε πάντα τέλεια τα πάντα -και μπορώ να σας κουράσω απίστευτα με ιστορίες για το πόσες φορές έχω ξεχάσει την ημέρα μεταμφίεσης στο σχολείο του γιου μου ή για τότε που τον έστειλα δυο μέρες συνεχόμενες με το ίδιο πουκάμισο- αλλά, ξέρετε, κανείς δεν τα θυμάται αυτά, και θα σας αγαπούν ακριβώς το ίδιο.
5. Επισημάνετε την προκατάληψη όταν τη βλέπετε. Κάντε τους ανθρώπους να καταλάβουν τι κάνουν ή τι λένε. Εκπαιδεύστε τους για τα οφέλη αυτού που επιδιώκετε να κάνετε ή να αλλάξετε. Δεν εννοώ με επιθετικό ή υπερβολικά δυναμικό τρόπο. Ενθαρρύνετε τους απλά να δουν ότι η άποψή τους είναι στην πραγματικότητα λανθασμένη ή αβάσιμη ή δεν πρόκειται να οδηγήσει σ’ ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Με τον καιρό μπορείτε να αλλάξετε συμπεριφορές. Χρησιμοποιήστε χιούμορ και γοητεία. Χρησιμοποιήστε αποδεικτικά στοιχεία. Οργανώστε τα επιχειρήματά σας. Με δυο λέξεις, ασκήστε διπλωματία.
6. Σχετικό με αυτό είναι και το νούμερο 6. Να θυμάστε ότι κάθε εμπειρική μελέτη δείχνει ότι οι ομάδες που αποτελούνται από διαφορετικούς ανθρώπους παίρνουν καλύτερες αποφάσεις. Όσο περισσότερες προοπτικές και ιδέες ενσωματώνετε στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, τόσο πιο άρτιο και στέρεο θα είναι το αποτέλεσμα – ρωτήστε τον ιδιωτικό τομέα. Μια γνωστή πρόσφατη μελέτη στην Αυστραλία διαπίστωσε ότι οι εταιρείες με ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων στα διοικητικά συμβούλια και στις ανώτερες θέσεις παράγουν καλύτερα αποτελέσματα και υψηλότερα κέρδη. Είναι πια γεγονός. Επομένως, αν δεν μπορείτε να πείσετε τους ανθρώπους για λόγους λογικής και ισότητας ότι περισσότερες γυναίκες στη δημόσια ζωή είναι μια καλή ιδέα, πείστε τους για λόγους παραγωγικότητας και κέρδους.
7. Φέρτε άνδρες με επιρροή στο πλευρό σας για να σας υποστηρίξουν. Στην Αυστραλία έχουμε ένα πρόγραμμα που ονομάζεται “Άνδρες Πρωταθλητές της Αλλαγής”, το οποίο ουσιαστικά καλεί άνδρες διευθυντές και επικεφαλής τμημάτων να υιοθετήσουν στρατηγικές για την υποστήριξη των γυναικών. Γιατί η πραγματικότητα είναι ότι αν οι άνδρες σε ανώτερα κλιμάκια δεν γίνουν κύριοι της αλλαγής, αν δεν την υπερασπιστούν, η αλλαγή δεν θα συμβεί.
Όσο για τους νεαρούς άνδρες που ξεκινούν σύντομα τη σταδιοδρομία τους, θα έλεγα το εξής: ξέρετε πού κατευθύνεται ο κόσμος. Δεν είναι πλέον εφικτό να αποκλείουμε το 50% του πληθυσμού από ηγετικές θέσεις σε οποιονδήποτε τομέα. Γι’ αυτό, επιβιβαστείτε από νωρίς. Γίνετε κύριοι της αλλαγής και αναγνωριστείτε γι’ αυτήν με θετικό τρόπο.
8. Κάτι που με φέρνει στο νούμερο 8 – “να έχετε ένα μυστικό σχέδιο” όπως είχε πει μια προηγούμενη υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας. Όταν η Julie Bishop ήταν μια από τις δύο γυναίκες υπουργούς σε προηγούμενη κυβέρνηση, αυτή και η συνάδελφός της κατέστρωσαν ένα σχέδιο για να μιλά και να υποστηρίζει η μία τα λεγόμενα της άλλης στις συναντήσεις του υπουργικού συμβουλίου. Γιατί ξέρετε πόσο ενοχλητικό είναι όταν σε μια συνάντηση κάνετε μια πρόταση και κανείς δεν αντιδρά. Μέχρι που ένας άνδρας κάνει την ίδια πρόταση και όλοι τη χαρακτηρίζουν “ιδιοφυή”. Έτσι, την επόμενη φορά που θα βρίσκεστε σε μια ομάδα και μια άλλη γυναίκα κάνει μια καλή πρόταση, ξέρετε τι να κάνετε.
9. Μια μικρή συμβουλή για τους ανθρώπους που διοργανώνουν ή συμμετέχουν σε πάνελ. Σας παρακαλώ, μην έχετε “manels”. Προσπαθήστε να πετυχαίνετε στα πάνελ σας ισορροπία μεταξύ ανδρών και γυναικών, γιατί όταν οι γυναίκες ακούγονται να μιλούν δημόσια με αυτοπεποίθηση και σιγουριά, αντιμετωπίζονται έτσι και συνολικότερα.
10. Τέλος, μην φοβάστε. Ένα πράγμα που μου δίδαξε αυτή η δουλειά είναι ότι υπάρχουν περισσότεροι από ένας τρόποι να κάνεις κάτι. Δεν χρειάζεται να είναι ο παλιομοδίτικος τρόπος αποστολής επίσημων διακοινώσεων ή ακολουθώντας πάντα το πρωτόκολλο. Υπάρχουν νέοι και καλύτεροι τρόποι.
Όταν στέκομαι πίσω από την αυστραλιανή σημαία σε εκδηλώσεις ή όταν βλέπω μια γυναίκα πρωθυπουργό της Αυστραλίας ή υπουργό Εξωτερικών ή επικεφαλής της Δικαιοσύνης ή Γενική Κυβερνήτη να μας εκπροσωπεί, είμαι περήφανη, επειδή παρουσιάζει μια σύγχρονη εικόνα της χώρας μου, μια προσέγγιση των πραγμάτων που είναι ευέλικτη, καινοτόμος και προσανατολισμένη προς το μέλλον. Είναι η απόλυτη soft-power διπλωματία για μια χώρα.
Έτσι, το μήνυμά μου προς εσάς είναι, τολμήστε το!
Μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο αυτό στα αγγλικά, εδώ.
