Ερώτηση: Μπορεί ένα TOP 100 για ταινίες να ενδιαφέρει και μη σινεφίλ; Απάντηση: Στην περίπτωσή μας, ασφαλώς.
Η περίπτωσή μας έχει τον τίτλο «Ζαν Ντιλμάν, 23 Quai Du Commerce, 1080 Bruxelles», είναι ταινία του 1975, τη σκηνοθέτησε η Βελγίδα Chantal Akerman και το έγκυρο βρετανικό κινηματογραφικό περιοδικό Sight & Sound την τοποθέτησε στην κορυφή της λίστας με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών για το 2022.
Πρωτόγνωρη Πρωτιά
Το γεγονός είναι πρωτοφανές. Όχι γιατί το συγκεκριμένο φιλμ εκτόπισε σταθερές επιλογές περασμένων δεκαετιών, όπως ο «Κλέφτης Ποδηλάτων» του Vittorio De Sica, ο «Πολίτης Κέιν» του Orson Welles και ο «Δεσμώτης του Ιλίγγου» του Alfred Hitchcock, αλλά γιατί για πρώτη φορά σκαρφαλώνει στην κορυφή τέτοιων καταλόγων ταινία σκηνοθετημένη από γυναίκα.
Είναι γνωστό πως η εκπροσώπηση των γυναικών στην κινηματογραφική βιομηχανία είναι πολύ μικρότερη από αυτή των ανδρών – εκτός ίσως από τον τομέα των ηθοποιών, όπου και εκεί επικρατούν αρκετά στερεότυπα ως προς τους γυναικείους ρόλους. Επιπλέον, οι γυναίκες κριτικοί κινηματογράφου είναι ασύγκριτα λιγότερες από τους άνδρες συναδέλφους τους.
Το ενδιαφέρον που παρουσιάζει η συγκεκριμένη πρωτοκαθεδρία, ωστόσο, δεν αποτελεί πεδίο ανταγωνισμού ανάμεσα στα δύο φύλα. Η ταινία της Chantal Akerman –την οποία έγκριτοι κριτικοί από διαφορετικά μήκη και πλάτη του κόσμου, όπως αυτοί που ψηφίζουν για το Sight & Sound, εκθειάζουν– σκιαγραφεί την καθημερινότητα μιας μοναχικής χήρας νοικοκυράς που μένει με τον έφηβο γιο της η οποία, όταν εκείνος λείπει, προσφέρει σεξ επί πληρωμή προκειμένου να τα βγάλει πέρα.
Πρόκειται, όπως λένε, για ένα βαθιά φεμινιστικό έργο ή, όπως είχε πει η δημιουργός του, για ταινία που έχει σημασία καθώς «το σινεμά δείχνει μια εικόνα των γυναικών μέσω της ανδρικής οπτικής, η οποία είναι απολύτως ψεύτικη».
Αν η πρώτη θέση στο TOP 100 την επαναφέρει και στις κινηματογραφικές αίθουσες –και τις ελληνικές–, κέρδος θα είναι. Τουλάχιστον για όσους θέλουμε να βλέπουμε πολύπλευρα τους ρόλους μας στην πραγματική ζωή.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land – στο οποίο μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ:
