Στις 19 Φεβρουαρίου 1970, ένας νευρικός 21χρονος φοιτητής του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, φορώντας καφέ κοστούμι, χαρακτηριστικό της εποχής, προειδοποίησε την Ουαλική Επιτροπή Υπαίθρου στο Κάρντιφ για «τις τρομακτικές επιπτώσεις της ρύπανσης σε όλες τις κακοήθεις μορφές της».
Το «Πράσινο» Προφίλ του Νέου Βασιλιά
Ο ομιλητής, νεαρός τότε πρίγκιπας της Ουαλίας και σημερινός βασιλιάς Κάρολος Γ’, είχε προβλέψει από τότε ότι το τεράστιο κόστος του περιορισμού της ρύπανσης θα έθετε σε δοκιμασία την πολιτική βούληση των κυβερνώντων, αλλά και το δημόσιο ταμείο: «Είμαστε όλοι διατεθειμένοι να δεχτούμε αυτές τις αυξήσεις των τιμών για το –ενίοτε αμφίβολο– πλεονέκτημα να δούμε το περιβάλλον μας να βελτιώνεται; Είμαστε διατεθειμένοι να πειθαρχήσουμε στους περιορισμούς και τους κανονισμούς που θεωρούμε ότι πρέπει να επιβάλλουμε για το καλό μας;».
Κομβικό ερώτημα, στο οποίο η ανθρωπότητα δεν έχει καταφέρει να απαντήσει ομόφωνα, τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη. Πάντως, οφείλουμε να το παραδεχτούμε: ο Κάρολος είχε φέρει το θέμα στο τραπέζι πολύ πριν αυτό γίνει δημοφιλές. Πολύ πριν γίνουν της μόδας λέξεις όπως «βιολογικός» και «βιωσιμότητα», ή έρθει στο φως το χάρτινο καλαμάκι. Στην πραγματικότητα, μεγάλο μέρος του βρετανικού κοινού θεωρούσε αρχικά το πάθος του για το περιβάλλον «παραδοξότητα».
Στην περίπτωση μάλιστα της Μεγάλης Βρετανίας, ως κατεξοχήν αυτοκρατορικής δύναμης, το παρελθόν έχει σημασία. Και εξηγώ: πολλές από τις χώρες που αποσχίστηκαν παλαιότερα από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις είναι σήμερα εξαθλιωμένες. Όπως, μάλιστα, επισήμανε η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή σε φετινή της έκθεση, οι χώρες αυτές διαθέτουν ελάχιστους πόρους, γεγονός που τις καθιστά πιο ευάλωτες μπροστά στους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής. Ας μην ξεχνάμε ότι, για χρόνια, το κλειδί για την κυριαρχία της Μεγάλης Βρετανίας ήταν η ικανότητά της να αντλεί φυσικούς πόρους από το δίκτυο των αποικιών της σε όλο τον κόσμο.
Από Πρίγκιπας σε Βρετανός Μονάρχης
Ως πρίγκιπας της Ουαλίας, ο Κάρολος πέρασε δεκαετίες κάνοντας εκστρατείες για περιβαλλοντικά ζητήματα. Κάλεσε επανειλημμένα πλούσιες χώρες να βοηθήσουν στην αποκατάσταση των ζημιών της κλιματικής αλλαγής για λογαριασμό των πιο ευάλωτων αναπτυσσόμενων χωρών. Έχει υπάρξει ειλικρινής υποστηρικτής της βιωσιμότητας, της βιολογικής γεωργίας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της βιοποικιλότητας. Έχει ενθαρρύνει άλλους να επανεξετάσουν τον αστικό σχεδιασμό και την εταιρική παραγωγή. Στις διεθνείς συνομιλίες για το κλίμα στη Γλασκώβη, κάλεσε επιτακτικά τον κόσμο να δράσει για την κλιματική αλλαγή: «Τα μάτια και οι ελπίδες του κόσμου είναι στραμμένα πάνω σας για να δράσετε ταχύτατα και αποφασιστικά, επειδή ο χρόνος έχει τελειώσει».
Ωστόσο, η δράση του ως βασιλιά υπόκειται σε διαφορετικούς κανόνες. Συμβάσεις αιώνων απαγορεύουν στον Βρετανό μονάρχη να παρεμβαίνει στη λήψη πολιτικών αποφάσεων, κάτι που γνωρίζει ο ίδιος καλύτερα από τον καθένα: «Δεν θα είναι πλέον δυνατό για μένα να αφιερώνω τόσο πολύ από τον χρόνο και την ενέργειά μου στις φιλανθρωπικές οργανώσεις και στα θέματα για τα οποία νοιάζομαι τόσο βαθιά», ανέφερε χαρακτηριστικά στην πρώτη του ομιλία προς το έθνος.
Η Κλιματική Αλλαγή στο Επίκεντρο των Αποφάσεων
Όμως, δεν παύει να έχει αναλάβει τον θρόνο ως αρχηγός του κράτους του Ηνωμένου Βασιλείου σε μια εποχή που τα περιβαλλοντικά ζητήματα βρίσκονται στο επίκεντρο του δημόσιου και πολιτικού λόγου όσο ποτέ άλλοτε.
Αναρωτιέμαι, θα μπορούσε η προτροπή για δράση σε βασικά παγκόσμια ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή ή η απώλεια της βιοποικιλότητας, να είναι μέρος του πώς μοιάζει μια σύγχρονη μοναρχία; Είναι ικανή μια μικρότερη, πιο σύγχρονη και ανοιχτή, λιγότερο μεγαλοπρεπής μοναρχία, να εξακολουθήσει να γοητεύει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους στη Βρετανία, αλλά και σε όλο τον κόσμο, κρατώντας το μυστήριο του θεσμού ζωντανό; Πιθανώς, να το ανακαλύψουμε στη συνέχεια.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Πόλεμος στην Ουκρανία: Μαρτυρία Δύο Γυναικών
«Πράσινα» Ταξίδια, Βιώσιμο Μέλλον
Βιωσιμότητα και Τουριστική Ανάπτυξη: Έννοιες Αντικρουόμενες;
