Το επόμενο Σαββατοκύριακο, ο μεγάλος μου γιος είναι καλεσμένος σε πάρτυ γενεθλίων με θέμα “Survivor”. Τα παιδιά μου δεν βλέπουν Survivor, αλλά αν μου το ζητήσουν, θα κάτσουμε να δούμε μαζί αποσπάσματα από τα αγωνίσματα στο iPad, κάποια στιγμή που θα διαλέξω εγώ, και όχι στις 9:30 μ.μ., όταν παίζεται στην τηλεόραση. Όσο για εμένα, βλέπω Survivor και θα συνεχίσω να βλέπω όσο συνεχίζει να μου προσφέρει αυτό που χρειάζομαι: ένα διάλειμμα.
Ξεκίνησα να βλέπω το δημοφιλές τηλεοπτικό show τη Μεγάλη Δευτέρα. Γέλασα με την καρδιά μου εκείνο το βράδυ, με τις αντιδράσεις, τις ατάκες, το έξυπνο μοντάζ: από το σοκαρισμένο ύφος μιας άφωνης Λάουρα Νάργες, στα γουρλωμένα μάτια της Ειρήνης Παπαδοπούλου, και την περιγραφή του προφητικού ονείρου που είχε δει την προηγούμενη νύχτα. Ποιες είναι η Λάουρα και η Ειρήνη; Είναι “διάσημες” φυσικά, που έως εκείνο το μοιραίο βράδυ δεν είχα ξανακούσει, ούτε ξαναδεί, ποτέ στη ζωή μου.
Με λένε Νέλλη και βλέπω Survivor.
Δεν το βλέπω για κοινωνιολογικούς λόγους. Το βλέπω επειδή μου αρέσει να παρακολουθώ τα αθλήματα. Επειδή θέλω να κερδίσει ένα κορίτσι. Επειδή πάντα μου άρεσε να φαντάζομαι και να προσπαθώ να καταλάβω πώς είναι στημένο ένα reality show.
Όσο για εμένα, βλέπω Survivor και θα συνεχίσω να βλέπω όσο συνεχίζει να μου προσφέρει αυτό που χρειάζομαι: ένα διάλειμμα.
Από το “The Playboy Mansion” και το “Real Housewives of Beverly Hills”, στα πρώτα χρόνια του “Keeping Up With The Kardashians” και του “America’s Next Top Model”, έχω αφιερώσει ατελείωτες ώρες στο τηλεοπτικό είδος. Τι ξέρουμε; Τι δεν ξέρουμε; Τι θέλουν οι παραγωγοί να νομίζουμε ότι ξέρουμε; Αναρωτιέμαι και για εκείνους που είναι μέσα στο παιχνίδι… Τι γνωρίζουν; Τι δεν γνωρίζουν; Πόσο αυθεντικοί είναι;
Η ελληνική εκδοχή του Survivor αποτελεί ένα τηλεοπτικό και πολιτισμικό encore για τη χώρα μας. Θυμίζει κάτι από τα ριάλιτι των αρχών της δεκαετίας του 2000, αλλά έχει μια σημαντική διαφορά: κανένας μας δεν είναι “άσχετος”. Τόσο οι παίκτες, όσο κι εμείς, έχουμε ζήσει τα τελευταία χρόνια μέσα στα κοινωνικά δίκτυα, εξελίσσοντας την ικανότητά μας να παρουσιάζουμε τον εαυτό μας όπως θα θέλαμε να μας βλέπουν οι άλλοι.
Αυτό έχει σημασία για εκείνους που συμμετέχουν στο παιχνίδι, γιατί στην ουσία, ζουν την εμπειρία μιας παρατεταμένης σέλφι, ελέγχοντας το αποτέλεσμα, περισσότερο ή λιγότερο, ανάλογα με τη φάση του παιχνιδιού.
Έχει σημασία και για εμάς, το κοινό, που πριν, συγχρόνως και μετά από κάθε επεισόδιο, παίρνουμε δημόσια θέση στο Twitter και το Facebook, δημιουργούμε hashtags και memes, γιουχάρουμε ή ποστάρουμε καρδούλες, ενώ εκτός social media, παραδεχόμαστε (ή όχι) αν όντως παρακολουθούμε το Survivor.
Οι μέσα πεινάνε. Οι έξω όμως είναι εκείνοι που “πατάνε το κουμπί”. Γιατί κι αυτοί κατά κάποιο τρόπο “πεινάνε”.
Σίγουρα το Survivor θα μπορούσε να παραλληλιστεί και μ’ ένα εθιστικό video game. Οι αγώνες έχουν πίστες. “Διαλέγεις” τους παίκτες σου και εύχεσαι να τα πάνε καλά. Τους βλέπεις να σκαρφαλώνουν και να πηδάνε από πύργους, να μετακινούν εμπόδια και να κολυμπούν μέχρι το στόχο. Κάποιοι είναι γρήγοροι. Άλλοι είναι δυνατοί. Κάποιοι τρίτοι δεν είναι ούτε γρήγοροι, ούτε δυνατοί, αλλά έχουν στρατηγική. Φαντάζομαι ότι κάπως έτσι είναι όταν παρακολουθεί κάποιος ένα ματς ποδοσφαίρου στην τηλεόραση. Νιώθει μέλος της ομάδας. Νιώθει, ίσως, ότι έχει και τη δυνατότητα να επηρεάσει το αποτέλεσμα.
Στο Survivor, το κοινό έχει αυτή τη δυνατότητα. Ψηφίζουμε ποιος θα αποχωρήσει. Οι μέσα πεινάνε. Οι έξω όμως είναι εκείνοι που “πατάνε το κουμπί”. Γιατί κι αυτοί κατά κάποιο τρόπο “πεινάνε”. Πεινάνε για ένα διάλειμμα από την πραγματικότητά τους (όποια κι αν είναι αυτή), για λίγη αξιοπρέπεια (που δεν θα τη βρουν όμως), για λίγο έλεγχο (ή έλλειψη ανάγκης για έλεγχο). Κάποιοι πεινάνε κυριολεκτικά. Το παιχνίδι τους δίνει την ψευδαίσθηση ότι έχουν το πάνω χέρι σε κάτι. Ή τουλάχιστον, την παρηγοριά ότι δεν είναι μόνοι στην ανάγκη για ένα time-out.
