Είναι η επιμονή του ανθρώπινου είδους και η ατέρμονη δίψα του για εξερεύνηση που τον κάνει να πετυχαίνει το ακατόρθωτο…Βήμα βήμα, ακόμα και στις πιο δύσκολες περιόδους, εν μέσω πανδημίας. Αυτή η επιμονή του είναι ένα από τα μεγαλύτερα αγαθά. Και πλέον έχει κι ένα όχημα με το όνομα της -Perseverance σημαίνει επιμονή στα αγγλικά- στην επιφάνεια του πλανήτη Άρη! H μοναδική του προσεδάφιση στον κόκκινο πλανήτη, μας χάρισε στιγμές ενθουσιασμού και μας έκανε να ξεχάσουμε έστω για λίγο την καθημερινότητα.
Το Perseverance
Το Perseverance είναι το διαστημικό όχημα που σχεδίασε η NASA με σκοπό να βρει ίχνη μικροβιακής ζωής στον Άρη. Ζωή που υπήρχε κάποτε, όταν κυλούσε νερό στην επιφάνειά του. Επίσης, θα μελετήσει το κλίμα και τη γεωλογία του Άρη, αλλά και θα δοκιμάσει τεχνολογίες για μελλοντικές ρομποτικές και επανδρωμένες αποστολές στον Κόκκινο Πλανήτη.
Το όχημα έχει το μέγεθος ενός αυτοκινήτου (3 μέτρα μήκος, 2,7 μέτρα πλάτος και 2,2 μέτρα ύψος) και ζυγίζει περίπου 1.000 κιλά, λίγο πιο βαρύ από το Curiosity. Η προσεδάφιση ήταν εφικτή χάρη σε νέες τεχνολογίες που του επέτρεψαν να φτάσει με ακρίβεια στο επιθυμητό σημείο. Τα 7 λεπτά στην ατμόσφαιρα μέχρι να προσεδαφιστεί ήταν πάρα πολύ κρίσιμα. Αν κάτι πήγαινε στραβά, αν δεν άνοιγε το αλεξίπτωτο, αν δεν μειωνόταν αρκετά η ταχύτητα του, αν δεν προσεδαφιζόταν σωστά τότε… τίτλοι τέλους.
Τα 7 Λεπτά του Τρόμου
Το διαστημικό όχημα αρχίζει να εισέρχεται στην ατμόσφαιρα του Άρη με ταχύτητα 19.500 km/h! Και πρέπει να φτάσει στα 0 km/h στην επιφάνεια. Τα 7 λεπτά του τρόμου, όπως χαρακτηριστικά ονομάζουν τη διαδικασία προσεδάφισης, είναι πολύ κρίσιμα γιατί δε μπορεί να επέμβει κανείς. Το όχημα είναι μόνο του, γιατί τόση ώρα κάνει να φτάσει το σήμα του από τον Άρη στη Γη.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι στο παρελθόν ο κρατήρας Jezero διαμέτρου 45 χιλιομέτρων, στον οποίο προσεδαφίστηκε, ήταν μια λίμνη στην περιοχή του δέλτα ενός ποταμού. Η επιλογή δεν έγινε τυχαία. Πρόκειται για ένα πολλά υποσχόμενο σημείο για την ανακάλυψη μικροβιακής ζωής που κάποτε υπήρχε στον κόκκινο πλανήτη, αλλά και το πιο δύσκολο μέχρι τώρα όσον αφορά την προσεδάφιση, λόγω της ιδιαίτερης γεωλογίας του.
Όπως είπαμε, η βασική αποστολή του Perseverance είναι να βρει ίχνη ζωής και να κάνει δειγματοληψία από πέτρες και ρηγόλιθο (ένα μείγμα από θρυμματισμένες πέτρες και σκόνη που υπάρχει σε Γη, Σελήνη και Άρη, καθώς και σε αστεροειδείς). Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι ο ρηγόλιθος στην επιφάνεια του Άρη πήρε τη μορφή που έχει σήμερα όταν κυλούσε νερό σε κοιλάδες ποταμών και χαντάκια.
Στόχος λοιπόν είναι να συλλέξει το Perseverance αυτά τα δείγματα μέσα στα επόμενα 2 γήινα χρόνια, ώστε να επιστρέψουν στη Γη σε μια μελλοντική αποστολή. Ο λόγος που το Perseverance θα μελετήσει πέτρες και ρηγόλιθο είναι γιατί αυτά μπορούν να διατηρήσουν ίχνη μικροβιακής ζωής από το παρελθόν του πλανήτη, όταν κυλούσε νερό στην επιφάνεια του. Επίσης θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τις συνθήκες κατάλληλες για ζωή εκείνη την εποχή.
Το Perseverance έχει 7 επιστημονικά όργανα (Mastcam-Z, SuperCam, PIXL, SHERLOC, MOXIE, MEDA και RIMFAX). Τα όργανα αυτά θα αναλύσουν τη χημικά στοιχεία των δειγμάτων με τεχνικές φασματοσκοπίας και φωτομετρίας, ενώ θα ερευνήσουν και την ύπαρξη οργανικών στοιχείων.
Θα παρέχουν μετρήσεις της θερμοκρασίας, ταχύτητας του ανέμου, ατμοσφαιρικής πίεσης, σχετικής υγρασίας της ατμόσφαιρας, καθώς και του μεγέθους και σχήματος της σκόνης στον Άρη.
Το ειδικό ραντάρ RIMFAX θα μπορέσει να δει κάτω από την επιφάνεια και να μελετήσει την γεωλογία. Ένα από τα επιστημονικά όργανα, το MOXIE, έχει σκοπό να τεστάρει μια τεχνολογία παραγωγής οξυγόνου από το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας του Άρη. Αν είναι επιτυχής, θα βοηθήσει μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές ώστε να επιστρέψουν στη Γη, καθώς θα παρέχει καύσιμο για τον πύραυλο που θα τους φέρει στη Γη.
Να Έρθω Μαζί Σου;
Το Perseverance έχει και έναν “λαθρεπιβάτη” μαζί του, το Ingenuity (Ευφυία)! Πρόκειται για ένα ευφυές ελικόπτερο, ειδικά σχεδιασμένο για να πετάξει στην ατμόσφαιρα του Άρη. Σκοπός του Ingenuity είναι για πρώτη φορά να δοκιμαστούν ιπτάμενα αντικείμενα στον Άρη.
Μόλις το Perseverance βρει το κατάλληλο μέρος για ένα αρειανό ελικοδρόμιο, θα απελευθερώσει το Ingenuity, το οποίο ζυγίζει μόλις 1,8 κιλά, για την 30ήμερη αποστολή του.
Είναι ειδικά σχεδιασμένο ώστε να μπορεί να πετάξει στην ατμόσφαιρα του Άρη, η οποία είναι πολύ αραιή, με ατμοσφαιρική πίεση μόλις το 1% αυτής της Γης. Το να πετάξει ένα ελικόπτερο σε τέτοιες συνθήκες είναι ένα τεράστιο τεχνολογικό βήμα.
Το Ingenuity μπορεί να κάνει πτήσεις 90 λεπτών, 3-5 μέτρα (10-15 πόδια) πάνω από την επιφάνεια του Άρη και να καλύψει απόσταση 300 μέτρων. Αν το συγκρίνουμε με την πρώτη πτήση μηχανοκίνητου οχήματος στη Γη από τους αδερφούς Wright, αυτή διήρκησε 12 δευτερόλεπτα, φτάνοντας ταχύτητα 10.9 km/h, 37 μέτρα πάνω από το έδαφος.
Μια Νέα Εποχή Που Ανατέλλει
Νομίζω αυτό που ενθουσίασε τους περισσότερους, εκτός από την ζωντανή μετάδοση, ήταν το βίντεο που έδωσε στη δημοσιότητα η NASA της προσεδάφισης του Perseverance. Είναι η πρώτη φορά που κάτι τέτοιο ήταν εφικτό! Να δούμε από κάμερες όλη τη διαδικασία προσεδάφισης, το Perseverance να απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα, να ανοίγει το αλεξίπτωτο, να απελευθερώνεται στο έδαφος, να φτάνει επιτυχώς στην επιφάνεια του Άρη και όχι απλά να λάβουμε μια φωτογραφία… σε στιλ “έφτασα”.
Και μιλώντας για φωτογραφίες, το MARS 2020 σκάφος έχει συνολικά 23, το ρομποτικό όχημα 19 και το Ingenuity 2 κάμερες.
Μπορεί να μας ακούγεται πεζό, ειδικά τώρα που έχουμε συνηθίσει τις βιντεοκλήσεις και τα live σε καθημερινή βάση. Αλλά συλλογιστείτε λίγο. Μιλάμε για εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τη Γη.
Ένα ταξίδι 471 εκατομμυρίων χιλιομέτρων και μια προσεδάφιση σε πολύ διαφορετικές συνθήκες από αυτές στη Γη (38% της βαρύτητας και 1% της ατμοσφαιρικής πίεσης της Γης και θερμοκρασίες από -128 μέχρι 27 βαθμούς Κελσίου). Είναι ένα ασύλληπτο κατόρθωμα!
Οι επιστήμονες δε σταματούν ποτέ να μας εκπλήσσουν με την επιμονή τους να καταφέρουν το ακατόρθωτο!
Πηγές:
https://mars.nasa.gov/mars2020/
https://el.wikipedia.org/wiki/Ατμόσφαιρα_του_Άρη
https://en.wikipedia.org/wiki/Wright_brothers
https://el.wikipedia.org/wiki/Ρηγόλιθος
https://en.wikipedia.org/wiki/Regolith
Για περισσότερες στιγμές #RogueAstrophysics στην αθηΝΕΑ, διαβάστε επίσης:
Δακτυλιοειδής Έκλειψη Ηλίου: Το Δαχτυλίδι της Φωτιάς
