Το Ex Libris, όπως είναι φυσικό κι όπως έχετε διαπιστώσει, αγαπά τα βιβλιοπωλεία.
Έχει μάλιστα μια αδυναμία στα «μικρά» βιβλιοπωλεία, όπου το βιβλιόφιλο κοινό νιώθει οικεία και μπορεί να απολαμβάνει με πιο προσωπικό τρόπο την αναζήτηση του «θησαυρού» του, των βιβλίων.
Ένα τέτοιο βιβλιοπωλείο πρωτοάνοιξε τις πόρτες του πριν από λίγες εβδομάδες στη Θεσσαλονίκη. Το όνομά αυτού: «Μεσιέ Σαρλό». Πρόκειται για έναν ζεστό χώρο, χώρο φιλοξενίας χαρτιού και βιβλίου, με μόνιμη αφορμή την ανθρώπινη επικοινωνία και συνάντηση.
Ένας εκ των εμπνευστών του «Μεσιέ Σαρλό» είναι ο συγγραφέας Γιώργος Γκόζης. Με χαρά συνομιλήσαμε μαζί του και του ζητήσαμε να μας παρουσιάσει τον νέο αυτό χώρο, τα σχέδια και τις πρώτες εντυπώσεις του από το καινούργιο του πόνημα.
Photo credits: Όλγα Δέικου
Ας γνωριστούμε! Εκτός από εσάς, ποια είναι η υπόλοιπη «ομάδα» του βιβλιοπωλείου;
Ο πυρήνας της είναι η σύντροφος ζωής Μαρία Σαρδελλά, που ανέλαβε τον εσωτερικό σχεδιασμό, τη διακόσμηση και τη διάταξη του χώρου, η Άννα Γεωργάκη, η οποία διαχειρίζεται την κατασκευή της ιστοσελίδας και του ηλεκτρονικού καταστήματος, ο Στέφανος Γκόζης, που ασχολείται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η Έρση Καψάλη, που επιλέγει τους παιδικούς τίτλους, και το κοκόνι μας, ο Μπρόντι, ως μασκότ.
Στον ευρύτερο κύκλο οι μαμάδες μας, που λειτουργούν υποστηρικτικά, και οι φίλοι που μας στέργουν με την αγάπη τους.
Πότε και πώς γεννήθηκε στο μυαλό σας να ανοίξετε ένα βιβλιοπωλείο, δεδομένου του γεγονότος ότι ο χώρος μεταλλάσσεται, το ηλεκτρονικό εμπόριο καλπάζει και η αγορά του βιβλίου ίσως δεν είναι στα καλύτερά της;
Ανέκαθεν θέλαμε να ασχοληθούμε με το χαρτί και το βιβλίο, επειδή κινητοποιούν τον αισθητηριακό μας κόσμο, επειδή εμπεριέχουν τις εφαρμοσμένες και τις καλές τέχνες, επειδή είναι χώρος κοινωνικοποίησης, ίσως επειδή θέλαμε να εκφράσουμε τη δημιουργικότητά μας εν ελευθερία.
Η απόφαση ελήφθη μόλις τον περασμένο Ιούνιο. Τον Ιούλιο καταλήξαμε στη στέγη που πληρούσε τις προϋποθέσεις του εγχειρήματος, τον Αύγουστο ανέλαβαν δράση τα συνεργεία διάταξης του χώρου και αρχές Σεπτέμβρη, λίγο πριν από τη σχολική χρονιά, ύστερα από αγώνα ταχύτητας και μαραθώνιο δρόμο, εναλλάξ, ο «Μεσιέ Σαρλό» έκανε την εμφάνισή του στον κόσμο.
Όπως αναφέραμε και στη σελίδα του βιβλιοπωλείου στα κοινωνικά δίκτυα ανακοινώνοντας το νέο, μας ώθησαν μαζί επιθυμία και αναγκαιότητα για συνάντηση επί τω αυτώ και για επικοινωνία, δίχως όμως ποτέ να ξεχνάμε πως πρόκειται για σαφές επιχειρηματικό βήμα.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο όχι απλώς καλπάζει –και καλά κάνει– σε παγκόσμιο επίπεδο ήδη από το 2000, ειδικά στην Ελλάδα, όμως, απογειώθηκε μετά την πανδημία. Ο λόγος είναι πως στο παρελθόν δεν είχε αναπτυχθεί με αξιότητες στο εσωτερικό και σχεδόν καθόλου στο εξωτερικό, άρα διέθετε τεράστιες δυνατότητες εξέλιξης.
Η θητεία μου για περισσότερα από είκοσι πέντε χρόνια στον χώρο της διεθνούς μεταφοράς με ειδικότητα τα ναυτιλιακά και τα logistics έδειξε πως, κατά την άποψή μου, αυτό το έλλειμμα αξιοτήτων οφειλόταν κυρίως σε έναν καθοριστικό παράγοντα: την αναιμική διασύνδεση του βιβλίου ως εμπορικού προϊόντος με τις υπηρεσίες μεταφοράς του. Επομένως, δεν μιλάμε απλώς για ηλεκτρονικό εμπόριο, αλλά ταυτόχρονα και για ηλεκτρονική μεταφορά.
Οπότε, το βιβλίο που έχεις παραγγείλει ψηφιακά θα σε βρει όπου κι αν βρίσκεσαι στη Γη. Σκεφτείτε μόνο τους 800.000 περίπου συμπατριώτες μας της διασποράς, δηλαδή το 10% του πληθυσμού της χώρας, που έφυγε από την Ελλάδα της διαρκούς κρίσης την τελευταία δεκαετία. Ο πληθυσμός αυτός δεν εργάζεται πια μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα του κόσμου, όπως συνέβαινε με τους μετανάστες μας του ’60, αλλά σε οποιοδήποτε χωριό του πλανήτη.
Όλοι αυτοί οι άνθρωποι αναζητούν τη γλώσσα τους· και την αναζητούν σε ελληνικά ηλεκτρονικά καταστήματα. Θα έλεγα πως το ηλεκτρονικό εμπόριο για τον χρήστη είναι μοναδικό εργαλείο. Καλό όμως είναι να υπάρχει πάντα μέτρο, διαφορετικά περνά κανείς από τη χρήση στην κατάχρηση.
Εφόσον δηλαδή αναζητά ένα βιβλίο αποκλειστικά στο διαδίκτυο είναι απόλυτα σίγουρο πως θα το ανακαλύψει, είναι απόλυτα σίγουρο πως θα το επιλέξει μόνο και μόνο για τη χαμηλότερη τιμή του, ακόμα κι αν πρόκειται για ένα λεπτό του ευρώ, είναι απόλυτα σίγουρο πως ίσως να μην αντικρίσει κι άνθρωπο στην όλη διαδικασία, επειδή θα του το ταχυδρομήσουν σε κάποιο μεταλλικό κουτί που είναι και της μόδας τελευταία, και είναι απόλυτα σίγουρο πως, εντέλει, θα είναι κάτοχος του φτηνότερου βιβλίου που κατάφερε να βρει στη δεδομένη χρονική συγκυρία και μαζί κάτοχος της μοναξιάς του: δεν θα έχει σταυρώσει κουβέντα με κανέναν, δεν θα έχει δει κατάματα βιβλιοπώλη, διανομέα ή άλλον αναγνώστη, θα έχει όμως πιάσει γερές φιλίες πίσω από την οθόνη με τα ρομπότ της τεχνητής νοημοσύνης των e-shop.
Άρα, προτείνουμε το μέτρο, που είναι και αρχαίο ελληνικό πρόταγμα. Ναι, το ηλεκτρονικό μας κατάστημα θα λειτουργήσει, αλλά όχι με όρους μονοσήμαντης χυδαιότητας. Είμαστε ευτυχείς όταν ο παραλήπτης στο Νυμφαίο ή στο Βανκούβερ, αληθινά περιστατικά αυτά, στις 9 το βράδυ που θα ανοίξει το δέμα του σκάσει αυθόρμητα ένα χαμόγελο, νιώσει μια στιγμή ευτυχίας και νοιαξίματος, μας καλέσει να μοιραστούμε τη χαρά του όταν βρει στο πακέτο τον σελιδοδείκτη μας ή κάποιο ελαχιστότατο σουβενίρ εκ μέρους μας.
Photo credits: Όλγα Δέικου
Όσο για την αγορά του βιβλίου, έχετε δίκιο, δεν είναι στο φόρτε της εσχάτως σε ό,τι αφορά ποσοτικούς δείκτες κι αυτό συνδέεται άμεσα με τα σταθερά μειούμενα οικονομικά όλων μας. Οι ποιοτικοί δείκτες όμως δείχνουν κι άλλα στοιχεία. Παρακολουθώ τις σχετικές έρευνες παλαιότερα του ΕΚΕΒΙ και πρόσφατα του ΟΣΔΕΛ, που είναι και αναρτημένες στην ιστοσελίδα του, για τις αναγνωστικές τάσεις και παραθέτω αυτολεξεί: «Μια αποτελεσματική πολιτική διάδοσης της ανάγνωσης δεν μπορεί παρά να έχει μόνο μία αρχή, την εξής: δεν υπάρχουν ακατάλληλα βιβλία, δεν υπάρχουν άχρηστες και απρόσφορες αναγνώσεις, ακόμα και αυτές του πρώτου επιπέδου». Επομένως, γεροί να είμαστε κι εδώ να είμαστε.
Πώς προέκυψε το ευφάνταστο όνομα «Μεσιέ Σαρλό»; Είστε και κύριοι και «αλήτες»;
Πολύ ωραίος αυτός ο κινηματογραφικός υπαινιγμός! Ο σκυλάκος μας Μπρόντι στέκεται στα δύο του πόδια με τα πέλματα ανοιχτά, αυτό μαζί με το λευκό τριγωνικό σχήμα του θώρακα στο μαύρο του τρίχωμα σαν σμόκιν ήταν η αφορμή το χαϊδευτικό του να γίνει ο διακριτικός μας τίτλος.
Ποιο το όραμα και τα σχέδια που έχετε για τον χώρο – εκδηλώσεις, λέσχη βιβλίου, χαρτοπωλείο, καφέ ενδεχομένως;
Σχεδιάζουμε λέσχες ανάγνωσης ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, αργότερα νουάρ και ποίησης, βιωματικά εργαστήρια δημιουργικής γραφής, εκδηλώσεις με τη μορφή της γνωριμίας του αναγνωστικού κοινού με συγγραφείς ζωντανά ή εξ αποστάσεως.
Το χαρτοπωλείο υπάρχει ήδη· αν και νεόκοπο, αντιμετώπισε τη σχολική χρονιά με επάρκεια, ενημερώνεται καθημερινά ποιοτικά και ποσοτικά, κυρίως όμως προτείνει, έχει άποψη και στίγμα.
Με την εστίαση δεν θα έχουμε καμία εμπλοκή, ας κρατήσουμε και μία από τις ελάχιστες απολαύσεις της καθημερινότητας για τον εαυτό μας, ας μη γίνει ο καφές η δουλειά μας.
Photo credits: Όλγα Δέικου
Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από τις πρώτες εβδομάδες λειτουργίας του βιβλιοπωλείου; Έχετε κάποιο αστείο ή παράξενο συμβάν να αφηγηθείτε;
Καταιγισμός εντυπώσεων! Οι περίοικοι που ανακάλυψαν ένα σκοτεινό και κλειστό για χρόνια ακίνητο να λάμπει φωταγωγημένο και να εύχονται καλές δουλειές, οι ενήλικες πελάτες που μας αναφέρουν πως ήταν το παιδικό τους όνειρο να έχουν κι εκείνοι ένα βιβλιοπωλείο, τα παιδιά με τα επιφωνήματά τους όταν μπαίνουν στον χώρο, η αλληλεγγύη των επαγγελματιών, ο ηλικιωμένος κύριος που μπήκε να αγοράσει κάτι ελάχιστο αν και δεν χρειαζόταν απολύτως τίποτα, έτσι για τα καλορίζικα.
Η κλειδαριά της εισόδου που φράκαρε και για την οποία περίμενα σκοπός όλη τη νύχτα τον κλειδαρά, η οποία μετατράπηκε από αναποδιά σε αγρυπνία μια γλυκιάς βραδιάς του Αυγούστου.
Ακόμα αναζητούμε το βιβλίο όπου ένας Αιγύπτιος κι ένας Έλληνας κλείνονται εξαιτίας βλάβης στο ασανσέρ και μαθαίνει ο ένας τον πολιτισμό του άλλου, έχει μαύρο εξώφυλλο, το έχει γράψει αρχαιολόγος, δεν γνωρίζουμε τον εκδότη, οπότε όποιος διαβάσει τη συνέντευξη αυτή ας μας δώσει τα φώτα του!
Αλήθεια, ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που αγοράστηκε από το βιβλιοπωλείο σας;
Για την ακρίβεια ήταν δύο μαζί: «Μεγαλώνοντας Μέσα στην Ελληνική Οικογένεια» του Ματθαίου Γιωσαφάτ και «Στου Δρόμου τα Μισά» του πατέρα Φιλόθεου Φάρου. Τα θεωρώ αμφότερα εμβληματικά έργα και ταυτόχρονα το γούρι μας.
Ανοίξατε το βιβλιοπωλείο στη γειτονιά της Θεσσαλονίκης όπου ζείτε. Τι σημαίνει «γειτονιά» για εσάς και τι θέλετε να προσφέρει το βιβλιοπωλείο σας στην έννοια αυτή;
Η γειτονιά είναι ο πυρήνας της πόλης, της κάθε πόλης. Γειτονιά σημαίνει άνθρωποι. Γειτονιά σημαίνει να πηγαίνουμε από το σπίτι στο βιβλιοπωλείο με τα πόδια, στη διαδρομή να παρατηρούμε τις αλλαγές της φύσης και του καιρού, να ανταλλάσσουμε χαιρετισμούς.
Ο «Μεσιέ Σαρλό» ως βιβλιοπωλείο, το κάθε βιβλιοπωλείο, είναι κατάστημα που το αποζητά η γειτονιά από μόνη της, η οποία και το στηρίζει. Αν δεν το στηρίξει εκείνη, δεν έχεις πετύχει τίποτε. Φιλοδοξία είναι να λειτουργήσει ως σημείο αναφοράς.
Θα θέλατε να μας δώσετε μια λίστα με τα «ευπώλητα» του τελευταίου μήνα;
Ευχαρίστως!
- Ελληνική πεζογραφία: «Τσιτσιμπού» του Αύγουστου Κορτώ (Εκδόσεις Πατάκη)
- Μεταφρασμένη πεζογραφία: «Bournville» του Jonathan Coe (Εκδόσεις Πόλις)
- Ελληνική ποίηση: «Συνάντηση με τη Θάλασσα» του Νικηφόρου Βρεττάκου (Εκδόσεις Ποταμός)
- Μεταφρασμένη ποίηση: «Εκλογή από το Έργο του Τζον Κητς» σε μετάφραση του Γιώργου Βάρσου (δίγλωσση έκδοση, Εκδόσεις Gutenberg)
- Ελληνικό δοκίμιο: «Το Αίμα της Αγάπης» του Παντελή Μπουκάλα (Εκδόσεις Άγρα)
- Μεταφρασμένο δοκίμιο: «Περί Θανάτου» του George Steiner σε μετάφραση του Σεραφείμ Βελέντζα (Εκδόσεις Αντίποδες)
- Παιδική λογοτεχνία: η σειρά του «Μικρού Φιλόσοφου» (Εκδόσεις Μεταίχμιο)
• Το βιβλιοπωλείο «Μεσιέ Σαρλό | Το Βιβλιοπωλείο μου» βρίσκεται στην οδό Γιάννη Αγγέλου 3, Χαριλάου, Θεσσαλονίκη.
Τηλ. 23140 71899 | email: mesiesarlo@gmail.com | www.mesiesarlo.gr (υπό κατασκευή) | Facebook | Ιnstagram
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Ηλίας Πετρόπουλος: 20 Χρόνια Μετά το «Φευγιό» του
Στέλλα, Κρατάω Βιβλίο! | Βιβλιοπροτάσεις για τα Πλάσματα της Θάλασσας
