Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, οι Αμαδρυάδες ήταν οι νύμφες που ζούσαν μέσα στα δέντρα – πνεύματα του δάσους που υπενθύμιζαν πως η φύση δεν είναι σκηνικό, αλλά ζωντανός οργανισμός. Σήμερα, σε έναν κόσμο που παλεύει να ξαναβρεί τη σχέση του με το περιβάλλον, επιστρέφουν όχι ως μύθος, αλλά ως πράξη: μέσα από το παιχνίδι, την εκπαίδευση και τη συλλογική φροντίδα για τον πλανήτη. Αυτή είναι η ιστορία μιας ομάδας που μετατρέπει τη βιωσιμότητα σε βιωματική εμπειρία και τη μυθολογία σε εργαλείο μέλλοντος.
Στον σύγχρονο κόσμο του Οδηγισμού, οι Αμαδρυάδες ζωντανεύουν μέσα από την ομάδα που φέρει το όνομά τους. Με επικεφαλής τις ιδρύτριες και τα στελέχη της ομάδας, τη Λάουρα Ταπίνη, την Αριάδνη Γιαννάκου, τη Μικαέλα Λύτρα και τη Δανάη Τσομπανοπούλου, οι σύγχρονες Αμαδρυάδες μετουσιώνουν την αγάπη και τη φροντίδα για τη φύση σε δράση, μεταλαμπαδεύοντας τη σοφία και τον ενθουσιασμό τους στις νέες γενιές Οδηγών.
Τη συνέντευξη για την ιστορία και το έργο της ομάδας παραχώρησε η Δανάη Τσομπανοπούλου, με 14 χρόνια ενεργής συμμετοχής στο Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού. Έχει υπηρετήσει ως Υπαρχηγός Γαλαξία και ως μέλος της ομάδας «Αμαδρυάδες», αναλαμβάνοντας τον ρόλο της Συντονίστριας Προγραμματικών Δράσεων και εμπνέοντας τα παιδιά να αγαπήσουν τη φύση και να αισθανθούν υπεύθυνα μέλη της κοινότητάς τους.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το Μεγάλο Παιχνίδι Φύσης και ποια ήταν η έμπνευση πίσω από το σύνθημα «Δώσε Χέρι στον Πλανήτη»;
Τα Μεγάλα Παιχνίδια Φύσης (ΜΠΦ) αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο των οδηγικών δράσεων εδώ και πολλά χρόνια. Έχοντας αυτό ως βάση, αξιοποιήσαμε τον σκελετό και τη φιλοσοφία τους, αναπτύσσοντάς τα με δύο στόχους: να έχουν το στοιχείο της εκπαίδευσης και να καλλιεργούν την ενσυναίσθηση για τα περιβαλλοντικά ζητήματα.
Όταν ενημερωθήκαμε πως το παιχνίδι μας θα παρουσιαστεί στην Ημέρα Οδηγισμού, ο ενθουσιασμός μας ήταν μεγάλος, αλλά συνοδεύτηκε και από έναν προβληματισμό σχετικά με την επιλογή του συνθήματος. Θέλαμε να εκφράζει με επιτυχία τόσο την ουσία του Οδηγισμού όσο και το έργο μας. Έτσι, επιστρέψαμε στις βασικές μας αρχές. Η φράση «δώσε χέρι», πέρα από ρητό του κλάδου, αποτελεί μια από τις πιο θεμελιώδεις αξίες του Οδηγισμού: την προσφορά.
Το παιχνίδι είναι φτιαγμένο για όλες τις ηλικίες – πώς προσαρμόσατε τις δραστηριότητες ώστε να είναι εξίσου ενδιαφέρουσες για Αστέρια, Πουλιά και Οδηγούς;
Έχουμε το προνόμιο η ομάδα μας να αποτελείται από στελέχη και των τεσσάρων κλάδων, όλα με εμπειρία από τη Βασική Εκπαίδευση – μια ειδικά διαμορφωμένη εκπαίδευση προσαρμοσμένη στις ηλικιακές ομάδες κάθε κλάδου.
Γνωρίζοντας λοιπόν τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά κάθε ηλικίας και διαθέτοντας εμπειρία από δράσεις με παιδιά, εμπνευστήκαμε μικρές διαφοροποιήσεις για κάθε ομάδα, κρατώντας πάντοτε το κεντρικό θέμα αναλλοίωτο. Στόχος μας ήταν κάθε ηλικία να νιώθει ότι «το παιχνίδι είναι φτιαγμένο για εκείνη», χωρίς όμως να χάνεται η ουσία και το μήνυμα των ΜΠΦ.
Ποιο ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι της δημιουργίας ενός τόσο ολοκληρωμένου παιχνιδιού βιωσιμότητας;
Το πιο απαιτητικό κομμάτι ήταν να μετατρέψουμε την πληροφορία σε εμπειρία. Η εκπαίδευση χωρίς μεταδοτικότητα παραμένει απλώς ένα σύνολο δεδομένων· και η μετάβαση από τα δεδομένα στη βιωματική κατανόηση απαιτεί πολλή δουλειά. Το δύσκολο είναι να δημιουργηθεί το κατάλληλο μέσο ώστε η πληροφορία να γίνει πραγματικά κτήμα του δέκτη.
Σε αυτό το στάδιο διαθέσαμε χρόνο και προσπάθεια, καθώς είναι πολύ εύκολο να βρεθεί κανείς ανάμεσα σε δύο άκρα: από τη μια, ένα βαρετό, υπερβολικά εκπαιδευτικό παιχνίδι και, από την άλλη, ένα υπερβολικά ανάλαφρο παιχνίδι που κινδυνεύει να χάσει την εκπαιδευτική του αξία.
Συνεργαστήκατε με τη WWF Ελλάς. Πώς εμπλούτισε το περιεχόμενο και τους στόχους του παιχνιδιού αυτή η συνεργασία;
Είμαστε πολύ τυχερές και χαρούμενες για τη συνεργασία μας με το WWF Ελλάς! Η ομάδα της WWF μας στήριξε παρέχοντάς μας έγκυρες και κατανοητές πληροφορίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές ανάγκες τόσο της χώρας μας όσο και του πλανήτη – τις ανάγκες στις οποίες είναι πιο ουσιαστικό να συμβάλλουμε.
Μας βοήθησαν να ξεκαθαρίσουμε ποια ζητήματα έχουν τη μεγαλύτερη σημασία και σε ποια σημεία ένα παιχνίδι σαν το δικό μας μπορεί πραγματικά να κάνει τη διαφορά. Έτσι, με γνώμονα το Οδηγικό Παιδαγωγικό Πρόγραμμα και με βάση τις πληροφορίες αυτές γεννήθηκε το δικό μας ΜΠΦ.
Στο παιχνίδι υπάρχει έντονη αναφορά σε ό,τι αφορά την ατομική ευθύνη απέναντι στη φύση. Πώς πιστεύετε ότι μπορούμε να εμπνεύσουμε τα παιδιά να την ενστερνιστούν στην καθημερινότητά τους;
Πιστεύουμε ότι τα παιδιά κινητοποιούνται όταν νιώθουν σύνδεση. Όταν η φύση δεν παρουσιάζεται ως κάτι «μακρινό», αλλά ως κάτι που μπορούν να αγγίξουν, να προστατεύσουν και να χαρούν, τότε η ευθύνη γίνεται προσωπική. Συσχετίζοντας τη φύση με την καθημερινότητά τους, κατανοούν πολύ καλύτερα τον αντίκτυπο που έχει η συμπεριφορά τους. Στο παιχνίδι μας, κάθε σταθμός τα βοηθά να δουν τις συνέπειες των επιλογών τους.
Από το πώς ένα σκουπίδι μπορεί να επηρεάσει ένα ολόκληρο οικοσύστημα μέχρι το πώς μια μικρή θετική πράξη μπορεί να «θεραπεύσει» τη φύση. Έτσι, το αίσθημα της ατομικής ευθύνης ενισχύεται, καθώς τα παιδιά αναπτύσσουν ενσυναίσθηση απέναντι στα φυτά και τα ζώα.
Η Ημέρα Οδηγισμού φέτος ήταν μια ευκαιρία για εξωστρέφεια. Πώς φαντάζεστε την ιδανική συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας;
Η φετινή Ημέρα Οδηγισμού είναι μια ευκαιρία να έρθουμε πιο κοντά στην τοπική κοινωνία. Μέσα από το Μεγάλο Παιχνίδι μας θέλουμε οι κάτοικοι, τα σχολεία, οι σύλλογοι και οι επιχειρήσεις να συμμετέχουν ενεργά και να αισθανθούν μέρος της ιστορίας. Δημιουργώντας ομάδες και παίζοντας το παιχνίδι των Αμαδρυάδων, όλοι είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν την έννοια της βιωσιμότητας και, στη συνέχεια, να αξιοποιήσουν όσα έμαθαν στα δικά τους «περιβάλλοντα».
Με άλλα λόγια, το μήνυμα για έναν βιώσιμο, ζωντανό και υγιή πλανήτη περνά μέσα από διαφορετικές ομάδες της κοινωνίας. Η δράση αυτή δεν είναι απλώς ένα παιχνίδι· είναι ένας τρόπος να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για το περιβάλλον και να υπενθυμίσουμε σε όλους ότι κάθε άνθρωπος μπορεί να δώσει το δικό του «χέρι» στον πλανήτη, με όποιον τρόπο μπορεί. Στόχος μας είναι όλα τα άτομα που θα συμμετέχουν να νιώθουν κοινωνικά ενεργά και, πάνω απ’ όλα, υπεύθυνα.
Ποιο μήνυμα θα θέλατε να κρατήσουν τα παιδιά –και οι ενήλικες– φεύγοντας από αυτή τη δράση;
Ποτέ δεν είναι αργά για να προσπαθήσουμε και πάντα είναι νωρίς για να τα παρατήσουμε. Ο πλανήτης χρειάζεται τη βοήθεια όλων.
Τι ρόλο παίζει η χαρά και το παιχνίδι στη βιωματική εκπαίδευση για τη βιωσιμότητα;
Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η χαρά και το παιχνίδι είναι τα πιο δυνατά μας «όπλα» και η μεγαλύτερή μας έμπνευση. Για να προστατέψουμε κάτι, πρέπει πρώτα να το αγαπήσουμε· και υπάρχει πιο ευχάριστος τρόπος για να αγαπήσεις κάτι από το παιχνίδι;
Επειδή το ΜΠΦ απευθύνεται κυρίως σε παιδιά, είναι σημαντικό να μην αγνοήσουμε την ανάγκη τους για κίνηση, φαντασία και δημιουργικό παιχνίδι. Με αυτόν τον τρόπο απορροφούν την πληροφορία πιο εύκολα και πιο ευχάριστα, και η έννοια της βιωσιμότητας δεν μένει απλώς μια γνώση – γίνεται μέρος του εαυτού τους.
Αν μπορούσατε να περιγράψετε το φετινό Μεγάλο Παιχνίδι Φύσης με τρεις λέξεις, ποιες θα ήταν;
Συγκίνηση, έργο και προπαντός ελπίδα. Ήταν μια εικόνα που φώτισε τις καρδιές μας.
Ποια στιγμή της προετοιμασίας ή του σχεδιασμού θα θυμάστε περισσότερο και γιατί;
Η μέρα που μας έχει μείνει πιο ζωντανά σε όλες ήταν σίγουρα το πιλοτικό παιχνίδι στο Άλσος Συγγρού. Εκεί είδαμε στην πράξη πώς λειτούργησε το παιχνίδι, τι αποδίδει, τι χρειάζεται αλλαγή και πού μπορούμε να το βελτιώσουμε. Αυτή η εμπειρία μάς βοήθησε να προσαρμόσουμε το υλικό ώστε να μπορεί να παιχτεί από ομάδες σε όλη την Ελλάδα.
Ήταν τεράστια χαρά να δούμε την Περιφέρεια Αθηνών να το «μεγαλώνει» και να το φέρνει για την Ημέρα Οδηγισμού στον Εθνικό Κήπο, όπου πάνω από 300 μικροί και μεγάλοι το έπαιξαν την ίδια μέρα. Αυτό που μένει πιο έντονα είναι πάντα τα χαμόγελα, οι φωνές των παιδιών και η χαρά που νιώσαμε βλέποντας το ΜΠΦ να ζωντανεύει και να εκπληρώνει τον σκοπό του.
***
Ίσως τελικά το πιο ριζοσπαστικό μήνυμα του Μεγάλου Παιχνιδιού Φύσης να είναι η απλότητά του: η αλλαγή ξεκινά όταν νιώθουμε σύνδεση. Όταν το περιβάλλον παύει να είναι αφηρημένη έννοια και γίνεται κάτι που αγγίζουμε, μοιραζόμαστε και φροντίζουμε μαζί. Σε μια εποχή όπου η οικολογική κρίση συχνά γεννά φόβο ή αδράνεια, οι σύγχρονες Αμαδρυάδες θυμίζουν κάτι ουσιαστικό – ότι η ελπίδα μαθαίνεται, καλλιεργείται και, όπως κάθε παιχνίδι που αξίζει, παίζεται συλλογικά.
Η «Ημέρα Οδηγισμού 2025» (Scout Day) γιορτάστηκε από το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού (ΣΕΟ) το πρώτο Σαββατοκύριακο του Νοεμβρίου, με δράσεις περιβαλλοντικού χαρακτήρα και το σύνθημα «Δώσε Χέρι στον Πλανήτη» σε όλη την Ελλάδα. Εκατοντάδες Οδηγοί (παιδιά και ενήλικοι εθελοντές) συμμετείχαν σε δράσεις σε 90 πόλεις, με αποκορύφωμα ένα Μεγάλο Παιχνίδι Φύσης στο Ζάππειο της Αθήνας, στις 2 Νοεμβρίου.
Διαβάστε επίσης σην αθηΝΕΑ:
