Στο πλαίσιο του «Λογοτεχνικού Έτους 2023 Άλκη Ζέη», το Μουσείο Μπενάκη φιλοξενεί τον «Μεγάλο Περίπατο της Άλκης», μια έκθεση που παρουσιάζει τις δεκαετίες της ζωής αλλά και του έργου της τιμώμενης συγγραφέα, ενώ αναδεικνύει επίσης τη σχέση της με τον δημόσιο βίο της χώρας και τη σύγχρονη ιστορία.
Η έκθεση είναι μικρή αλλά περιεκτική και ουσιαστική σε περιεχόμενο. Ξεκινώντας να βαδίζουμε περιμετρικά στην αίθουσα, περνάμε από έναν μινιμαλιστικό χάρτη με τα κομβικά γεωγραφικά σημεία στη ζωή της συγγραφέα και στη συνέχεια κάνουμε μια εργοβιογραφική περιήγηση στον «Μεγάλο Περίπατο» της Ζέη στη ζωή και τη λογοτεχνία, με τη βοήθεια αρχειακού υλικού, κειμένων, φωτογραφιών και ντοκουμέντων.
Η Άλκη Ζέη με την αδελφή της, Λενούλα.
Την ανακαλύπτουμε βήμα βήμα: από τα παιδικά της χρόνια στην Αθήνα και τη Σάμο, τις πρώτες λογοτεχνικές ανησυχίες στη Σχολή Αηδονοπούλου όπου φοιτούσε, τις σπουδές, τη γνωριμία με τη Διδώ Σωτηρίου και τη Ζωρζ Σαρή –μια σημαδιακή φιλία και για τις τρεις τους–, τα πρώτα επίσημα γραπτά της, την πολιτική της δράση, τη συνάντηση με τον σύντροφο της ζωής της, Γιώργο Σεβαστίκογλου, τα χρόνια που έζησαν ως πολιτικοί πρόσφυγες στη Σοβιετική Ένωση, τη γέννηση των δύο παιδιών τους, της Ειρήνης και του Πέτρου, τη σύντομη επιστροφή στην Ελλάδα, την εξορία στο Παρίσι και τη μόνιμη πια επιστροφή τους στην Ελλάδα, τους ανθρώπους –Έλληνες και ξένους– του πνεύματος και της τέχνης που γνώρισε, αγάπησε και συνεργάστηκε, τις εκδόσεις των βιβλίων της, την απώλεια του συζύγου της, τις πάμπολλες διακρίσεις και βραβεύσεις.
Όταν με ρωτάνε τα παιδιά «τι χρειάζεται κανείς για να γίνει συγγραφέας», τους λέω «τρία πράγματα». «Μόνο τρία;» «Ναι, μόνο τρία: πρώτον να διαβάζεις βιβλία, δεύτερον να διαβάζεις βιβλία, τρίτον να διαβάζεις βιβλία».
Συγγραφέας ιδιαίτερα αγαπητή, πολυγραφότατη και πολυμεταφρασμένη, η Άλκη Ζέη κατόρθωσε με το έργο της να ταυτίσει το ιδιωτικό με το δημόσιο, καθώς οι πορείες των μυθιστορηματικών ηρώων της συντονίζονται και με τις ιστορικές διαδρομές του «σύντομου 20ού αιώνα», τις τομές, τις ρήξεις, τις συνέχειες, τα μεγάλα και μικρά γεγονότα.
Ο τρόπος γραφής της ήταν πάντα καθαρός, γλωσσικά άρτιος, με κριτική στάση απέναντι σε πρόσωπα και καταστάσεις, χιούμορ και διεισδυτική ματιά στα γεγονότα, χαρακτηριστικά που κάνουν τα έργα της διαχρονικά και δημοφιλή σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες αναγνώστες.
Έζησε έντονη ζωή, με δημόσιες παρεμβάσεις, νηφαλιότητα και στοχαστική ενάργεια, καθώς και επίμονη επαφή με τους αναγνώστες της. Υπήρξε εμπνευσμένη λογοτεχνική παρουσία, ανήσυχη και ενεργή μέχρι τον θάνατό της, στις 27 Φεβρουαρίου 2020, σε ηλικία 96 ετών.
«Από τα μικρά μου χρόνια ως σήμερα, ας μη πω με ακρίβεια πόσα είναι γιατί θα τρομάξω κι εγώ η ίδια, έζησα έναν πόλεμο, δύο εμφυλίους πολέμους, δύο δικτατορίες και δύο προσφυγιές. Δεν τα έζησα σαν απλός παρατηρητής, αλλά παίρνοντας ενεργό μέρος κάθε φορά κι έτσι και να ήθελα, δεν θα μπορούσε το συγγραφικό μου έργο να μην επηρεαστεί από τα γεγονότα που συγκλόνισαν τον τόπο μας. Άθελά μου η ζωή μου μπλέχτηκε μέσα στην ιστορία κι έγινα κι εγώ ένα κομμάτι της. Το συγγραφικό μου έργο, λοιπόν, θέλω δεν θέλω, είναι γεμάτο ιστορία… Αν πέτυχα να κάνω τα παιδιά να την ακούσουν τουλάχιστον, το μέλλον θα δείξει».
Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης τη φωτογραφική ενότητα «Η Άλκη και το Θέατρο», καθώς και μία ακόμη που αποτελείται από τα εξώφυλλα ξενόγλωσσων εκδόσεων των βιβλίων της. Μια ακόμη νοσταλγική «βόλτα» στις λέξεις και τις σκέψεις της συγγραφέα αποτελεί η χρονολογική παρουσίαση των πρώτων, συλλεκτικών εκδόσεων των 23 βιβλίων της, συνδυασμένες με μικρά αποσπάσματα από το καθένα.
Οι επισκέπτες μπορούν επίσης να παρακολουθήσουν την ταινία της Μαργαρίτας Μαντά «Ο Μεγάλος Περίπατος της Άλκης», που αναφέρεται στην πολυτάραχη ζωή και το πλούσιο συγγραφικό έργο της συγγραφέα.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει η Σίσσυ Παπαθανασίου και τον σχεδιασμό η Μαρία Στέφωση. Πρόκειται για μία πραγματικά ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Μουσείου Μπενάκη, αφιερωμένη στη συγγραφέα που κατέχει ιδιαίτερη θέση στις καρδιές πολλών γενιών αναγνωστών όλων των ηλικιών.
Πληροφορίες
Έως τις 30 Απριλίου 2023 | Πέμπτη και Κυριακή 10:00-18:00, Παρασκευή και Σάββατο 10:00-22:00 | Εισιτήρια: 6 και 5 ευρώ (μειωμένο) | Μουσείο Μπενάκη: Πειραιώς 138, τηλ. 210 3453111
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Καλώς Ήλθατε στο «1984» | Ξαναγράφοντας τα Βιβλία
