Ποιος Γιορτάζει Τελικά;

Από το μακρινό 1972 που ο πρόεδρος Nixon των ΗΠΑ οριστικοποίησε τη γιορτή του πατέρα πολλά έχουν αλλάξει. Όμως, ο ρόλος της μητέρας και του πατέρα παραμένει διαφορετικός, με όλα τα  στερεότυπα και κλισέ σε πρώτο πλάνο για τον εορτασμό της ημέρας. Για παράδειγμα, το The Atlantic πρόσφατα ανέλυσε πως ακόμα και οι ευχετήριες κάρτες για την ημέρα του πατέρα είναι διαφορετικές από αυτές για την αντίστοιχη γιορτή της μητέρας και αντικατοπτρίζουν τους διαφορετικούς ρόλους και τα πολλά καθήκοντα που έχει μια γυναίκα στην οικογένεια, σε αντίθεση με τον πατέρα που έχει πιο “διασκεδαστικά” πράγματα να κάνει με τα παιδιά του.

Το πρόβλημα είναι πως καθώς διαιώνίζουμε αυτά τα στερεότυπα, τα περνάμε και στο υποσυνείδητο των επόμενων γενιών. Αυτό θα έπρεπε να μας απασχολήσει πολύ σοβαρά για την πνευματική ισορροπία των κοριτσιών, αλλά και των αγοριών που καλούνται να αντεπεξέλθουν σε αυτούς τους ρόλους που προβάλλονται. Αν το ζητούμενο είναι τα σημερινά κορίτσια να νιώθουν δυνατά, τα φορτώνουμε ήδη από μικρή ηλικία με δυσανάλογο βάρος για να το καταφέρουν.

Ο τρόπος που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας δεν είναι κάτι που επηρεάζει μόνο τη τωρινή πραγματικότητά τους, αλλά ακόμα περισσότερο το μέλλον τους και τις επιλογές τους. Δεν μας ανησυχεί αν τώρα ένα κορίτσι φοράει συνέχεια ροζ, αλλά αν δεν πιστεύει ότι μπορεί να γίνει αστροναύτης ή χημικός, έχουμε πρόβλημα. Ένα κορίτσι που επιχειρεί να δοκιμάσει κάτι διαφορετικό δεν θα το πράξει αν βομβαρδίζετει από μηνύματα για το τι θα έπρεπε να είναι ως ενήλικας: καλή μητέρα, καλή νοικοκυρά, καλη σύζυγος. Πώς θα τολμησει να πει ότι αυτό δεν είναι μέσα στις επιθυμίες του; Ακόμα και σήμερα, το έτος 2018, ποια γυναίκα, ακόμα και προβεβλημένη ηγέτης στον τομέα της, θα έλεγε σε συνέντευξη ότι δεν ασχολείται με την οικογένειά της, δεν μαγειρεύει για τον σύζυγό της, δεν έχει προτεραιότητα το μεγάλωμα των παιδιών της;

Η σχέση αυτής της στερεοτυπικής προβολής του ρόλου των γυναικών με την ηγεσία είναι πολύπλοκη. Αναρωτιόμαστε ακόμα γιατί δεν έχουμε γυναίκες ηγέτες όταν δεν τους αναγνωρίζουμε τη δυνατότητα να μη διαλέξουν ένα παραδοσιακό ρόλο στην οικογενειακή τους ζωή. Για παράδειγμα, η Βρετανή πρωθυπουργός Theresa May κατηγορήθηκε στις εκλογές γιατί δεν είχε κάνει παιδιά, χωρίς να έχει σχέση αυτό με τις ικανότητές της να ηγηθεί ή την ακεραιότητα του χαρακτήρα της. Θα κατηγορείτο ένας άντρας για κάτι αντίστοιχο;

Στο ίδιο πλαίσιο, δεν αναγνωρίζουμε τις μόνες μητέρες ως τις ηρωίδες που είναι, γιατί αυτό αμέσως αποκαλύπτει κάτι διόλου κολακευτικό για το χαρακτήρα του απόντα γονιού. Η κοινωνία ακόμα και τώρα στιγματίζει τη μόνη μητέρα, ενώ είναι ένα από τα δυνατότερα πρόσωπά της. Το μήνυμα που περνάει με αυτά τα διπλά standards είναι ότι για τους άντρες υπάρχει ένα way out αν δεν αντέχουν την οικογενειακή ζωή με τα βάρη και τα καθήκοντά της, ενώ για τη γυναίκα ποτέ.

Ωστόσο, η γιορτή του πατέρα θα έπρεπε να είναι μια ευκαιρία για κάθε οικογένεια -μικρή, μεγάλη, τυπική ή εκτός συνηθισμένου πλαισίου- να κοιταχτεί στον καθρέπτη. Πολλές φορές κάτι τέτοιο απαιτεί γενναιότητα από όλα τα μέλη, καθώς θα χρειαστεί αυτοκριτική, ειλικρίνεια, και αλλαγές στη συνέχεια, αν θέλουμε πραγματική ισότητα. Σε μια κοινωνία που ακόμα περιμένει από τον άντρα να είναι ο “κουβαλητής”, ενώ η γυναίκα είναι υπεύθυνη για το σπίτι, το μεγαλώμα των παιδιών και τον οικογενειακό προγραμματισμό, η αλλαγή έρχεται βασανιστικά αργά.

Όταν αναρωτιόμαστε γιατί τόσες λίγες γυναίκες πρωταγωνιστούν στη δημόσια ζωή της χώρας, συνήθως μιλάμε για τις θυσίες που απαιτούνται, αλλά δεν τολμάμε να πάμε παραπέρα από το “χρειάζεται ισορροπία μεταξύ οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής”. Αυτή η φράση ωστόσο κρύβει μέσα της την εξής πραγματικότητα: για τις γυναίκες μια τέτοια ισορροπία δεν είναι εφικτή, εάν ο σύντροφός τους δεν είναι παρών και δεν υπάρχει ίσος καταμερισμός καθηκόντων στην οικογένειά τους. Ας μιλήσουμε ανοιχτά γι’ αυτό στη γιορτή του πατέρα, αντί να ποστάρουμε μόνο τρυφερές φωτογραφίες στα social media.

Το συμπέρασμα είναι ότι ο εορτασμός της ημέρας του πατέρα είναι όμορφος, εάν όλη η οικογένεια νιώθει την ίδια πατρική στοργή τις υπόλοιπες 364 μέρες του χρόνου. Εκεί παίζουν ρόλο τα πρότυπα που έχουμε ως κοινωνία και ποιοι είναι οι σημερινοί μας ηγέτες.