Ωδή στα “Λευκά Σκουπίδια”

Το τραγούδι του Χιλμπίλη υπάρχει στην πραγματικότητα και μπορείτε να το ακούσετε εδώ, όσο διαβάζετε αυτό το άρθρο. Ο αυτοκινητόδρομος 23 αποτελεί δρόμο ζωής για γενιές Χιλμπίληδων που αναζήτησαν, πολλές φορές μάταια, μια καλύτερη ζωή. Ο James D. Vance περιγράφει ακριβώς αυτή την οδύσσεια στις σελίδες του αφοπλιστικού βιβλίου του. Με αφορμή τη δική του πορεία ζωής, ο Vance φέρνει στην επιφάνεια τη ζωή των μακρινών απογόνων των Ιρλανδών και των Σκωτσέζων που συγκεντρώθηκαν στην περιοχή των Αππαλάχιων Όρεων και αποκαλούνται ήδη από το τέλος του 19ου αιώνα ως “Hillbillies”.

Στο βιβλίο αυτό γίνεται ξεκάθαρο ότι μιλάμε για κάτι πολύ μακρινό από το γνώριμο στους πολλούς Hollywood ή τη Νέα Υόρκη. Τα Αππαλάχια Όρη διαπερνούν σχεδόν όλες τις πολιτείες των Ανατολικών ΗΠΑ, όμως πολιτισμικά, οι Χιλμπίληδες εντοπίζονται στο ανατολικό Τεννεσσύ, στο ανατολικό Κεντάκυ, στις δυτικές περιοχές της Βιρτζίνια, της Δυτικής Βιρτζίνια της Βόρειας Καρολίνας, αλλά και στο νότιο Οχάιο.  Πρόκειται για περιοχές άρρηκτα συνδεδεμένες με την εξόρυξη άνθρακα και άλλων μεταλλευμάτων, όπως και με τα εργοστάσια αυτοκινητοβιομηχανιών, που πλέον έχουν κλείσει, οδηγώντας στην παρακμή πλήθος μικρών πόλεων.

Ο James D. Vance δεν διηγείται απλά τις πτυχές της ζωή του από το Breathitt County του Κεντάκυ στο Middletown του Οχάιο, αλλά και τον τρόπο που αυτή πήρε άλλη τροπή, χάρη στην επιμονή της αγαπημένης του γιαγιάς να προοδεύσει μέσω της γνώσης και της εκπαίδευσης. Διηγείται τις ζωές χιλιάδων Χιλμπίληδων που είδαν το οικονομικό τους όνειρο να καταρρέει, εγκλωβίζοντάς τους σε ένα κύκλο βίας, θυμού και σε μια ζωή με κοινωνικά επιδόματα, ναρκωτικά και παραίτηση. Καταγράφει το ρόλο της διευρυμένης οικογένειας, όπως θα έλεγαν οι ανθρωπολόγοι, με πολλά παιδιά, παππούδες και γιαγιάδες, θείους και θείες να επηρεάζουν την καθημερινότητα, με τα ζητήματα τιμής να αποτελούν προτεραιότητα και την ενδοοικογενειακή βία να είναι ο κανόνας, παρά η εξαίρεση.

Η αργή περιγραφή του Vance για το πέρασμα από την ασύλληπτη φτώχεια και την απελπισία, στους πεζοναύτες και ύστερα στο πανεπιστήμιο του Οχάιο και στη νομική σχολή του Yale, δίνει χρόνο στον αναγνώστη να φιλτράρει τις συγκλονιστικές στιγμές, τις ήττες και τις λίγες χαρές. Δεν εγκλωβίζεται σε μια στείρα περιγραφή της προσωπικής του ιστορίας και σε όσα ζουν οι Χιλμπίληδες, αλλά προσπαθεί με όρους κοινωνιολογίας, ανθρωπολογίας, πολιτικής και στατιστικής να δείξει τι συνέβη σε μια άγνωστη, σε εμάς, Αμερική τα τελευταία 50 χρόνια.

“Ήμουν ένα απ’ αυτά τα παιδιά με το δυσοίωνο μέλλον. Παραλίγο να παρατήσω το λύκειο. Παραλίγο να παραδοθώ κι εγώ σ’ εκείνη τη βαθιά οργή και πίκρα που έχει καταλάβει τους πάντες γύρω μου. Σήμερα οι άνθρωποι με βλέπουν, με την ωραία μου δουλειά και τα λαμπερά μου πτυχία, και φαντάζονται πως είμαι κάποιου είδους ιδιοφυΐα – ότι μονάχα ένας εξαιρετικά προικισμένος άνθρωπος θα μπορούσε να φτάσει εδώ που έφτασα εγώ. Με κάθε σεβασμό προς τους ανθρώπους αυτούς, πιστεύω ότι η θεωρία αυτή είναι μια βλακεία και μισή. Όποια ταλέντα και να έχω, βρέθηκα ένα μόλις βήμα πριν απ’ το γκρεμό, έως ότου μερικοί άνθρωποι μ’ έσωσαν χάρη στην αγάπη τους.”

Στις σελίδες του βιβλίου συμπυκνώνεται ο κοινωνικός ρατσισμός, το πολιτικό πέρασμα των Χιλμπίληδων από τις Δημοκρατικές ιδέες στη Ρεπουμπλικανική ιδεολογία και στην υιοθέτηση της συνωμοσιολογίας. Η μετατροπή αυτών των ανθρώπων στα “Λευκά Σκουπίδια” της Αμερικής και οι δυσοίωνες προβλέψεις για τη ζωή τους, βρίσκουν στον James D. Vance έναν ωραίο αρνητή. Η προσπάθειά του, μια προσπάθεια ζωής να ξεφύγει από τη μιζέρια και τη βία, να παλέψει, να σπουδάσει και να ζήσει σε αρμονία, αποτελεί παράδειγμα.

Καθώς, βέβαια, μιλάμε για τις ΗΠΑ, το βιβλίο ήδη προσαρμόστηκε σε σενάριο για ταινία, η οποία προβλέπεται να βγει στις αίθουσες το 2020 σε σκηνοθεσία του Ron Howard. Προβλέπουμε, επίσης, ότι το όνομα του James D. Vance θα το ακούσουμε και στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ λίαν συντόμως.

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΣ

Ο Άρης Γαβριελάτος είναι κοινωνιολόγος με μεταπτυχιακές σπουδες στον Κοινωνικό Αποκλεισμό και το Φύλο.

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

Τα σημαντικότερα νέα της ημέρας, στο inbox σου κάθε μεσημέρι!

ΕΓΓPΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER

+