Βασίλειος Τσιαβαλιάρης, Γεώργιος Μπουκουβάλας, Αλέξανδρος Διάκος. Άγνωστα ονόματα τριών από τους 741 αξιωματικούς και τους 13.873 στρατιώτες που σκοτώθηκαν στον πόλεμο, στο αλβανικό και μακεδονικό μέτωπο τους 7 πρώτους μήνες των μαχών.
Ήταν οι πρώτοι νεκροί, τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου. Δεν πρόλαβαν καν να δουν τον ελληνικό στρατό να αποκρούει τους Ιταλούς, να τους οδηγεί σε υποχώρηση, να τους αποκρούει ξανά στην Εαρινή Επίθεση και τελικά να ηττάται από τους υπέρμετρα εξοπλισμένους Γερμανούς, που «παρήλασαν» μέσα από τη Βουλγαρία και τη Γιουγκοσλαβία.
Απρίλιος του 1941. Πυροβολείο «Π8» στα Άνω Πορόια. Δημήτρης Ίτσιος. Κατάφερε να κρατήσει, μαζί με δύο ακόμα στρατιώτες, το μικρό οχυρό επί… 38.000 σφαίρες. Παραδόθηκαν μόνο όταν αυτές τελείωσαν. Ο θρύλος λέει ότι σκότωσε 230 Γερμανούς. Κατά την παράδοση, ο Γερμανός επικεφαλής αναγνώρισε την αξία του, άφησε ελεύθερους τους δύο στρατιώτες, αλλά εκτέλεσε τον Ίτσιο.
Μάρτιος του 1941. Ύψωμα 731, 20 χιλιόμετρα βόρεια της Κλεισούρας, στην Αλβανία. Στρατηγική τοποθεσία και πεδίο μιας τρομερής μάχης που, ίσως, έκρινε την Εαρινή Επίθεση. Οι Ιταλοί προσπάθησαν επί 15 ημέρες να το καταλάβουν. Οι Έλληνες επικράτησαν, όμως οι απώλειες ήταν πολλές. Πάνω από 1.000 Ιταλοί και 153 Έλληνες νεκροί.
15 Αυγούστου 1940. Τήνος. Εκεί όπου άρχισαν όλα, χωρίς, όμως, ακόμα να γνωρίζει κανείς την τραγωδία που θα επακολουθούσε. Το ιταλικό υποβρύχιο «Delfino» τορπίλισε τη φρεγάτα «Έλλη», με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 9 μέλη του πληρώματος.
Σημαντικά ορόσημα του πολέμου όλα, μέχρι τον Μάρτιο του 1941, με τις μάχες κατά των Γερμανών να είναι πια απέλπιδες, καθώς ο ελληνικός στρατός άρχισε να υποχωρεί. Η Αντίσταση στα χρόνια της Κατοχής που ακολούθησαν αποτελεί ένα τεράστιο κεφάλαιο ήθους, τιμής και αγώνα για την ελευθερία. Όσο για τον Εμφύλιο, αυτό το μαύρο κεφάλαιο πρέπει να μελετηθεί εξονυχιστικά, μήπως κλείσει κάποτε οριστικά.
Γνωρίζοντας πλέον τη μεγάλη εικόνα, είναι οι μικρές ιστορίες που οφείλουμε να μελετήσουμε, ως κοινωνιολόγοι, ιστορικοί, δημοσιογράφοι, αλλά κυρίως ως πολίτες μιας δημοκρατικής χώρας.
Είναι εντυπωσιακό ότι, οποιονδήποτε τόπο στην Ελλάδα κι αν επισκεφθούμε, βλέπουμε σπαράγματα μνήμης που συνδέουν το σήμερα με τις ημέρες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ηρώα πεσόντων, αγάλματα, μουσεία στα μαρτυρικά χωριά, πολυβολεία.
Όσο απομακρυνόμαστε από τη φρικαλεότητα του πολέμου, που άφησε τρομερές καταστροφές, μεγάλες απώλειες και μια χώρα διχασμένη, πιστεύω ότι οφείλουμε να μελετάμε με θέρμη αυτές τις μικροϊστορίες, από σοβαρές πηγές, με έναν και μοναδικό στόχο: να μην ξεχάσουμε.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Τραγούδια για το Έπος του ’40 και την Κατοχή
Ιστορίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου για Παιδιά και Εφήβους
