Η ανιδιοτελής, άδολη αγάπη δεν είναι μια συνθήκη που αφήνει περιθώρια δεύτερης σκέψης. Είναι μια εσωτερική ανάγκη αλήθειας και δοτικότητας χωρίς φραγμούς και σκοπούς. Είναι το ξεγύμνωμα της ψυχής από μανδύες και μικρότητες. Είναι το ύψιστο αγαθό της ανθρώπινης ύπαρξης που όταν το συναντήσεις, υποκλίνεσαι βαθιά και σιωπάς.
Ελσίνκι | Θεόδωρος Γρηγοριάδης | Εκδόσεις Πατάκη
«Τέτοια μας λένε και κάνουμε το γύρο του κόσμου μπας και σταματήσουμε κάπου… Πλάνητες, χωρίς διαβατήρια, έτοιμοι να αποκτήσουν μια καινούργια πατρίδα, αρκεί να τους αποδεχτούν…».
Ο πλανήτης αναστατωμένος. Πόλεμοι, οικονομική κρίση, φτώχεια, μετανάστευση, πανδημία και άλλες κρίσεις και δυσκολίες διαταράσσουν τη ζωή και φέρνουν τους ανθρώπους αντιμέτωπους με τα επώδυνα της ζωής.
Ο Αντώνης, συγγραφέας, μένει σε ένα διαμέρισμα στη Νέα Σμύρνη και τα κουτσοφέρνει βόλτα. Κάποια στιγμή συναντά τυχαία τον Αβίρ, μετανάστη Κούρδο από το Ιράκ και πολύ μικρότερό του. Μεταξύ τους δημιουργείται μια σχέση και πολύ γρήγορα τον δέχεται σπίτι του και μένουν μαζί. Κάπου διαφαίνεται μια δειλή ευτυχία. Αυτή η συνθήκη ζωής όμως δεν θα διαρκέσει για πολύ.
«Πίστευε ή ήθελε να πιστεύει στην αλλαγή της ρευστής του πατρίδας. Θα μπορούσε να επιβιώσει στην Ευρώπη με τη δική του ταυτότητα; Ωστόσο τον έτρωγε, ήθελε να ελπίζει. Το προσωρινό του διαβατήριο έληγε σε δύο χρόνια, γιατί να μην το έχει στο χέρι;»
Τα άλυτα προβλήματα, η παρανομία, η γραφειοκρατία και άλλα θέματα θα αναγκάσουν τον Αβίρ να φύγει και έπειτα από ατελείωτες διαδρομές Ελλάδα-Ιράκ –και αφού μπλέξει σε διάφορα και κατά το έθιμό τους δεσμευτεί με μια συντοπίτισσά του– θα πλανηθεί και θα περιπλανηθεί από χώρα σε χώρα παράνομος, στοιβαγμένος σε βάρκα, πεινασμένος, και τόσο στριμωγμένος μέσα του που δεν του μένει χώρος να σκεφτεί, να αναπολήσει, να αναζητήσει αυτό που πραγματικά θέλει. Πάντα οι συνθήκες δεν θα το επιτρέπουν. Ύστερα από πολλά βάσανα θα καταλήξει στη Φινλανδία, παντρεμένος πια και με οικογένεια.
Ο Αντώνης πάντα θα νοιάζεται τον Αβίρ, σε όλη τη διαδρομή του και με όλη τη σημασία της λέξης. Θα είναι ο «φύλακας άγγελός» του, ο άνθρωπος που μπορεί να βασιστεί από όλες τις απόψεις και για όλα, θα είναι ο άνθρωπος που θα του δώσει και την ψυχή του και ας μην τον βλέπει και ας μην τον έχει δίπλα του.
Δεν χάνουν την επαφή μεταξύ τους, αλλά επικοινωνούν πλέον μέσω ίντερνετ και στα γκρίγκλις. Ο Αντώνης γράφει και καταγράφει τα πάντα σε κάθε συνομιλία τους. Και κάποτε καταφέρνουν να συναντηθούν εκεί, στην ξένη χώρα, στη νέα πατρίδα του Αβίρ, που έγινε το καταφύγιό του. «Θα είναι όμως ο τόπος και η ζωή που ονειρεύτηκε;».
Ο Αντώνης γίνεται πλέον ο αγαπημένος «θείος» των παιδιών του Αβίρ και όχι αυτό που ίσως είχε επιθυμήσει για τους δυο τους, που ίσως ήλπιζε, που αγάπησε αλλά δεν μπόρεσε ή δεν άντεξε να αναμετρηθεί με αυτό, που ίσως ήταν η ευτυχία του.
Και η γυναίκα του Αβίρ τον δέχεται, τον περιποιείται. Δίνουν υποσχέσεις για το μέλλον, να μη χαθούν. Θα τους περιμένει στην Ελλάδα, έχει προετοιμαστεί γι’ αυτό, τα έχει προγραμματίσει όλα, θα αφήσει και μια χαραμάδα μέσα του, θα…
Όμως έρχεται ο καιρός που τα όνειρα είναι πολλά και βουλιάζουν κάτω από το βάρος των συνθηκών και των αναγκαστικών –ή λάθος– επιλογών. Μία πρόταση στο messenger, ένα μήνυμα στον υπολογιστή, και όλα θα αλλάξουν. Ο Αντώνης θα πάρει δύο μηνύματα από τον Αβίρ: το ένα μυστηριώδες και το άλλο αναπάντεχο!
Τι έχει συμβεί; «Η ευαισθησία των άλλων είναι μια κατασκευασμένη συνθήκη που συντηρείται από τα παθήματα των αληθινών μαρτύρων».
Τα Αηδόνια της Σιωπής – Μια Ιστορία για τα Δεκεμβριανά | Στέφανος Δάνδολος | Εκδόσεις Ψυχογιός
«Και η στιγμή έγινε θρύψαλα κάτω από το βάρος της ιστορίας…»
Αχ, αυτός ο κύριος Αριστείδης! Με την Ευδοξία αγαπήθηκαν πολύ αλλά σιωπηλά. Δύο απλοί άνθρωποι ήταν, που ο αιώνιος έρωτάς τους πέρασε μέσα από πυρωμένα κάγκελα στην κυριολεξία, κάτω από το σκοτάδι του μαύρων σύννεφων του Δεκέμβρη του ’44, κινδυνεύοντας την τελευταία στιγμή να προδοθεί και να πνιγεί από αίμα αδελφικό.
Ο κύριος Αριστείδης δουλεύει σερβιτόρος, από μικρό παιδί, στο θρυλικό καφενείο του Ζαχαράτου στην Πλατεία Συντάγματος. Ένα σημείο αναφοράς των ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών.
Ο Αριστείδης, ένας άγιος άνθρωπος, δοτικός, ευαίσθητος και με ήθος, δουλεύει ακάματα και χωρίς σταματημό. Ερωτεύεται την Ευδοξία, την καθαρίστρια: μια εξίσου αγνή ψυχή. Τα ίδια αισθήματα τρέφει και εκείνη γι’ αυτόν, αλλά κρυφά. Ένας έρωτας αγνός, άγιος, που δεν ευδοκιμεί αλλά που πονάει βαθιά, έχει γίνει στόχος κρυμμένος μέσα στην ψυχή και των δύο.
Ένας έρωτας που δεν βρίσκει το θάρρος να βγει, να ξεμυτίσει, από ντροπή και συστολή, από φόβο μη χαθεί μόλις φανερωθεί. Όπως το μυστικό που κρύβει ο κύριος Αριστείδης μέσα του από παιδί. Που τον καθηλώνει και δεν μπορεί να εκφράσει αυτό που αισθάνεται. Ένα μυστικό που ίσως του στερήσει αυτό που τόσο πολύ πόθησε. Που του μαυρίζει την ψυχή. Ο φόβος της απόρριψης τον καταδικάζει στη σιωπή.
Δεκέμβρης του ’44 και η Ελλάδα έχει απελευθερωθεί από τη γερμανική κατοχή, αλλά δεν απελευθερώνεται από τα δικά της πάθη και λάθη, που την οδηγούν στην καταστροφή. Μια ζοφερή ιστορική περίοδος κατά την οποία η Ελλάδα στρέφει το μαχαίρι επάνω της, διχάζεται και πολεμάει το γένος της και την υπόστασή της.
Ο κύριος Αριστείδης ήξερε ποιο ήταν το δίκαιο και το σωστό. Και την κατάστασή του ήξερε, αλλά ήθελε να παλέψει, και γι’ αυτό και για τον στόχο του. Εκείνον τον έρωτα που φώλιαζε τόσα χρόνια στην ψυχή του και είχε κατακλύσει το είναι του. Έναν έρωτα ανέγγιχτο. Απείραχτο από τις μεταβολές του κόσμου.
Και η Ευδοξία είχε το ίδιο όνειρο και στόχο μέσα της. Τόσα χρόνια κι ακόμα να τα παρατήσει. Την ύστατη στιγμή στέλνει ένα γράμμα και… όπου βγει. Δεν τη νοιάζει πια να κρυφτεί ούτε από τον ίδιο της τον εαυτό.
«Όχι, συνεχίζει να μην ξεχνάει. Το γήρας μπορεί να του έχει κλέψει τα όνειρα, αλλά όχι τη μνήμη. Η μνήμη παραμένει το μεγάλο του όπλο. Και η μεγάλη του δυστυχία ασφαλώς…»
Την Αθήνα την έχει σκεπάσει το μαύρο σύννεφο των καπνών και κάτω από το χάος που επικρατεί στην Αττική τα ίχνη τους θολώνουν και χάνονται. Όμως το γράμμα, ένα σημάδι από την Ευδοξία, θα του δώσει την ελπίδα, τη δύναμη και την αντοχή που χρειάζεται για να την αναζητήσει και να τη βρει.
Ήταν πια 70 χρονών αλλά λίγο τον ένοιαζε. Το αποφάσισε χωρίς καθόλου σκέψη και ολιγωρία, θα το κάνει για όσα δεν τόλμησε στα νιάτα του. Για όσα ήθελε να της πει. Για την αγάπη που νιώθει μέσα του και ας έχει να διαβεί κυκλώπεια τείχη.
Ο δρόμος μακρύς και ο πόνος δυσβάσταχτος. Έχει να περάσει φωτιές και καραούλια, να περπατήσει χιλιόμετρα ανήμπορος και άρρωστος μες στο χειμώνα, ξεκινώντας από την Αθήνα για να φτάσει στη Γλυφάδα όπου τον περιμένει η Ευδοξία είκοσι τόσα χρόνια, τον Δεκέμβρη του ’44.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
«Στέλλα, Κρατάω Βιβλίο!» | Βιβλιοπροτάσεις Γεμάτες Αγωνία
