Ο Στάθης Γυφτάκης γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1967. Σπούδασε πιάνο με την Ντόρα Μπακοπούλου και σύνθεση με τον Θεόδωρο Αντωνίου. Έργα του έχουν παρουσιαστεί με επιτυχία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ενώ είναι ιδρυτικό μέλος του φεστιβάλ «Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας» και ζει μόνιμα στην πόλη.
Είχα τη χαρά να συνομιλήσουμε διαδικτυακά και να δώσουμε ραντεβού για τις 25 Ιουλίου στην Καλαμάτα και στην 6η διοργάνωση του σημαντικού αυτού φεστιβάλ.
«Διεθνείς Μουσικές Ημέρες» στην Καλαμάτα για 6η χρονιά. Υποθέτω ότι βλέπετε ένα δικό σας «παιδί» να μεγαλώνει. Υπήρξαν δυσκολίες και αντιξοότητες στη φετινή διοργάνωση ή σε σχέση με τα δύο προηγούμενα χρόνια φέτος ήταν πιο βατός ο δρόμος ώστε και το φεστιβάλ να ανέβει «ψηλότερα»;
Μια δύσκολη ερώτηση, καθώς αναποδιές υπάρχουν συνεχώς. Μέχρι την τελευταία στιγμή χρειάζεται να τρέχει κανείς για να «τακτοποιήσει» απρόβλεπτες καταστάσεις που τις περισσότερες φορές οφείλονται σε οικονομικούς λόγους. Τα τελευταία τρία χρόνια προστέθηκε και ο αστάθμητος παράγοντας της πανδημίας – και λέω τρία χρόνια, καθώς ακόμα υπάρχει ο κίνδυνος μιας νέας έξαρσης με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Δεν θεωρώ πως η φετινή χρονιά ήταν πιο εύκολη από τις προηγούμενες δύο, αλλά σίγουρα ήταν ένα θαύμα το ότι καταφέραμε να πραγματοποιήσουμε το φεστιβάλ εν μέσω πανδημίας τα προηγούμενα δύο χρόνια. Αφήνεις όμως ποτέ το «παιδί» σου μόνο του; Εμείς έχουμε τη μεγάλη τύχη να στηριζόμαστε σε πέντε σημαντικούς «πυλώνες» που μας επιτρέπουν να παλεύουμε μέχρι την τελευταία στιγμή με στόχο να γινόμαστε καλύτεροι, σοφότεροι και να μεγαλώνουμε σωστά το «παιδί» μας.
Και όταν λέω «πυλώνες», αναφέρομαι στον Δήμο Καλαμάτας και στην επιχείρηση ΦΑΡΙΣ του Δήμου Καλαμάτας, στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, στον κόσμο της Καλαμάτας, αλλά και στον «φύλακα άγγελό» μας που ονομάζεται «Ίδρυμα Γεωργίου και Βικτωρίας Καρέλια». Όλοι οι παραπάνω στηρίζουν οικονομικά και ηθικά αυτό το φεστιβάλ και αποτελούν κινητήριες δυνάμεις για μας. Και φυσικά να τονίσω πως το συγκεκριμένο «παιδί» είναι και τυχερό, καθώς έχει τρεις υπέροχους γονείς, την Indira, τον Δημήτρη και εμένα, αλλά και πολλούς εκλεκτούς συγγενείς και φίλους.
Ζείτε και εργάζεστε στην Καλαμάτα. Ένας μουσικός εκτός του, αδηφάγου θα λέγαμε, κέντρου έχει λιγότερες ή μήπως περισσότερες ευκαιρίες να αναπτυχθεί, να διδάξει, να γράψει;
Κάθε άνθρωπος «οφείλει» να φτιάξει το σπίτι του με τα καλύτερα υλικά που μπορεί να βρει και στη συνέχεια να το αγαπά, να το φροντίζει, να το προσαρμόζει συνεχώς στις ανάγκες του, και το σπίτι του να αποτελεί καταφύγιο, χώρο έμπνευσης και συντροφικότητας. Πολύ νέοι ήδη αποφασίσαμε με τη σύντροφο της ζωής μου να φτιάξουμε το σπίτι μας στην Καλαμάτα, ακολουθώντας το όραμα του Σταύρου Μπένου για την πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης.
Επειδή και οι δυο μας πιστεύουμε πολύ στη δύναμη της τέχνης και στον σημαντικό ρόλο της στη ζωή, φροντίσαμε να φτιάξουμε τη ζωή μας στην Καλαμάτα όσο πιο κοντά μπορούσαμε σε αυτό που καθένας μας χωριστά ήθελε, ενώ ταυτόχρονα βρίσκαμε και κοινά οράματα που ακολουθήσαμε και ακολουθούμε. Πιστεύω λοιπόν πως, όπου και αν ήμασταν, θα βρίσκαμε τον δρόμο μας κάνοντας πάντα τις αντίστοιχες θυσίες… Γιατί η επιλογή του τρόπου ζωής και της κατοικίας συνεπάγεται πάντα και κάποιες θυσίες.
Το θέμα είναι, όπου κι αν βρίσκεσαι, να προσπαθείς να φτιάξεις το σπιτικό σου όσο πιο «πλούσιο» μπορείς. Σπιτικό γεμάτο αγαπημένους ανθρώπους, συνοδοιπόρους, αλλά και γεμάτο οράματα, όνειρα, με δημιουργική διάθεση και αγάπη. Όλα αυτά καταφέραμε –με κόπο πολύ είναι η αλήθεια– να τα φτιάξουμε στην Καλαμάτα, οπότε πραγματικά αισθάνομαι ευτυχής εδώ που βρίσκομαι. Ταυτόχρονα απολαμβάνουμε και όλα τα προτερήματα μιας όμορφης μικρής πόλης με υπέροχη φύση.
Οι «Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας» αγκαλιάζουν και παρουσιάζουν είδη μουσικής πιο «δύσκολα», πιο τεχνικά να το πω. Πώς τα υποδέχεται ο κόσμος, η τοπική κοινωνία; Είναι εκπαιδευμένο το κοινό που έρχεται στις εκδηλώσεις;
Το κοινό της Καλαμάτας είναι ένα εκπαιδευμένο κοινό, καθώς οι «Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας» απευθύνονται σε ανθρώπους που έχουν συνηθίσει εδώ και σχεδόν 40 χρόνια να ζουν σε ένα ποιοτικό μουσικά περιβάλλον. Η Καλαμάτα έχει την πολυτέλεια να ζει όλο τον χρόνο μέσα στην τέχνη και έτσι το φεστιβάλ δεν έρχεται σαν μια εποχική καλλιτεχνική δραστηριότητα, αλλά σαν μια μουσική κορύφωση κάθε καλοκαίρι.
Το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας παράγει έξι θεματικά φεστιβάλ κατά τη διάρκεια του χρόνου, με σημαντικούς καλλιτέχνες διεθνούς κύρους, και έτσι η σχέση μας με το κοινό της πόλης παραμένει συνεχής και αδιατάρακτη, ακόμα και κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ταυτόχρονα, φροντίζουμε και οι σπουδαστές του ωδείου να ταξιδεύουν και να συνεργάζονται με μουσικούς σε άλλες χώρες και αυτό, φυσικά, δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για να αναπτυχθεί ένα κοινό.
Από την άλλη, το μόνο κακό είναι πως οι μαθητές μας μόλις τελειώσουν το Λύκειο φεύγουν από την πόλη για να σπουδάσουν και έτσι αναγκαζόμαστε συνεχώς να «καλλιεργούμε» νέο κοινό. Ωστόσο, πιστεύω βαθιά μέσα μου πως ένα φεστιβάλ που στηρίζεται σε τόσο σπουδαίους μουσικούς και ανθρώπους θα άγγιζε τον οποιοδήποτε, οπουδήποτε.
Κατανοώ ότι το μουσικό σας σύμπαν εκτείνεται από το πιάνο στις χορωδίες, από τα πνευστά στη σύνθεση, από τις συμφωνικές ορχήστρες σε πιο… ελληνικούς ήχους. Η ζωή χωρίς τη μουσική θα ήταν ένα λάθος ή υπερβάλλω;
Μεγάλωσα σε μια οικογένεια που δεν είχε σχέση με τη μουσική, αλλά μια βαθιά και πραγματική αγάπη για τις τέχνες και τα γράμματα. Έτσι από πολύ μικρός έμαθα να ζω πιστεύοντας πως αυτό είναι συνεπακόλουθο της ζωής. Στη συνέχεια συνάντησα δύο «θεία δώρα» στη μουσική μου ζωή. Τη Θεοδώρα (Ντόρα) Μπακοπούλου και τον Θεόδωρο Αντωνίου. Δύο ανθρώπους που αποτέλεσαν και αποτελούν φάρους στη ζωή μου – και όχι μόνο στη μουσική.
Ήμουν και είμαι πραγματικά τυχερός που έχω μεγαλώσει δίπλα τους, καθώς το ήθος, οι γνώσεις τους, η αγάπη τους για τον άνθρωπο και την πραγματική τέχνη με προίκισαν πλουσιοπάροχα και συνεχώς τους ευλογώ για αυτήν τους την προσφορά. Δεν ξέρω αν η ζωή θα ήταν λάθος χωρίς τη μουσική ή την τέχνη γενικότερα, αλλά προσωπικά μεγάλωσα και συνεχίζω να ζω μέσα στην τέχνη. Έτσι δεν μπορώ να διαχωρίσω την τέχνη από τη ζωή μου ή τη ζωή μου από την τέχνη. Και αυτό προσπαθώ να μάθω στους μαθητές μου όλα αυτά τα χρόνια.
Χαίρομαι πολύ που γνωρίζω πλήθος μαθητών μου που δεν έγιναν μουσικοί αλλά έμαθαν να ζουν συντροφιά με τη μουσική. Τελευταίο, αλλά σημαντικό, είναι το γεγονός πως όλα αυτά τα χρόνια μέσα στο ωδείο, αλλά και διαμέσου όλων των δράσεων του ωδείου, έρχομαι συνεχώς σε επαφή με δεκάδες καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο που μοιράζονται μαζί μου αυτή την κοινή αγάπη. Λίγο ακόμα και θα πιστέψω πως δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν είναι καλλιτέχνης… ή μήπως και όχι;
Αγαπημένο έργο που το ακούτε ξανά και ξανά στο πέρασμα του χρόνου και αγαπημένος/η συνθέτης/τρια;
Τέλεια! Κρατήσατε την πιο δύσκολη ερώτηση για το τέλος… Μου είναι αδύνατον να απαντήσω. Αγαπώ τόσο πολλά έργα και τόσους συνθέτες που πραγματικά δεν μπορώ να απαντήσω. Ανάλογα με την περίοδο στην οποία βρίσκομαι, αλλάζουν και οι διαθέσεις μου. Ακούω σχεδόν όλα τα είδη μουσικής και έχω αγαπημένα έργα από πολλές διαφορετικές αισθητικές τάσεις της μουσικής. Αλλά, αν θα έπρεπε να απαντήσω κάτι, ο πρώτος συνθέτης που μου έρχεται στον νου είναι ο J. S.Bach. Δεν ξέρω γιατί, αλλά όταν ακούω ή παίζω Bach αισθάνομαι σαν να είμαι στο σπίτι μου… Σαν να ξανατοποθετούνται μέσα μου στη σωστή σειρά όλα τα υλικά με τα οποία είναι φτιαγμένη η ζωή μου.
Ευχαριστώ πολύ γι’ αυτή την ερώτηση. Αλλά μιλάμε συνεχώς για εμένα. Θα ήθελα να ρωτήσω και εσάς κάτι. Θα έρθετε στο φεστιβάλ να μας γνωρίσετε και από κοντά;
Με ένα χαμόγελο, θα σας πω ότι αυτό εξυπακούεται, έστω και για μια μέρα. Επίσης, να ξέρετε πως είστε ο πρώτος που μας ρωτάει κάτι! Θα χαρούμε να σας δούμε στην Καλαμάτα.
Λίγα Λόγια για τον Στάθη Γυφτάκη
Ο Στάθης Γυφτάκης γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1967. Σπούδασε πιάνο με την Ντόρα Μπακοπούλου και σύνθεση με τον Θεόδωρο Αντωνίου.
Έργα του έχουν παρουσιαστεί με επιτυχία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Τουρκία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Καναδά, Ρωσία, Βέλγιο, ΗΠΑ, Πορτογαλία, Αυστρία, Αυστραλία, Ολλανδία), μεταξύ άλλων από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, το Συγκρότημα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, την Ορχήστρα των Χρωμάτων, την Ορχήστρα Καμεράτα, το Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής, το Arcadian Woodwind Quintet, την Alea III, το Duo Palmos, το ARTéfacts ensemble, τη Συμφωνική Ορχήστρα Πνευστών Οργάνων «Danubia», τη Συμφωνική Ορχήστρα Καλαμάτας, τη Συμφωνική Ορχήστρα Νέων του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας και την Ορχήστρα του Φεστιβάλ «Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας».
Πολλά από τα έργα του έχουν επιλεγεί και διακριθεί σε εργαστήρια σύγχρονης μουσικής και σε διεθνείς διαγωνισμούς και έχουν παρουσιαστεί ή παραγγελθεί από σημαντικούς θεσμούς και φεστιβάλ, όπως η ΕΛΣ, το ΟΜΜΑ, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, το Ελληνικό Φεστιβάλ, το Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικού Θεάτρου του Βόλου, το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, το φεστιβάλ «Η Ελλάδα στο Μιλάνο», το «Φεστιβάλ Μεσογειακών Χωρών» στην Κωνσταντινούπολη, το φεστιβάλ «Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας», το «Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής» της Πάτμου κ.ά.
Διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής στο Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας από το 2003 ως το 2009 και από το 2015 έως σήμερα, ενώ από το 2017 είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Διαγωνισμού και Φεστιβάλ Χορωδιών Καλαμάτας.
• Η αθηΝΕΑ είναι χορηγός επικοινωνίας στις «6ες Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας».
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
6ες Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας
