Λίγες ημέρες πριν παρακολουθήσουμε στο BIOS τη χορογραφία της «Dancing (fancy)», συνομίλησα με τη Μαρία Κολιοπούλου, ιδρυτικό μέλος και καλλιτεχνική διευθύντρια της Ομάδας Σύγχρονου Χορού Πρόσχημα.
Χορεύτρια η ίδια και χορογράφος με σπουδές στο Laban Centre for Movement and Dance, βραβευμένη και με πολλές συνεργασίες στο βιογραφικό της, μας μίλησε για τον βασικό άξονα της νέας χορογραφικής δουλειάς της που γεννήθηκε από το ερώτημα του Gilles Deleuze: «Τι μπορεί ένα σώμα;».
Το «Dancing (fancy)», που δανείζεται τον τίτλο του από το φωτογραφικό έργο του E. J. Muybridge, «Dancing Fancy», από το βιβλίο του 1887 «Human Locomotion», ξεκίνησε την πορεία του από το πανεπιστήμιο Folkwang στο Έσσεν με την υποτροφία Tanzrecherche NRW και συνέχισε στην Κολωνία με την υποστήριξη του Culture Moves Europe.
Στο «Dancing (fancy)», η χορογράφος συνδέει την έρευνά της για το σώμα με την αναπνοή, τη φωνή και την κίνηση, δημιουργώντας ένα κοινό πεδίο συνύπαρξης της ομάδας, που μετασχηματίζεται κάθε φορά στο εδώ και τώρα κάθε παράστασης. Η σύνθεση του έργου επαναπροσδιορίζει διαρκώς το ένα σώμα μέσα από το άλλο, αναζητώντας με χιούμορ την απλότητα στην κίνηση, μέσα σε ένα παραμυθένιο σύμπαν.
Μαρία, τα τελευταία χρόνια διαπιστώνω ότι η τέχνη πρωτοπορεί, αγκαλιάζοντας τους ανθρώπους άσχετα από φύλο, σώμα, ηλικία, χρώμα. Τι είναι αυτό που οδηγεί τις καλλιτέχνιδες και τους καλλιτέχνες να είναι τόσο ανοιχτοί, να αποδέχονται και να βασίζουν τις παραστάσεις τους στην αποδοχή του άλλου, στην αποδοχή των διαφορετικών ταυτοτήτων;
Το κοινωνικό ζήτημα της συμπερίληψης στον 21ο αιώνα αναπτύσσεται στον χορό με ταχύτητα και, καθώς η τέχνη του χορού αφορά πρωτίστως το σώμα, είναι η πιο διαθέσιμη τέχνη για να μιλήσει χωρίς διακρίσεις.
Η τέχνη αγκαλιάζει και δημιουργεί τόπους συνύπαρξης, επαναπροσδιορίζοντας διαρκώς το κοινωνικό γίγνεσθαι μέσα από μικρούς πυρήνες αντίστασης. Ο χορός ως γλώσσα, ως τέχνη, φέρνει κοντά τους ανθρώπους μέσα από τα σώματά τους και το σώμα δεν ψεύδεται, λειτουργεί άμεσα, συναντάει το άλλο σώμα σε κοινό έδαφος.
Να πω, επίσης, ότι τα τελευταία χρόνια γίνεται μια συντεταγμένη προσπάθεια να ανοίξει η τέχνη του χορού σε σώματα που δεν είναι αποδεκτά διαχρονικά, τόσο επάνω στη σκηνή όσο και στον δημόσιο χώρο.
Στο δελτίο Τύπου αναφέρεται το ερώτημα του Deleuze «Τι μπορεί ένα σώμα;» αλλά και η έρευνά σου για την αναπνοή, τη φωνή και την κίνηση. Με εντυπωσιάζει ότι τα ερωτήματα των Γάλλων φιλοσόφων του 20ού αιώνα επανέρχονται. Ίσως γιατί είχαν στη βάση τους τον άνθρωπο. Τι μπορεί, τελικά, ένα σώμα;
Βασικός άξονας της έρευνας για την παράσταση αποτέλεσε το ερώτημα του Gilles Deleuze «Τι μπορεί ένα σώμα», ο οποίος με την σειρά του αντλεί από τον Spinoza: «Εκείνο που μπορεί ένα σώμα είναι η φύση και τα όρια της ικανότητάς του να επηρεάζεται. Στην πραγματικότητα, κανένας μέχρι σήμερα δεν καθόρισε τι μπορεί το σώμα».
Τα ερωτήματα αυτά παραμένουν διαχρονικά και αναπάντητα. Είναι σαν να μας επιτρέπουν εκ νέου να αναστοχαζόμαστε για τον άνθρωπο και τη φύση του, τις σχέσεις, την κοινωνία και τους κοινούς τόπους που θέλουμε να οραματιζόμαστε και να δημιουργούμε.
Πώς μπορείς να μεταφέρεις αυτή την αναζήτησή σου σε τρεις χορεύτριες και παράλληλα στους συντελεστές που βρίσκονται πίσω από τη σκηνή; Πώς γίνεται η μεταφορά αυτή και πόσο σε επηρέασαν η Κατερίνα Αβραμοπούλου, η Κατερίνα Γεβετζή και η Λουκιανή Παπαδάκη που ερμηνεύουν στην παράσταση;
Η χορογραφική πρακτική και δημιουργία σήμερα αφορά έργα που οι ερμηνεύτριες συν-δημουργούν ένα χορογραφικό έργο. Τα σώματα των χορευτριών είναι εκείνα που αποτελούν την πρωταρχική κάθε φορά «ύλη» για να δημιουργηθεί μια χορογραφία.
Σημαντικό μέρος στην ερευνητική διαδικασία αποτελεί η πρακτική μέσα από το δικό μου σώμα, προκειμένου να μπορέσω να «σχηματοποιήσω» τα εργαλεία εκείνα με τα οποία θα ξεκινήσουμε. Στο «Dancing (fancy)» ο χρόνος της προσωπικής έρευνας εναλλασσόταν με αυτόν της ομαδικής δουλειάς σε διάφορα επίπεδα.
Ποια ήταν αυτή η ερευνητική διαδικασία;
Η ερευνητική διαδικασία του έργου «Dancing (fancy)» ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2023 στο πανεπιστήμιο Fοlkwang στο Έσσεν με την υποτροφία του NRW Kultursekretariat, εν μέσω διαδηλώσεων για την κατάργηση του ΠΔ 85/2022. Συνέχισε στην Αθήνα, τον Απρίλιο, με μια υπέροχη σύμπραξη καλλιτεχνών από την Ελλάδα και την Ιταλία και τις ομάδες Ijshaamanka, Elevator Bunker και Ομάδα Σύγχρονου Χορού Πρόσχημα.
Τον Μάιο και τον Ιούνιο οι πρόβες μας κύλησαν απλά και ήρεμα, για να μας βρουν τον Αύγουστο στην Κολωνία ενώ καιγόταν ο Έβρος, η Πάρνηθα, η Ρόδος, η Βοιωτία. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, προσπαθούμε να βυθιστούμε στον κόσμο αυτό, της τέχνης μας, που δημιουργεί κοινότητες πρωτίστως, παρακολουθώντας εν μέσω μιας απίστευτης τραγωδίας άλλες μοναδικά υπέροχες κοινότητες να αναγεννιούνται μέσα από τη λάσπη, να δημιουργούν, να λυτρώνουν, να βοηθούν και να υπάρχουν. Πολλές φορές τα λόγια είναι λίγα και αυτά που βιώνουν συνάνθρωποί μας να υπερβαίνουν οποιαδήποτε πράξη. Συναισθανόμενοι προχωράμε.
Απουσία λόγου, ο χορός είναι σαν μια άλλη νοηματική γλώσσα. Θεωρείς ότι μπορεί να μεταφέρει μηνύματα, τα οποία όμως και να γίνουν δεκτά και από το κοινό και να μη μείνουν μετέωρα;
Η τέχνη πρωτίστως θέτει ερωτήματα. Ειδικότερα η τέχνη του χορού γίνεται αντιληπτή μέσα από το κιναισθητική ενσυναίσθηση, κατά την οποία η κίνηση και η δόνηση των σωμάτων των χορευτριών μεταφέρεται στο σώμα των θεατών. Ο χορός μπορεί και περικλείει νοήματα που προσλαμβάνουν οι θεατές ακόμα και αν δεν κινούνται.
Πού και πότε μπορούμε να σας δούμε και, αν θες, πες μου τα σχέδιά σου για τη σεζόν που ξεκινά.
Σας περιμένουμε στο Dancing (fancy), που ξεκινά στις 27 Σεπτεμβρίου στο BIOS, για 4 παραστάσεις. Στη συνέχεια, σχεδιάζω μια σειρά χορογραφικών εργαστηρίων που θα ανακοινωθούν σύντομα και θα είναι ανοιχτά για όλους. Παράλληλα ξεκινάει η έρευνα του νέου έργου «If I cannot dance I will not be a part of your revolution», που συμπεριλαμβάνει 15 γυναίκες ερμηνεύτριες διαφορετικών ηλικιών. Επίσης φιλοδοξούμε το «Dancing (fancy)» να ταξιδέψει.
Μαρία, σε ευχαριστώ πολύ. Καλή επιτυχία.
Και εγώ σας ευχαριστώ για το βήμα.
Πληροφορίες
27-30 Σεπτεμβρίου 2023 (στις 28 και 29 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί ακουστική περιγραφή της παράστασης) | 21:00 | Bios: Πειραιώς 84, τηλ. 210 3425335
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Συνέντευξη για μια Ανήλικη Influencer Ενόψει Εκπαιδευτικού KinderDocs
