Χαρίζοντάς μας ο Φεβρουάριος 29 αντί 28 ημέρες, το δίσεκτο 2024 θα ζήσουμε μια ημέρα ζωής παραπάνω. Προγραμματισμένος εδώ και αιώνες –αλλά όχι από πάντα–, ο δεύτερος μήνας του έτους μας κερνάει αυτή τη μία ημέρα κάθε τέσσερα χρόνια.
Δεν ακούγεται συγκλονιστικό… Είναι μόλις 24 ώρες – ώρες που στην καθημερινότητά μας κυλάνε και χάνονται. Είναι απλώς μία ημέρα – μία ημέρα που για τους περισσότερους δεν σημαίνει τίποτα.
Όμως η ζωή μας είναι όλες αυτές οι ημέρες που περνούν και χάνονται, οι ανυπεράσπιστες, οι ανώνυμες, οι ανάξιες στη μνήμη και στην προσωπική ιστορία μας. Για κάποιους η μία ημέρα, αυτή η ανυπεράσπιστη και ανώνυμη, μπορεί ωστόσο να συμβολίζει μία μεγάλη ανάσα ζωής. Που την αναζήτησαν και δεν την είχαν. Που θα μπορούσαν, αν την είχαν, να προλάβουν να κάνουν πολλά.
Μία ημέρα παραπάνω θα ήθελαν πολλοί αθλητές για να κάνουν καλύτερη προετοιμασία. Πολλοί μαθητές και φοιτητές για να διαβάσουν λίγο περισσότερο. Επιστήμονες για να εμβαθύνουν παραπάνω στην έρευνά τους. Διαφημιστές για να αξιοποιήσουν δημιουργικά ακόμα περισσότερα ερεθίσματα στην καμπάνια που επείγει. Φίλοι για να προλάβουν να τα πουν. Άνθρωποι για να προλάβουν να αγαπηθούν.
Όμως πώς και γιατί ο Φεβρουάριος μας κερνάει αυτή την ημέρα; Ας αρχίσουμε από τα βασικά.
Καθώς για την πλήρη περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο χρειάζονται λίγο περισσότερες από 365 ημέρες, για την ακρίβεια 365 ημέρες, 5 ώρες, 48 λεπτά και 46 δευτερόλεπτα, παλιά, όταν το ημερολόγιο των ανθρώπων αντιστοιχούσε σε 355 ημέρες, κάθε δύο χρόνια περίσσευε μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαρτίου ένας εμβόλιμος μήνας 22 ημερών.
Και καθώς οι Ρωμαίοι ονομάτιζαν τις τελευταίες ημέρες ενός μήνα ως την «τάδε» πριν από την 1η του επομένου, ορίστηκε η πρόσθετη ημέρα να μετριέται την έκτη ημέρα πριν από την 1η Μαρτίου. Έτσι κάθε 4 χρόνια υπήρχαν δύο έκτες ημέρες και εκείνο το έτος ονομαζόταν δίσεκτο (δις+έκτο).
Το 45 π.Χ. Ο Ιούλιος Καίσαρας, μαζί με τον αστρονόμο Σωσιγένη, αποφάσισαν να διορθώσουν το λάθος. Εισήγαγαν το Ιουλιανό Ημερολόγιο των 365 ημερών, σύμφωνα με το οποίο περίσσευε πλέον μόνο μία ημέρα, και αυτή κάθε 4 χρόνια. Η ημέρα αυτή προστέθηκε στον Φεβρουάριο.
Και καθώς οι Ρωμαίοι ονομάτιζαν τις τελευταίες ημέρες ενός μήνα ως την «τάδε» πριν από την 1η του επομένου, ορίστηκε η πρόσθετη ημέρα να μετριέται την έκτη ημέρα πριν από την 1η Μαρτίου. Έτσι κάθε 4 χρόνια υπήρχαν δύο έκτες ημέρες και εκείνο το έτος ονομαζόταν δίσεκτο (δις+έκτο).
Όμως και πάλι υπήρχε μια μικρή «ανορθογραφία» που έπρεπε με κάποιο τρόπο να διορθωθεί: περίσσευε μία ημέρα κάθε 100 χρόνια. Γι’ αυτό, όταν στις 24 Φεβρουαρίου 1582 ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄εισήγαγε το Γρηγοριανό Ημερολόγιο, παρέλειπε τα δίσεκτα χρόνια στο γύρισμα των αιώνων.
Με αυτή την ημερολογιακή μέτρηση δεν περίσσευε καμία ημέρα, αλλά υπολειπόταν μία καθε 400 χρόνια. Γι’ αυτό αποφάσισαν πως όταν το έτος διαιρείται με το 400 ακριβώς να παραλείπεται η προηγούμενη διόρθωση, δηλαδή το έτος, ενώ θα έπρεπε να υπολογίζεται ως δίσεκτο, να μην είναι.
Απομένει πια μια πολύ μικρή «ανορθογραφία» (καθώς το έτος δεν διαρκεί ακριβώς 365 ημέρες, αλλά 365,2425), η οποία προσθέτει μία ημέρα κάθε 3.000 χρόνια. Μικρό το κακό για την πεπερασμένη ζωή μας – άλλωστε ο χρόνος είναι σχετικός και αυτό που προσπάθησαν να κάνουν οι άνθρωποι με όλες αυτές τις ημερολογιακές μετρήσεις ήταν απλώς να συμβαδίζει ο χρόνος τους με την εναλλαγή των εποχών.
Φέτος, αυτή η ολόκληρη ημέρα που ταξιδεύει χρόνους και καιρούς έρχεται να προστεθεί και στον δικό μας χρόνο, στο πολυτιμότερο αγαθό μας. Της αξίζει μία δεύτερη σκέψη. Μία προσπάθεια να τη χαρούμε. Αυτήν τη μία ημέρα παραπάνω.
Για σκεφτείτε. Στα 80 χρόνια είναι 20 ημέρες παραπάνω. Δεν είναι πολλές, αλλά για πολλούς θα ήταν μια ζωή.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Στον Δρόμο για το Παρίσι των Ολυμπιακών Αγώνων
Δημήτρης Γαλαμάτης: «Kοινός Στόχος η Πολυφωνία και ο Πλουραλισμός»
