Οι Δίαιτες Δεν Λειτουργούν – Αλλά Αυτό το Ξέρουν Μόνο Όσοι Κάνουν Δίαιτα

Αγαπητό Let’s Science, 

Θέλω να γίνω αδύνατη σαν τη Λένα! Μπορεί και τρώει υγιεινά (αν και την έχω δει να κάνει και τις ατασθαλίες της!) και να παραμένει αδύνατη. Εγώ κάνω δίαιτα κάθε τόσο, αλλά δεν τα καταφέρνω. Δεν μπορώ να σταματήσω να τρώω, ειδικά γλυκά. Τι μπορώ να κάνω; Μόνο εσύ μπορείς να με βοηθήσεις. 

Η πιο φανατική σου αναγνώστρια, 

Ρίτα

***

Φίλη Ρίτα,

Είμαι εδώ για να σε βοηθήσω, όπως και όλους μας τους αναγνώστες.

Ριτάκι μου, τα επιστημονικά ευρήματα μιλάνε καθαρά: η μείωση θερμίδων δεν οδηγεί σε μακροπρόθεσμη μείωση βάρους ή σε οφέλη στην υγεία  Οι δίαιτες δεν λειτουργούν – αλλά αυτό το ξέρουν μόνο όσοι κάνουν δίαιτα. Οι υπόλοιποι -όπως η Λένα- απλά δεν μπορούν να το καταλάβουν. Γι’ αυτό και όσοι ξαναπαίρνουν βάρος μετά από δίαιτα αντιμετωπίζουν το στίγμα της αποτυχίας.

Ναι, η Λένα είναι αδύνατη λόγω του τρόπου που τρώει, όμως τα γονίδιά της παίζουν επίσης έναν πολύ σημαντικό ρόλο. Τη θαυμάζεις γιατί βλέπεις μόνο τι τρώει, αλλά όχι το DNA της. Όμως, πολλοί απ’ όσους έχουν παραπάνω βάρος μπορεί να μην ήταν τόσο αδύνατοι όσο η Λένα, ακόμα κι αν έτρωγαν το ίδιο ακριβώς φαγητό με αυτήν. Τα σώματά τους χρειάζονται λιγότερες θερμίδες για να λειτουργήσουν, κάτι το οποίο ίσως κάποτε να έσωσε τους προγόνους τους από περιόδους λιμών. Συνεπώς, αν καταναλώσουν το ίδιο φαγητό με την Λένα θα τους περισσέψουν περισσότερες θερμίδες για αποθήκευση, δηλαδή για να γίνουν λίπος. Άρα, για να χάσουν βάρος, πρέπει να τρώνε μικρότερες ποσότητες απ’ ό,τι η Λένα. Και πάλι, όμως, αν έχουν κάνει δίαιτα για κάποιον καιρό, ο μεταβολισμός τους αλλάζει  και τότε πρέπει να τρώνε ακόμα λιγότερο για να χάσουν βάρος.

Και δεν είναι μόνο αυτό! Ακριβώς επειδή η Λένα δεν χρειάστηκε ποτέ να κάνει δίαιτα, το βρίσκει πιο εύκολο να αποφύγει το γαλακτομπούρεκο που παραμονεύει μέσα στο ψυγείο. Γιατί, άμα είσαι σε δίαιτα, τότε το γαλακτομπούρεκο σου φωνάζει δυνατά “Φάε με!”. Η δίαιτα προκαλεί νευρολογικές αλλαγές που σε κάνουν να προσέχεις πιο πολύ το φαγητό απ’ ό,τι πριν ξεκινήσεις δίαιτα, και όταν το προσέξεις είναι δύσκολο να σταματήσεις να το σκέφτεσαι. Άσε που τώρα το γαλακτομπούρεκο μοιάζει ακόμα πιο λαχταριστό. Γιατί άλλες νευρολογικές αλλαγές που προκαλούνται από τη δίαιτα κάνουν τον εγκέφαλο να παράγει περισσότερη ντοπαμίνη, ένα νευροδιαβιβαστή στο σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου που μας κάνει να θέλουμε να ξαναφάμε. Είναι η ουσία που παράγεται όταν κάποιος είναι εθισμένος σε κάποιο ναρκωτικό.

Άσε που η Λένα είναι χορτάτη. Αντίθετα, όσοι κάνουν δίαιτα παρουσιάζουν και αλλαγές στα επίπεδα κάποιων ορμονών, όπως η ορεξίνη, που μας κάνουν να αισθανόμαστε πλήρεις. Δηλαδή, όσοι κάνουν δίαιτα νιώθουν ακόμα πιο πεινασμένοι! Και το χειρότερο; Οι δίαιτες προκαλούν γνωστικές αλλαγές, κυρίως στις εκτελεστικές λειτουργίες, που βοηθούν με τον αυτο-έλεγχο. Άρα, όσοι κάνουν δίαιτα έχουν λιγότερο αυτοέλεγχο όταν ακριβώς τον χρειάζονται περισσότερο!

Ναι, κάποιοι άνθρωποι μετά από δίαιτα κατορθώνουν να κρατήσουν χαμηλά το βάρος τους. Όχι, όμως, χωρίς συνεχή μάχη με τον εαυτό και τη φυσιολογία τους.

Ρίτα μου, θέλω να θυμάσαι ότι δεν είσαι αδύναμη, είσαι απλά άτυχη. Καλύτερα να προσπαθήσεις να κοιμάσαι καλύτερα (ίσως σε βοηθήσει και με το βάρος σου), να φροντίσεις την υγεία σου με το να γυμνάζεσαι περισσότερο, να προσπαθήσεις να έχεις λιγότερο άγχος, όπως επίσης και να προσπαθείς να διατηρείς καλούς φίλους

Αν έχεις άλλες απορίες, ρώτα και την Traci Mann, καθηγήτρια ψυχολογίας και συγγραφέα του βιβλίου Secrets from the Eating Lab και του άρθρου Here’s What Thin People Don’t Understand About Dieting.

Δικιά σου πάντα, 

Μαριέττα

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΣ
Let's Science
Let's Science

Η Μαριέττα Παπαδάτου-Παστού γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, όπου και σπούδασε ψυχολογία. Έκανε μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές πάνω στη νευροψυχολογία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παράλληλα, είναι επιστημονική συνεργάτης του Health and Cognition Lab του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και συνεργάτης της νεοφυούς επιχείρησης iConcipio που αναπτύσσει διαδικτυακά συστήματα ακαδημαϊκής και ψυχολογικής υποστήριξης φοιτητών, με έδρα το Λονδίνο. Όταν δεν βρίσκεται στο αμφιθέατρο ή στο γυμναστήριο, βρίσκεται πίσω από ένα υπολογιστή στο σπίτι. Της αρέσει να ταξιδεύει και να μαθαίνει - και να μοιράζεται τις εντυπώσεις της με άλλους. Αγαπά τη συμπεριφορά, το νου και τον εγκέφαλο, και διασκεδάζει εκλαϊκεύοντας την επιστήμη και προωθώντας την επιστημονική σκέψη.

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

Τα σημαντικότερα νέα της ημέρας, στο inbox σου κάθε μεσημέρι!

ΕΓΓPΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER

+