Ήμουν στο τρένο, στο Λονδίνο. Πήγαινα στο πανεπιστήμιο, όπου δίδασκα ως υποψήφιος διδάκτωρ. Το διδακτορικό δεν μπόρεσα ποτέ να το τελειώσω, μάλλον δεν είχα το ειδικό βάρος και την αφοσίωση που χρειάζονταν. Αλλά εκείνη τη μέρα, στον Μελωδία, μέσα από το app στο κινητό μου, άκουσα ένα μαγικό τραγούδι: τα Διόδια. Δεν ήταν μόνο η φωνή του Σταύρου Σιόλα και της Φωτεινής Βελεσιώτου, αυτό που με συγκλόνισε ήταν ο στίχος.
Αγχώθηκα, έκλαψα, ταράχτηκα. Ήταν όλη μου η ζωή σε στίχους, ακόμα και οι φιλοσοφικές μου αναζητήσεις ήταν εκεί. Μου πήρε σχεδόν 10 χρόνια να βρω το θάρρος να προσεγγίσω τον Πόλυ, αυτό τον γίγαντα ποιητή που η ευγένειά του εξηγεί, εν πολλοίς, την ευαισθησία των στίχων του. Μια ευαισθησία που σε «πνίγει» όταν ακούς τα 100 και πλέον τραγούδια του, και ειδικότερα την Κερύνεια.
Από την Κύπρο στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ και πίσω στην Κύπρο. Σε ποιο σημείο αυτής της διαδρομής ξεκίνησε η πορεία στη στιχουργία;
Ο κόσμος στους καιρούς μας δεν είναι κάτι περισσότερο από μια μικρή βόλτα. Πολύ εύκολα μπορείς να βρεθείς από τη μιαν άκρη του πλανήτη στην άλλη. Η Κύπρος, η Ελλάδα και η Αμερική τυχαίνει να είναι τρεις γνώριμοι σταθμοί (που συχνά τους ονομάζω Τρεις Έρωτες) του δικού μου τρένου. Αγαπημένοι σταθμοί με φιλόξενες ράγες. Με εικόνες και χρώματα και παραμύθια που με άφησαν να γευτώ και να ονειρευτώ…
Η πορεία άρχισε από την Κύπρο και την Αθήνα με την ποίηση. Στη συνέχεια, ύστερα από χρόνια, άρχισε να με ενδιαφέρει ο στίχος, γιατί πάντα είχα απέραντη αγάπη για το καλό ελληνικό τραγούδι. Πάντα το πάντρεμα του στίχου με τη μουσική με προκαλούσε. Εκεί λοιπόν, χρόνια μετά, στη Νέα Υόρκη, άρχισα να γράφω στίχους, τους οποίους αρχικά μοιράστηκα με δύο τρεις φίλους ερμηνευτές και συνθέτες που ήδη γνώριζα, ώστε να έχω μια αίσθηση της γραφής μου μέσα από τα μάτια ανθρώπων των οποίων η αισθητική με ενδιέφερε. Και όταν αυτοί οι καλλιτέχνες μού έδωσαν το πράσινο φως, τότε φόρεσα τα πατίνια μου και άρχισα να χάνομαι σε άγνωστες γειτονιές και δρομάκια της πόλης του Μεγάλου Μήλου…
Κάπως έτσι έγινε.
Γράφεις στίχους ή ποίηση που μελοποιείται;
Θαρρώ πως γράφω ποίηση που μελοποιείται. Σε κάθε περίπτωση όμως, το ζητούμενο είναι να καταθέτουμε λόγια και νοήματα που να έχουν κάτι να πουν…
Ποιος είναι σήμερα ο ελληνικός και ο κυπριακός πολιτισμός;
Νιώθω πως ο ελληνικός και ο κυπριακός πολιτισμός έχουν τον ίδιο ουρανό. Μπορεί η απόσταση γεωγραφικά να είναι λίγο μεγάλη, η ομοιότητα της γλώσσας, όμως μας φέρνει πάντα πιο κοντά. Η Κύπρος επιβίωσε μέσα στους αιώνες κι ακόμα κουβαλά την ελληνική γλώσσα, τον ελληνικό πολιτισμό. Ελληνικός και κυπριακός πολιτισμός είναι ό,τι μας ενώνει, ιδέες και ιστορία που μας πάνε παρακάτω.
Μας βαραίνουν ως έθνος οι ευκολίες της ποπ κουλτούρας;
Η ποπ κουλτούρα δεν πατάει μόνο στην Ελλάδα και την Κύπρο. Πατάει σε ολόκληρο τον πλανήτη. Είναι ο «εύκολος» τρόπος. Δεν ξέρω αν αυτό που συμβαίνει υπάγεται στη «φιλοσοφία» της παγκοσμιοποίησης ή όχι. Όμως, παράλληλα με άλλα φαινόμενα, εδώ και χρόνια κυριαρχεί μια «αισθητική» που παραπέμπει σε κάτι που μόνο τέχνη δεν είναι. Δυστυχώς…
Αν γινόταν στίχος η ρωσική κτηνωδία στην Ευρώπη, πώς θα ήταν;
Θα προτιμούσα πρώτα να περιγράψω μέσα από στίχο (κάτι το οποίο έχω κάνει σε αρκετά τραγούδια μου) την κτηνωδία της Τουρκίας σε βάρος της Κύπρου. Γιατί ήταν και είναι βαρύ το τίμημα… Η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία μού θυμίζει γνώριμες δικές μας πληγές του 1974.
Ποιος είναι ο ιδανικός σου ερμηνευτής;
Η ερώτηση θα ήταν πιο σωστή ως εξής: ποιοι είναι οι ιδανικοί μου ερμηνευτές… Φωνές που ξέρουν να μεταφέρουν το συναίσθημα που υπάρχει στον στίχο και στη μουσική.
Τι σε συγκινεί περισσότερο σήμερα;
Στη ζωή ή στην τέχνη; Στη ζωή, πέρα από τα παιδιά μου, με συγκινεί οτιδήποτε κουβαλά αλληλεγγύη και φιλανθρωπία. Στην τέχνη με συγκινεί πάντα η αληθινή έμπνευση, ο στίχος και η μουσική που με κάνουν να ανατριχιάζω. Αγαπώ την αλήθεια στην τέχνη. Ό,τι γεννιέται και έχει λόγο ύπαρξης.
Στίχος που σε κλόνισε πρόσφατα;
Πάνω στην κόκκινη κουβέρτα
ρίχνεις πασιέντζες μοναχή
και ξαναρχίζεις την κουβέντα
με τη χαμένη σου ψυχή.
Κι ένας ρεμπέτης στρατηλάτης
λεν τα χαρτιά σου πως θα ’ρθεί
σα νικημένος τρομοκράτης
μπροστά σου να προσευχηθεί.
Το δηλητήριο που πίνεις
είναι για σένα γιατρικό.
Κι όπως τη χρήση ασπιρίνης
το ’χει η καρδιά σου εφεδρικό.
Το φόρεμά σου στην κρεμάστρα
μυρίζει πεύκο κι εξοχές
κι όλο ξηλώνει χάντρα χάντρα
σε κάθε στάλα απ’ τις βροχές.
Κι ούτε σου βγαίνουν οι πασιέντζες
κι ούτε κανείς τηλεφωνεί
και μόνο μέσα απ’ τα τραγούδια
ακούς ερωτική φωνή.
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική και ερμηνεία: Σταύρος Ξαρχάκος
Ποιο είναι το μεγαλύτερο ψέμα που αντέχεις;
Όταν ρωτάς τον άνθρωπό σου «πώς είναι» και η απάντηση είναι: «Είμαι καλά».
Ποιο είναι το κίνητρο για τους ανθρώπους που έρχονται στο εργαστήριο στιχουργικής σου;
Θα ήταν καλύτερα να ρωτούσατε απευθείας τους ανθρώπους που μου κάνουν παρέα στα εργαστήρια στιχουργικής. Δεν λειτουργώ ούτε ως δάσκαλος ούτε ως ειδήμονας. Μοιραζόμαστε τα λόγια μας, καταγράφουμε τα συναισθήματά μας, αγγίζουμε τις λέξεις μας σε μια προσπάθεια να ντύσουμε τις λέξεις με τα καλύτερα φορέματα.
Είμαστε μια όμορφη παρέα που έχουμε την ανάγκη να επικοινωνήσουμε. Έχουμε την ανάγκη να ντυθούμε τόσο όμορφα και ελκυστικά, ώστε να «αρέσουμε» στη μουσική. Ίσως λοιπόν οι φίλοι στιχουργοί να έρχονται στην παρέα για να βρεθούμε στο ίδιο ταξίδι…
***
Η ποίηση είναι σαν μια μελανιά. Μια μελανιά από μια δυνατή αγκαλιά, εκεί που σφίγγεις αυτόν που αγαπάς για να μην τον χάσεις. Αυτή η μελανιά είναι και μνήμη. Έτσι συμβαίνει με την ποίηση του Πόλυ. Παίρνει τις λέξεις και, σαν το ζεστό χειροποίητο ψωμί, τις τυλίγει σε ταπεινό, βαμβακερό ύφασμα. Για να καταναλώσεις πρώτα τη μυρωδιά, μετά τη ζεστασιά και μετά τη γεύση. Είναι εκεί που «πέφτει σαν ζεστή βροχή η αγάπη».
Λίγα λόγα για τον Πόλυ Κυριάκου
Ο Πόλυς Κυριάκου γεννήθηκε στη Λευκωσία. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Communications Design στο Pratt Institute στη Νέα Υόρκη. Στη Νέα Υόρκη έζησε 35 χρόνια. Εργάστηκε στην εφημερίδα Πρωινή. Υπηρέτησε στην Ομοσπονδία Ελληνικών Σωματείων της Νέας Υόρκης. Στην Αμερική δημιούργησε τον Πολιτιστικό Οργανισμό Ορφέας. Εργάστηκε αφιλοκερδώς ως μουσικός παραγωγός στα ελληνικά ραδιόφωνα της Νέας Υόρκης Cosmos FM και Aktina FM. Εχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές «Σχήματα» (Πρώτο Βραβείο Νέου Ποιητή) και «Μετασχηματισμοί». Στην ελληνική δισκογραφία έχει πέραν των 100 τραγουδιών με την ιδιότητα του στιχουργού. Συνεργάστηκε με πολλούς σημαντικούς συνθέτες και ερμηνευτές.
Από το 2016 ζει στην Κύπρο, όπου δραστηριοποιείται σε θέματα πολιτισμού. Το 2018 παρουσίασε την τηλεοπτική εκπομπή «Μια κουβέντα δρόμος» στο κανάλι Σίγμα, μέσα από την οποία παρήλασαν, με όχημα τις συνεντεύξεις του, πολλοί σημαντικοί ερμηνευτές και συνθέτες. Ταυτόχρονα διδάσκει στιχουργική διά ζώσης (στην Κύπρο), όπως επίσης και online σε μαθητές από την Ελλάδα. Πέρα από τις συμμετοχές του σε δίσκους, αυτό τον καιρό ετοιμάζει έναν νέο ολοκληρωμένο δίσκο σε στίχους του, μαζί με τον Γιώργο Νταλάρα και άλλους ερμηνευτές.
Και αν θέλετε να δείτε όλο το μεγαλείο του στιχουργικού σύμπαντος του Πόλυ Κυριάκου σας προτείνω αυτή την συναυλία που έγινε προς τιμήν του το 2016.
Δείτε ακόμη στην αθηΝΕΑ:
Θεόδωρος Κουρεντζής + MusicAeterna: Συγκλονιστική Εκτέλεση της «Ενάτης»
