Στις 3 Φεβρουαρίου 1959, το μικρό αεροσκάφος Beechcraft Bonanza θα απογειωθεί από το αεροδρόμιο του Mason City με προορισμό το Moorehead της Μινεσότα. Στο αεροπλάνο βρίσκονται ο πιλότος Roger Peterson, ο Buddy Holly, o Ritchie Valens και ο J. P. Richardson. Λίγα μίλια μετά θα καταπέσει στην περιοχή Clear Lake, παρασύροντας στον θάνατο και τους 4 επιβαίνοντες. Είναι «η μέρα που πέθανε η μουσική».
Οι συγκυρίες και οι συμπτώσεις τρομερές. Στο πλαίσιο της Winter Dance Party Tour, τα μέλη των συγκροτημάτων συνήθιζαν να ταξιδεύουν με λεωφορεία που, εννοείται, δεν είχαν καμία άνεση. Ο Buddy Holly αποφασίζει να νοικιάσει ένα ελαφρύ αεροπλάνο ώστε να αποφύγει μια διαδρομή 600 χιλιομέτρων μέχρι την επόμενη συναυλία στο Moorehead της Μινεσότα.
To Παιχνίδι της Μοίρας
Η απόφασή του θα προκαλέσει ένα τραγικό παιχνίδι της τύχης. O κιθαρίστας Tommy Asslup θα παίξει «κορόνα ή γράμματα» τη θέση στο αεροπλάνο και θα χάσει. Ο Richie Valens θα αναφωνήσει «Πρώτη φορά κερδίζω κάτι!» και θα επιβιβαστεί. Παράλληλα, ο Waylon Jennings θα παραχωρήσει τη θέση του στον κρυωμένο Richardson, γνωστό ως «Big Bopper», κοινώς ο «φοβερός τύπος», ο οποίος είχε δηλώσει ότι δεν μπορεί να βολευτεί στο λεωφορείο.
Το πέρασμα στην αθανασία διαμέσου της μουσικής έγινε άμεσα. Ο Buddy Holly, μόλις 22 χρονών, ο Valens 18 και ο Richardson 28. Ο Holly με το Peggy Sue, ο Valens με το La Bamba και ο Richardson με το Chantilly Lace. Ο θάνατός τους θα επηρεάσει πολλούς μουσικούς, θα δώσει υλικό για ταινίες, ενώ θα λειτουργήσει σαν μια γραμμή που θα διαχωρίσει την πρώιμη και πιο αγνή εποχή του rock ‘n’ roll από την απόλυτη εμπορευματοποίηση των επόμενων ετών.
Ειδικά ο Buddy Holly, μέσα από τις πολλές ανέκδοτες ηχογραφήσεις του, θα συνεχίσει και μετά θάνατον να ακούγεται με ακυκλοφόρητα κομμάτια.
Ο Don McLean και η Μουσική
Τον Φεβρουάριο του 1959 ο Don Mc Lean ήταν μόλις 13,5 χρονών. Ο θάνατος των ηρώων του θα τον συγκλονίσει. Στην εφηβεία του, βίωσε μια απώλεια που, τολμώ να πω, σε προσωπικό επίπεδο, ένιωσα με την αυτοκτονία του Cobain. Για δέκα χρόνια θα αφήσει τους στίχους να ωριμάσουν μέσα του και το 1969 θα γράψει το «μεγάλο αμερικάνικο τραγούδι». Το American Pie.
Η έκφραση «American Pie» ουσιαστικά υπονοεί ως όρος το «κάτι απολύτως αμερικάνικο». Για παράδειγμα, βρήκα κάπου την έκφραση «as american as an apple pie» που νομίζω εξηγεί τον τρόπο σκέψης και πράξης του αμερικανικού λαού, αυτό που ενώνει 50 πολιτείες, τόσους και τόσο διαφορετικούς ανθρώπους.
Οι Στίχοι
Οι στίχοι προκάλεσαν τρομερή εντύπωση το 1971, όταν τελικά κυκλοφόρησε το τραγούδι. Ο McLean κάνει αναφορές στους Beatles, στον Dylan και τον Elvis, ως Jester και ως King, και στους Rolling Stones, και πραγματικά δεν μοιάζει να χαρίζεται σε κανέναν. «Α generation lost in space, with no time to start again».
Όσο το τραγούδι ξετυλίγεται, το αεροπλάνο απογειώνεται και παίρνει ύψος. Παρομοιάζει την πτώση του σαν μια θυσία που τη ζήτησε, την απαίτησε κάτι ανώτερο. Τους χαρακτηρίζει «the father, the son and the holy ghost» και κάνει λόγο για τους τρεις άνδρες που θαύμαζε περισσότερο.
Πραγματικά, πρόκειται για ένα μοναδικό τραγούδι ενηλικίωσης, που καταφέρνει να αποτυπώσει το τέλος της αθωότητας της μεταπολεμικής δεκαετίας του ’50 και την αργή αποσύνθεση της αμερικανικής κοινωνίας της δεκαετίας του ’60.
Ακόμα και η αναφορά στο αντίπαλο δέος, τη Σοβιετική Ένωση, με τον στίχο «And while Lenin read a book on Marx…» δεν ήταν αμελητέα για το 1971, με τον Ψυχρό Πόλεμο στο ζενίθ του.
Δεν Θα Χρειαστεί Να Ξαναδουλέψω
Να αναφέρουμε ότι ο ίδιος ο Don McLean, όταν τον ρωτούσαν «Τι σημαίνουν οι στίχοι;», συνήθιζε να απαντάει «Σημαίνουν ότι δεν θα χρειαστεί να ξαναδουλέψω», καθώς το single ακόμα κάνει πωλήσεις, το ομώνυμο κομμάτι παιζόταν και παίζεται σε όλο τον πλανήτη, ενώ και ο ίδιος δεν σταμάτησε ποτέ τα live.
Τέλος, εντυπωσιακό είναι ότι για 50 χρόνια ήταν το πιο μεγάλο σε διάρκεια τραγούδι –επισήμως 8 λεπτά και 42 δευτερόλεπτα– που έφτασε στο Νο1 του αμερικανικού Billboard, ενώ έχει καταταχθεί 5ο στη λίστα της Recording Industry Association of America για τον 20ό αιώνα.
Αντί Επιλόγου
Μια αξιόλογη ανάλυση των στίχων θα βρείτε εδώ. Σας προτείνω να το ακούσετε στην κανονική version εδώ και live εδώ.
Για την ιστορία, ο Asslup συνέχισε να παίζει μουσική, έκανε παραγωγές και άνοιξε ένα μπαρ που το ονόμασε «Head’s Up», μια αναφορά στο κέρμα που του έσωσε τη ζωή. Πέθανε στα 85 του. O Jennings επίσης συνέχισε την ενασχόληση με τη μουσική και έγινε ιδιαίτερα γνωστός με τη συμμετοχή του στους Highwaymen. Πέθανε στα 64 του.
Διαβάστε ακόμη στην αθηΝΕΑ:
Ο Πάνος Σουρούνης και το Μουσικό Κουτί των Αναμνήσεων
