Ο “μαύρος” χρυσός της αγροτικής οικονομίας. Ένα αρχαίο ξερό φρούτο. Ένας διατροφικός θησαυρός. Η Κορινθιακή σταφίδα.
Οι παλιότερες μαρτυρίες για την καλλιέργεια της σταφιδαμπέλου στην Ελλάδα ανάγονται στον 14ο αιώνα μ.Χ. Είναι βέβαιο, όμως, από μελέτες αρχαιολογίας, ότι σε διάφορες περιόδους της αρχαιότητας οι άνθρωποι αποξηραίναν τα σταφύλια, για να τα διατηρήσουν ως βρώσιμα. Ίσως δεν είναι ευρέως γνωστό, όμως από το τέλος του 19ου αιώνα μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η σταφίδα στήριξε την οικονομία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους σχεδόν όσο κανένα προϊόν.
Τότε, η ζάχαρη θεωρείτο premium αγαθό και η σταφίδα ήταν η “μαύρη ανάσα” της εποχής, όπως την αποκαλούσαν, με παρουσία στο Χρηματιστήριο. Όταν τα γαλλικά αμπέλια έπαθαν φυλλοξήρα, η αξία της σταφίδας απογειώθηκε κι αυτό επηρέασε τόσο την αγροτική τάξη, όσο και την ανερχόμενη αστική. Συγκεκριμένα, η μαζική παραγωγή αγγλικής πουτίγκας και η παρασκευή αποσταγμάτων απορροφούσαν την παραγόμενη ποσότητα.
Ας ταξιδέψουμε νοερά στα βόρεια της Πελοποννήσου και συγκεκριμένα στην Αιγιαλεία που φημίζεται για το μοναδικό αμπελοοινικό βιοκλίμα και τις εδαφοκλιματολογικές δυνατότητες των πλαγιών της. Ο περιηγητής Παυσανίας γράφει για τις πλαγιές της Αιγιαλείας τον 2ο αιώνα μ.Χ.: “Ες φυτείαν αμπέλων εστίν επιτήδεια”.
Ίσως δεν είναι ευρέως γνωστό, όμως από το τέλος του 19ου αιώνα μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η σταφίδα στήριξε την οικονομία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους σχεδόν όσο κανένα προϊόν.
Ποια είναι όμως η διαδρομή της σταφίδας από το χωράφι στο πιάτο μας; Είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ το σύγχρονο εργοστάσιο παραγωγής και επεξεργασίας σταφίδας Κουνινιώτη, όπου έμαθα την αλυσίδα από την αρχή μέχρι το τέλος.
Στο ίδιο μέρος, στεγάζονται και τα κεντρικά γραφεία της ιστορικής εταιρείας, που από το 1876 εξειδικεύεται στην καλλιέργεια, επεξεργασία, συσκευασία και εξαγωγή της σταφίδας και αποξηραμένων φρούτων, παραμένοντας μια αμιγώς ελληνική εταιρεία.
Το προϊόν παραδίδεται από τους παραγωγούς της Αιγιαλείας αποξηραμένο και, μετά την απεντόμωση, ξεκινάει ο καθαρισμός του με απορροφήσεις και κοσκίνες. Στη συνέχεια, το προϊόν διαχωρίζεται σε διάφορα μεγέθη μέσω διαιρετικών μηχανών. Πλένεται με καθαρό νερό σε πλυντήρια με φράγματα, όπου κατακρατούνται τα βαρύτερα ξένα σώματα, όπως οι πέτρες.
Κατόπιν, η σταφίδα περνάει από κοπτική μηχανή (cleaning machine) και οδηγείται σε συγκροτήματα laser και x-ray, όπου γίνεται έλεγχος υγιεινής με συστήματα μεταλλικών ανιχνευτών και ελέγχονται. Τελευταίο στάδιο είναι η απολύμανση και διασφάλιση απομάκρυνσης εντόμων.
Τα κομβικά στάδια στην παραγωγή είναι η χλωρίωση του νερού στο πλυντήριο που καταστρέφει όλο το μικροβιακό φορτίο της σταφίδας από το χωράφι. Το δεύτερο είναι το x-ray που απομακρύνει τα γυαλιά και πλαστικά και το τρίτο είναι ο μεταλλικός ανιχνευτής.
Η πιο ακριβή ποικιλία είναι η μαύρη, γνωστή ως Κορινθιακή Βοστίτσα (Vostizza από την ενετική ονομασία του Αιγίου). Θεωρείται η καλύτερη ως προς την ποιότητα, τη γεύση αλλά και χάρη στο γεγονός πως δεν έχει κουκούτσι. Ακολουθεί η σουλτανίνα.
Παρότι το βλέμμα της εταιρείας είναι στραμμένο προς τις εξαγωγές, μαθαίνω πως η Κορινθιακή σταφίδα περνάει δύσκολους καιρούς και η παραγωγή της έχει μειωθεί δραματικά… Μακάρι να δοθούν κίνητρα στους παραγωγούς και να θεσμοθετηθούν ευρωπαϊκά και μη προγράμματα για την επαναφορά της δόξας της. Προσωπικά, τη βρίσκω πεντανόστιμη!
