Προτού ταξιδέψετε στα Ιωάννινα, διαβάστε. Όχι τόσο γι’ αυτά που θα δείτε. Αλλά για να βουτήξετε στο παρελθόν. Στους μύθους και στους θρύλους. Φτάνοντας οδικώς –που πλέον είναι πολύ εύκολο– και αντικρίζοντας την πόλη βυθισμένη στην ομίχλη και λουσμένη στο ψιλόβροχο, θα ανακαλέσετε στο μυαλό σας όλα όσα θα έχετε διαβάσει. Δώστε μία στα φύλλα που παίζουν με το αεράκι να πετάξουν ψηλά και αφήστε το παραμύθι να κυλήσει.
Πασάς στα Γιάννενα
Στο Ιτς Καλέ, το βυζαντινό κάστρο, μπαινόβγαινε ο Αλή Πασάς. Ένας μπον βιβέρ της εποχής του. Όλα τα ζούσε με πάθος. Αγάπησε και παντρεύτηκε με ορθόδοξο γάμο μια χριστιανή 25 ετών. Εκείνος τότε βάδιζε στα 76. Αλλά πασάς. Στα Γιάννενα. Λένε πως εκείνη όριζε και τις αποφάσεις του. Όπως συμβαίνει με κάθε μοιραία γυναίκα. Κινηματογραφική ζωή, που σύντομα αναμένεται να αποτυπωθεί και στο σελιλόιντ. Και το τέλος της για εκείνον, στα 80, όσο ηρωικό χρειαζόταν να είναι ώστε να καταγραφεί στην ιστορική μνήμη των ανθρώπων. Αν και η δράση του ήδη του είχε εξασφαλίσει μια διακριτή ψηφίδα στις ιστορικές πηγές.
Οι σύγχρονοι Γιαννιώτες αναφέρονται στον Αλή Πασά λέγοντας πως η Ελληνική επανάσταση του οφείλει πολλά. Κράτησε για πάνω από ένα χρόνο στρατό 50.000 και πλέον Τούρκων, που είχαν σταλθεί ενάντια στο πασαλίκι του από τον σουλτάνο Μαχμούτ Β’, έξω από τα Ιωάννινα, ενώ είχε ξεσπάσει στην Πελοπόννησο η Επανάσταση και ο τουρκικός στρατός δεν επαρκούσε για να επικρατήσει. Μύθος ή ιστορική πραγματικότητα; Γι’ αυτό σας προτείνουμε να διαβάσετε προτού ταξιδέψετε. Για να ανακαλύψετε τις ιστορίες που κρύβονται σε κάθε γωνιά της πόλης.
Οι Ρωμανιώτες
Στα Ιωάννινα μεγαλούργησαν οι Εβραίοι Ρωμανιώτες. Όχι εκείνοι που έγιναν διάσημοι, οι Σεφαραδίτες της Θεσσαλονίκης. Οι Ρωμανιώτες είχαν εγκατασταθεί στα Ιωάννινα αιώνες προτού έρθουν από την Ισπανία οι ομόθρησκοί τους. Με έντονο το ελληνικό στοιχείο και με διαφορές στη διατροφή και στις συνήθειες από εκείνους, τις οποίες και κατάφεραν να διατηρήσουν στα Ιωάννινα. Αυτό που δεν κατάφεραν, όμως, ήταν να επιζήσουν από τους Γερμανούς. Ελάχιστα μέλη της μεγάλης κοινότητας των Ιωαννίνων επέστρεψαν μετά την απελευθέρωση. Τόσοι που δεν επαρκούσαν για να κρατήσουν ζωντανή την ιστορία.
Ωστόσο, η πόλη εξέλεξε δήμαρχο από την κοινότητά τους. Κάτι που συζητήθηκε πολύ και έδωσε μία ακόμη αφορμή για την προβολή των Ιωαννίνων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ο Μωυσής Ελισάφ είναι καθηγητής Ιατρικής, αλλά και πνευματικός ταγός. Προσωπικότητα με πολλά ενδιαφέροντα και ευαισθησίες, όταν έπειτα από πολλά χρόνια (όπως εύχονται οι ψηφοφόροι του) αποσυρθεί από τα κοινά, θα πηγαίνει στο Πνευματικό Κέντρο, ένα από τα αγαπημένα του καταφύγια στην πόλη, όπου θα διαβάζει σε μικρούς και μεγάλους τα αγαπημένα του κείμενα.
Οθωμανούς δεν θα συναντήσετε στην πόλη, αλλά θα δείτε Τούρκους επισκέπτες. Κάποιοι μάλιστα επιλέγουν να παντρευτούν στα Ιωάννινα. Και πολλοί αφηγούνται ιστορίες πρόγονων, που ζούσαν ευτυχισμένοι εκεί μέχρι την απελευθέρωση της πόλης, το 1913. Οι Τούρκοι εκείνοι είχαν γεννηθεί στη γη που φιλοξενούσε και τους πατρογονικούς τους τάφους. Οι προπαππούδες μας είχαν γεννηθεί σε ένα ελληνικό κράτος πολύ διαφορετικό από αυτό που γνωρίζουμε σήμερα…
Στο Νησάκι
Πολλές ιστορίες θα διαβάσετε και για το Νησάκι των Ιωαννίνων. Το μουσείο με αντικείμενα του Αλή Πασά και κειμήλια της επαναστατικής περιόδου, σε έναν υπέροχο χώρο, είναι ό,τι πρέπει για στάση και αναπόληση. Για όσα συνέβησαν εκεί παλιά, στο μέρος όπου είχε αφήσει την τελευταία του πνοή ο Αλή Πασάς το 1823. Στο Νησάκι είναι απολαυστική η βόλτα και το περπάτημα. Να πάτε από νωρίς, να μπείτε σε όλα τα μοναστήρια και να κλείσετε τη μέρα σας με τσίπουρο, αγναντεύοντας την Παμβώτιδα, μια από τις παλαιότερες λίμνες στην ευρωπαϊκή ήπειρο, και το Μιτσικέλι, το βουνό που ξεπροβάλλει στο βόρειο τμήμα της. Ο ορισμός του slow tourism, η τέχνη του να ανακαλύπτεις την αθέατη πλευρά των τόπων, ο ρυθμός που δίνει αξία στον χρόνο.
Γαστρονομία: με Δύναμη από το Παρελθόν
Έπειτα από τη σύντομη ιστορική περιήγηση, ας εξερευνήσουμε τη σύγχρονη πόλη και ό,τι την κάνει να πάλλεται σήμερα. Ένα από αυτά είναι η γαστρονομία της.
Στα Ιωάννινα θα χαρείτε την ανθρώπινη επαφή. Όπου και αν πάτε, θα διαπιστώσετε ότι τα πρόσωπα κάνουν τη διαφορά στην πόλη. Η νέα γενιά είναι εκείνη που κινεί το γρανάζι της εστίασης σε πιο γαστρονομικές κατευθύνσεις.
Αναζητά τοπικές πρώτες ύλες, με τις οποίες εμπλουτίζει την κουζίνα που κληρονόμησε από την παλιότερη γενιά, δημιουργώντας πιάτα νόστιμα και γευστικά.
Αντλώντας από τη ζώσα παράδοση, εμπνέεται από τον πλούτο της και αξιοποιεί πολλά στοιχεία, μετατρέποντας το παλιό σε καινούργιο, πάντα με σεβασμό στην κληρονομιά της. Αν και σχετικά πρόσφατο όλο αυτό το νέο κύμα, είναι αξιοσημείωτο ότι έχει βρει πολλούς ακολούθους.
Φαγητό με Θέα και Τοπικές Πρώτες Ύλες
Τα Λιθαρίτσια είναι ένα μαγευτικό μέρος και για το φαγητό με την εμπνευσμένη παρουσίαση από τον σεφ και για την υπέροχη θέα στην πόλη, στη λίμνη και στα γύρω βουνά. Βρίσκεται σε ένα σημείο της πόλης με ιστορία αιώνων. Σύντομα θα προσφέρει και τη δυνατότητα διαμονής, ένας προορισμός από μόνος του.
Το εστιατόριο Φρόντζου Πολιτεία έχει πλούσιο μενού και υπέροχα γλυκά. Βρίσκεται σε σημείο που αξίζει να επισκεφτείτε και για καφέ και περπάτημα στο δάσος. Δημιούργημα ενός εμπνευσμένου δημάρχου (λίγων μηνών μόνο) τη δεκαετία του ’60, που περιλάμβανε θέατρο και πολυχώρο αναψυχής, χρόνια αργότερα αναγνωρίστηκε ως διατηρητέο μνημείο. Έχει μεγάλη κάβα και πλούσια συλλογή από κρασιά, που προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και της Ηπείρου.
Στον Σείριο, κοντά στη λίμνη και στην πλατεία Πλαστήρα, θα γευτείτε ελληνική κουζίνα με πρώτες ύλες από την τοπική γη και θα επιλέξετε κρασί από την ενημερωμένη λίστα του. Στη Δωδώνη, στην κεντρική οδό Αβέρωφ, θα φάτε όπως στο σπίτι σας. Με ενδιαφέρουσα προσέγγιση στην κουζίνα και γεύσεις διαχρονικές. Καλό φαγητό θα δοκιμάσετε και στο ξενοδοχείο The Lake, στο οποίο δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην εποχικότητα, με επιλογές τόσο σε ψάρι όσο και σε κρέας.
Διαμονή δίπλα στη λίμνη
Το ξενοδοχείο The Lake είναι χτισμένο μια ανάσα από τη λίμνη. Απλώνεται κατά μήκος των νερών της και δίπλα από τον Ιστιοπλοϊκό Όμιλο, δημιουργώντας ένα παραμυθένιο σκηνικό σε ένα τοπίο ευλογημένο. Το νέο πεντάστερο στολίδι των Ιωαννίνων ενσωματώνει στην αρχιτεκτονική και στον τρόπο λειτουργίας του την ηρεμία και την αίγλη του φυσικού τοπίου και προσφέρει μια εμπειρία που ακουμπάει όλες τις αισθήσεις. Οι εγκαταστάσεις του διαθέτουν σύγχρονες συνεδριακές αίθουσες μεγάλης χωρητικότητας και ιδιαίτερης αισθητικής, ενώ οι χώροι του προσφέρονται για κάθε είδους κοινωνικές εκδηλώσεις, καθώς η διαμόρφωση και η αρχιτεκτονική τους εξυπηρετούν την προσαρμογή τους για την κάλυψη κάθε ανάγκης και επιθυμίας.
Μπαρ Τρυποκάρυδος
Το μπαρ βρίσκεται στην οδό Ανεξαρτησίας, τον εμπορικό δρόμο των Ιωαννίνων παλαιότερα, με σκεπαστή αγορά επί Τουρκοκρατίας, εποχή κατά την οποία ονομαζόταν Μπαϊράμ Πασά. Ο δρόμος διατηρεί αυτή την ξεχωριστή αύρα που τον συνδέει με το παρελθόν, αλλά και το κτίριο του μπαρ είναι ιδιαίτερο. Οι πολύ δημιουργικοί ιδιοκτήτες δεν περιορίζονται μόνο στα μοναδικά κοκτέιλ, φτιάχνουν και τη δική τους μπίρα, την οποία και εμφιαλώνουν. Θα πρέπει να δοκιμάσετε οπωσδήποτε τα ποτά τους. Ίσως παραγγείλετε και εσείς μαύρη μπίρα, αρωματισμένη με φιστικοβούτυρο, αμύγδαλο, έλαια πικραμύγδαλου και ανθό αλατιού, σερβιρισμένη με σφηνάκι παλαιωμένου τσίπουρου, αρωματισμένου με ελληνικό καφέ, ή ένα κοκτέιλ με παλαιωμένο τσίπουρο και σόδα αρωματισμένη με άγριο μανιτάρι Κανθαρέλλα (που ευδοκιμεί στα βουνά της περιοχής) και βερίκοκο.
***
Η πρωτεύουσα της Ηπείρου επιβάλλει τους δικούς της ρυθμούς. Η ιστορική της κληρονομιά σε συνδυασμό με το δυναμικό παρόν της δημιουργεί την αίσθηση μιας «χωροχρονικής πύλης», απ’ όπου μπορούμε να περιπλανηθούμε σε μια πραγματικότητα που μοιάζει με παραμύθι. Αν και θα αρκούσε γι’ αυτό μία και μόνο βόλτα γύρω από τη λίμνη. Και αυτή την εποχή, με τα σύννεφα, τα λευκά βουνά, το αεράκι που έρχεται από τα βόρεια της Ευρώπης και μια υγρασία κινηματογραφική, είναι το πιο κατάλληλο σκηνικό για τις γιορτινές μέρες.
