Στο ξεκίνημα της νέας τους ζωής, τα πράγματα δεν ήταν εύκολα οικονομικά, κι έτσι και τα πέντε αδέρφια συνεισέφεραν στον οικογενειακό προϋπολογισμό παίζοντας αυτοσχέδια θεατρικά στους δρόμους της πόλης. Την καλλιτεχνική φλέβα των παιδιών -και τα πέντε αδέρφια είναι ηθοποιοί- ευτυχώς την είχαν εντοπίσει από νωρίς οι γονείς τους και δεν άργησε να βρεθεί για τα δύο αγόρια της οικογένειας -τον River και τον Joaquin- ένας ατζέντης.
Σύντομα ήρθαν οι παιδικές διαφημίσεις, ενώ ακολούθησε η τηλεόραση – σε ηλικία μόλις 8 ετών ο Joaquin εμφανίστηκε μαζί με τον αδερφό του River στη σειρά Seven Brides for Seven Brothers. Τέσσερα χρόνια αργότερα έκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο στην ταινία Space Camp και λίγα χρόνια αργότερα ήρθε το Parenthood του Ron Howard, στο πλευρό του Steve Martin.
Το αστέρι της οικογένειας θεωρούνταν ο River. Ο Joaquin, ως πιο αντισυμβατικός, απείχε από τα φώτα της δημοσιότητας, διατηρώντας πιο χαμηλό προφίλ. Ο θάνατος του αδερφού του όμως, από υπερβολική δόση, σχεδόν στα χέρια του, όταν εκείνος ήταν μόλις 19 χρονών, τον καθόρισε σε πολλά επίπεδα.
Δύο χρόνια μετά, θα εισβάλει δυναμικά στην κινηματογραφική βιομηχανία, συμπρωταγωνιστώντας με τη Nicole Kidman στην ταινία του Gus Van Sant To Die For, που αποτέλεσε την απαρχή των συνεργασιών του με τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του χώρου.
Μεταξύ αυτών οι Oliver Stone, Joel Schumacher, Philip Kaufman, Night Shyamalan, Thomas Vinterberg, Paul Thomas Anderson, Spike Jonze, Woody Allen και Ridley Scott, που βρήκαν στο πρόσωπο του Phoenix τον ξεχωριστό πρωταγωνιστή που αναζητούσαν, ικανό να μεταμορφώνεται από το πιο μοχθηρό πλάσμα στον πιο αθώο και γαλήνιο άνθρωπο.
Η δε συνεργασία του με τον Scott το 2000 για τον Gladiator, έμελλε να αποτελέσει ορόσημο στη μετέπειτα πορεία του, με τον Phoenix να κλέβει τις εντυπώσεις στο ρόλο του σατανικού Κόμοδου και να αποσπά την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ Β’ Ανδρικού Ρόλου, με τους κριτικούς να κάνουν λόγο για έναν ηθοποιό που διαθέτει μια “θαυμάσια κι ανατριχιαστική διαστροφή”.
Ρόλος-σταθμός ήταν για τον Phoenix και αυτός του Johnny Cash για το Walk the Line, που του χάρισε την πρώτη υποψηφιότητα καλύτερου ηθοποιού της Ακαδημίας. Η ταινία, εκτός από την υποψηφιότητα, του άφησε προίκα και την εξάρτηση από το αλκοόλ. Όπως ο ίδιος με πίκρα είχε διαπιστώσει, αφότου είχε ξεπεράσει το πρόβλημα χάρη στην οικειοθελή προσφυγή του σε κέντρο αποτοξίνωσης, “δεν είχε κάτι άλλο στη ζωή του που τον έκανε να νιώθει καλά κι έτσι συνέχισε να πίνει”.
Ακολούθησαν κι άλλες αξιοπρόσεκτες ταινίες του Phoenix, άλλες με εμπορική κι άλλες με καλλιτεχνική αξία. Ωστόσο, τα τελευταία 7 χρόνια διανύει σίγουρα τη χρυσή του εποχή, που την εγκαινίασε με την περίφημη ερμηνεία του στο Master του 2012, ως σεξομανής αλκοολικός βετεράνος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πόλεμου που δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στη μεταπολεμική αμερικανική κοινωνία.
Ακολούθησε το συγκλονιστικό Her -μια από τις ωραιότερες ταινίες των τελευταίων χρόνων και μια από τις συγκινητικότερες ιστορίες αγάπης που έχουν εξιστορηθεί στη μεγάλη οθόνη, με μια ερμηνεία από πλευράς Phoenix άξια διδασκαλίας σε σχολές υποκριτικής. Σειρά είχαν το Inherent Vice και το Irrational Man, με δύο αντίστοιχες αξιοσημείωτες ερμηνείες.
Το καταπληκτικό, βέβαια, με το βιογραφικό του Phoenix είναι ότι διαβάζοντάς το διαπιστώνει κανείς πόσες φορές μέσα σ’ αυτή τη μεγάλη πορεία των αισίως τριών δεκαετιών(!), διάφοροι ρόλοι έχουν χαρακτηριστεί ως οι “καλύτεροι της καριέρας του”, πάντα συγκρινόμενοι με τις δουλειές του παρελθόντος του, μέχρι να επιστρέψει μ’ έναν ακόμα αποκαλυπτικό ρόλο, που θα τον πάει ακόμα ένα σκαλί παραπέρα καλλιτεχνικά και θα “ρίξει” από το βάθρο του καλύτερου τον προηγούμενο.
Όντας εκλεκτικός και απαιτητικός όλα αυτά τα χρόνια, τόσο από τον εαυτό του όσο και από τους άλλους, κατάφερε μοιραία να εξελίσσεται διαρκώς και κέρδισε επάξια ένα πολύ σημαντικό στοίχημα: να αποτελεί η είδηση και μόνο της συμμετοχής του σε μια ταινία συνώνυμο κύρους.
Προσεγμένα και τα επόμενα βήματά του, με τον Phoenix να πρωταγωνιστεί στην πρώτη αγγλόφωνη ταινία του Γάλλου σκηνοθέτη Jacques Audiard The Sisters Brothers, ενώ, πιθανότατα μες την επόμενη χρονιά, θα τον δούμε να ενσαρκώνει επίσης τον καρτουνίστα John Callahan στο βιογραφικό δράμα Don’t Worry, He Won’t Get Far on Foot, σε μια ακόμα συνεργασία -μετά από 23 χρόνια- με τον Gus Van Sant. Τέλος, ακούγεται ότι είναι σε συζητήσεις με τον κολλητό και πρώην γαμπρό του Casey Affleck, προκειμένου να πρωταγωνιστήσει στο western Far Bright Star, που θα σκηνοθετήσει ο Affleck.
Μερικά πράγματα για τον Joaquin που ίσως δεν ήξερες…
1) Δεν τρώει κρέας από μικρός, καθώς οι γονείς του ακολουθούσαν αυστηρά στο σπίτι το χορτοφαγικό πρότυπο διατροφής. Όπως είναι φυσικό, είναι υπέρμαχος των δικαιωμάτων των ζώων, ενώ παράλληλα έχει έντονη ακτιβιστική δράση και σημαντικό φιλανθρωπικό έργο.
2) Ξεκίνησε την καριέρα του ως Leaf Phoenix, όνομα που κράτησε μέχρι το 1995. Οι γονείς του είχαν επιλέξει για τα δύο μεγαλύτερα παιδιά τους ονόματα που συνδέονταν με τη φύση. Αισθανόμενος αδικημένος, σε σχέση με τον River (ποτάμι) και τη Rain (βροχή), αποφάσισε να δώσει στον εαυτό του το όνομα Leaf (φύλλο).
3) Για να ενσαρκώσει τον Johnny Cash στο Walk the Line, πήρε την έγκριση από τον ίδιο τον μουσικό και τραγουδιστή. Στην ταινία ο Phoenix αποκάλυψε ένα ακόμα ταλέντο του, καθώς ήταν ο ίδιος που έπαιξε και τραγούδησε όλα τα κομμάτια που ακούστηκαν σ’ αυτήν, γεγονός που με έκπληξη διαπίστωσαν οι θεατές διαβάζοντας τους τίτλους τέλους, όπου και αναφερόταν το όνομά του!
4) Πρόσφατα, κυκλοφόρησε η φήμη ότι θα είναι ο νέος Joker στην επόμενη ταινία Batman. Το κοινό άρχισε να παραληρεί στην είδηση, με τους μισούς να ενθουσιάζονται στην ιδέα και τους άλλους μισούς να δηλώνουν σοκαρισμένοι με την επιλογή. Λίγες ημέρες μετά, ο Phoenix διέψευσε την είδηση, λέγοντας ότι ποτέ δεν έπεσε τέτοια πρόταση στο τραπέζι.
Ανάλογη φρενίτιδα είχε δημιουργήσει και η φημολογία ότι θα ενσάρκωνε τον Sorcerer Supreme στο Doctor Strange, ρόλος που τελικά δόθηκε στον Benedict Cumberbatch. Αρκετά αργότερα, ο Phoenix εξήγησε ότι -αυτό που οι περισσότεροι που παρακολουθούν την πορεία του ήδη υποψιάζονταν- ένιωσε ότι μια ταινία που δεν δίνει έμφαση στο χαρακτήρα, δεν θα τον γέμιζε. Κι έτσι προτίμησε να απέχει. Τίμιο.
5) Οκτώ χρόνια πριν το You Were Never Really Here, ο Phoenix ετοίμασε μαζί με Casey Affleck το ψευδο-ντοκιμαντέρ I Am Still Here (μιλάμε για σύμπτωση, όχι αστεία). Σ’ αυτό καταγραφόταν η περίοδος της ζωής του, από τη στιγμή που ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπει την ηθοποιία μέχρι να γίνει… ράπερ. Στο διάστημα των γυρισμάτων, συμπεριφερόταν αλλοπρόσαλλα και πραγματοποιούσε σχεδόν προκλητικές εμφανίσεις.
Άλλοι θεώρησαν ότι επρόκειτο για επικό τρολάρισμα από πλευράς του και ότι όλη του η συμπεριφορά ήταν προσχεδιασμένη. Άλλοι πάλι υποστήριζαν ότι είχε αρχίσει όντως να τα χάνει, έχοντας “κάψει” τον εγκέφαλό του από την αλόγιστη χρήση ναρκωτικών. Την αλήθεια δεν θα τη μάθουμε ποτέ, ωστόσο το μόνο σίγουρο είναι ότι, αφού έκανε ένα διάλειμμα για έναν χρόνο, όχι μόνο επέστρεψε δριμύτερος με το Master, αλλά άρχισαν να του έρχονται και οι σημαντικότεροι ρόλοι της καριέρας του.
* Διαβάστε εδώ το δεύτερο μέρος του αφιερώματος, που είχαμε κάνει τον Ιανουάριο στην αθηΝΕΑ, στις ταινίες που ανυπομονούμε να δούμε μες το 2018.
