Είχαμε ανάγκη τη «Βληχή»; Εξαρτάται. Τι είναι αυτό που τελικά θέλουμε από την τέχνη; Να μας σοκάρει; Να μας «μετακινήσει» εν είδει ψυχανάλυσης; Να μας δώσει εφόδια; Γιατί να «χάσουμε» 40 λεπτά στην αίθουσα της Λυρικής για να δούμε μια ασπρόμαυρη ταινία, συνοδεία ζωντανής μουσικής;
Η μεταφορά από μια τρελή καθημερινότητα σε μια επιβλητική αίθουσα για 30 λεπτά ψυχωφέλιμης τέχνης δεν με πείραξε ποτέ. Στη «Βληχή», ο Λάνθιμος κάνει ένα πείραμα, εκμεταλλευόμενος θετικά τη φήμη του. Συμπυκνώνει νοήματα για τη ζωή, τον θάνατο, τα ένστικτα, τα σκοτεινά μυστικά και πάνω απ’ όλα τον έρωτα.
Οι fish bowl κάμερες είναι εκεί, ίσως σήμα κατατεθέν του σκηνοθέτη. Η Τήνος επίσης είναι εκεί. Η άγρια Τήνος, όπου το ανθρώπινο χέρι ακόμα δεν έχει φτάσει παρά με τη μορφή ενός απέριττου κτίσματος με τα άκρως απαραίτητα εντός του.
Ο αέρας λυσσομανάει χωρίς να τον ακούς, με τα ασπρόμαυρα πλάνα να είναι επιβλητικά, μοχθηρά, σκοτεινά. Ο Έλληνας θεατής, που έχει εξασκηθεί στην εικόνα των Κυκλάδων, κατανοεί βαθιά τον ρόλο του τοπίου. Κατσίκια, πέτρες, βράχοι και γερμένες συκιές εδώ κι εκεί.
Ο χρόνος δεν μας ενδιαφέρει. Μπορεί να είναι πάντα εκεί η χήρα, ο νεκρός, οι πενθούντες, τα φαγητά και τα κατσίκια και η Γη να συνεχίζει να γυρίζει. Παράλληλα, η μουσική του Bach, του Nystedt και του Hosokawa λυσσομανάει όπως ο αέρας. Τρομάζει, προετοιμάζει, επιχειρηματολογεί.
Ο Λάνθιμος τοποθετεί την Emma Stone και τον Damien Bonnard σε παράλληλες τροχιές. Συναντιούνται, αλλά και δεν συναντιούνται. Ίσως ο ένας να τρέφεται από τον άλλο. Οι ενορμήσεις του θανάτου και της ζωής αποτυπώνονται σε ένα έργο τέχνης. Οι ηθοποιοί έχουν από μια στιγμή κορύφωσης. Ο οργασμός, η κορύφωση, μπορεί να είναι μέσω του έρωτα, αλλά και μέσω του χορού.
Να σημειώσω ότι τα κοντινά πλάνα στους ηλικιωμένους πενθούντες έχουν κάτι μαγικό. Έχουν την πατίνα του χρόνου.
Οι αναφορές σε παλαιότερα ντοκιμαντέρ ή σε πίνακες, προσωπικά, μου θυμίζουν τους κρίκους της μεγάλης αλυσίδας του πολιτισμού. Αλληλένδετοι οι άνθρωποι, αλληλένδετα και τα έργα τους. Και μάλιστα, αυτό να συμβαίνει σε εποχές μεγάλων διχασμών.
Δεν είναι για όλους, είναι μια σημαντική στιγμή τέχνης για έναν διαφορετικό σκηνοθέτη και νομίζω ότι το πείραμά του πέτυχε.
Διαβάστε τις λεπτομέρειες για την ανάθεση του έργου και τις πληροφορίες για την παράσταση εδώ.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Φεστιβάλ με Δράστες και Θύματα σε Υπόγειες Διαδρομές
