Επειδή ήμασταν σε παύση, δεν είχα την ευκαιρία να σας ευχηθώ νωρίτερα καλή χρονιά. Δεν είχα επίσης τη δυνατότητα να καταθέσω τις σκέψεις μου για όσα “τρελά και παλαβά” είδαμε να εκτυλίσσονται στο αμερικανικό Καπιτώλιο την προηγούμενη εβδομάδα. Γιατί, ήταν αδιανόητα, δεν χωράει ως προς αυτό η παραμικρή αμφιβολία. Κι ας χρειάστηκε να επαναπροσδιορίσουμε την έννοια του τι είναι αδιανόητο και τι “μια απ’ τα ίδια” αρκετές φορές παρακολουθώντας τις εξελίξεις στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια.
Υπήρχε, ωστόσο, κάτι διαφορετικό στις εικόνες της βάρβαρης εισβολής στο Καπιτώλιο. Όχι απαραίτητα σε επίπεδο ουσίας – μπορώ να σκεφτώ (και είμαι σίγουρη ότι κι εσείς μπορείτε να ανακαλέσετε) μια σειρά από στιγμές από το 2016 μέχρι σήμερα που είπα όχι, αυτό δεν είναι δυνατόν. Όχι σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία. Όχι στην Αμερική των συνταγματικών ελέγχων. Όχι στην Αμερική όπως είχαμε μάθει να την βλέπουμε από μακριά, με τις αδυναμίες, αλλά και μια εκτυφλωτική θελκτικότητα.
Το διαφορετικό, υποψιάζομαι, έχει να κάνει με τον συμβολισμό. Για εκείνους που τείνουν να υποτιμούν τους υπόγειους τρόπους με τους οποίους τα σύμβολα και οι θεσμοί με τα οποία έχουμε μεγαλώσει επιδρούν στο συλλογικό μας υποσυνείδητο, να ένα εξαιρετικό παράδειγμα. Ακόμη και οι ψηφοφόροι που στήριξαν τον Trump επανειλημμένως, χαρίζοντάς του πάνω από 74 εκατομμύρια ψήφους στις τελευταίες εκλογές, έρχεται η ώρα που διαπιστώνουν ότι αυτό που βλέπουν είναι ακραίο. Ήρθε έτσι η στιγμή που οι εκπρόσωποί τους αποσύρουν την υποτακτική τους υποστήριξη στον “τρελό βασιλιά” και παίρνουν, επιτέλους, τις αποστάσεις τους.
Κι αν ο συμβολισμός έπαιξε τον ρόλο του, ήταν μια ευτυχής συγκυρία το γεγονός ότι η επίθεση στο Καπιτώλιο συνοδευόταν από κάτι πολύ πιο απτό και συγκεκριμένο: την επικείμενη απομάκρυνση του Trump από τον Λευκό Οίκο, αλλά και τον, έστω οριακό, έλεγχο του Κογκρέσου από τους Δημοκρατικούς, μετά τα αποτελέσματα των ειδικών εκλογών στη Τζόρτζια. Είναι από τις φορές που η ρεαλπολιτίκ και οι δημοκρατικές ευαισθησίες ευθυγραμμίζονται μοναδικά, διαμορφώνοντας τις συνθήκες για μια ξεκάθαρη ρήξη με την πολιτική των τελευταίων δεκαετιών στις ΗΠΑ, τη δράση και αντίδραση που οδήγησαν τελικά στην τετραετία Trump, αλλά και στην κατακρήμνισή του.
Η ευκαιρία είναι ιστορική: στον ορίζοντα διαγράφεται ένας δρόμος που δεν θα υπήρχε αν ο “βασιλιάς” είχε επιδείξει μια στοιχειώδη αυτοσυγκράτηση κατά την έξοδό του από τον Λευκό Οίκο. Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα είναι σε θέση να απελευθερωθεί από τα δεσμά του Τραμπισμού στον οποίο παραδόθηκε χάρη στα ένστικτα κοντόφθαλμης επιβίωσης των εκπροσώπων του. Υπάρχει μια ευκαιρία να συμφωνήσει ένα ολόκληρο έθνος ότι αυτό που είδαμε ήταν το τέλος μιας εποχής και όχι η αρχή του τέλους. Μια ευκαιρία να βρει το Ρεπουμπλικανικό κόμμα έναν υγιή και εποικοδομητικό βηματισμό, κάτι που απώλεσε σταδιακά τις τελευταίες δεκαετίες, παίζοντας με τη φωτιά, θρέφοντας κυνικά ένα θηρίο που κάποια στιγμή λίγο έλειψε να καταπιεί μια ολόκληρη δημοκρατία.
Πάντως, το πιο σημαντικό σε αυτό το σταυροδρόμι δεν είναι το τι θα επιλέξουν να κάνουν οι Ρεπουμπλικανοί. Προβλέπω ότι θα περάσουν έτσι κι αλλιώς μια περίοδο βαθιάς, σκληρής, τοξικής ενδοσκόπησης πριν βρουν τη νέα τους πυξίδα. Κομβικό είναι το τι θα επιλέξουν να κάνουν οι Δημοκρατικοί με την εντολή που έλαβαν να κυβερνήσουν – έχοντας πια τον έλεγχο τόσο του Λευκού Οίκου, όσο και της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας.
Ο δρόμος δεν είναι εύκολος και η ισορροπία είναι λεπτή. Πρέπει να κυβερνήσουν και να νομοθετήσουν δυναμικά, εμβληματικά, με στόχο την καλυτέρευση της ζωής των πολλών, με γενναίες αποφάσεις και πολιτικές που θα δώσουν, επιτέλους, περισσότερες ευκαιρίες στους κατάφωρα αδικημένους αυτού του αχανούς ομοσπονδιακού κράτους – Δημοκρατικούς αλλά και Ρεπουμπλικάνους. Πρέπει να μείνουν πιστοί στις αρχές και τα υψηλά ιδανικά της ισότητας, της προόδου, της δικαιοσύνης, και να μην πέσουν στην παγίδα της εκδικητικότητας, του ευτελισμού των αντιπάλων τους, της ρητορικής “εμείς εναντίον αυτών” που ο Donald Trump έκανε σημείο κατατεθέν του.
