Θα ακουστεί τετριμμένο αν σας πω ότι η χθεσινή ομιλία του πρόεδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, που διοργάνωσε η διαΝΕΟσις στο Μέγαρο Μουσικής, αποκάλυψε έναν ηγέτη εντελώς διαφορετικής κλάσης από αυτούς που έχουμε συνηθίσει εδώ στη χώρα μας τελευταία; Είναι άραγε άδικο προς αυτούς που προσπαθούν για κάτι καλύτερο εντός των συνόρων; Ε λοιπόν, το λέω: ο Νίκος Αναστασιάδης ήταν σαν να προέρχεται από έναν άλλο κόσμο.
Ξεκινώντας την ομιλία του με μια αναφορά στην “τραγική κατάσταση” στην οποία είχε περιέλθει η κυπριακή οικονομία το -όχι και τόσο μακρινό- 2013, περιέγραψε όλους τους τρόπους με τους οποίους η χώρα του έφτασε τότε στον πάτο, μέσα από 22 διαδοχικές υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής της ικανότητας και στον απόηχο μιας βαθιάς και παρατεταμένης κρίσης. Τράπεζες στον αναπνευστήρα, αγορά σε κατάσταση πλήρους ανασφάλειας, επενδύσεις παγωμένες, ανεργία στα ύψη… Σας θυμίζει κάτι;
Στο σημείο αυτό βρεθήκαμε μαζί του στο καθοριστικό σταυροδρόμι: “κατάρρευση ή ανάληψη ευθύνης”;
Ε λοιπόν, το λέω: ο Νίκος Αναστασιάδης ήταν σαν να προέρχεται από έναν άλλο κόσμο.
Όμως, το ιστορικό κούρεμα των καταθέσεων στην Κύπρο, μια εξέλιξη που εμείς τελικώς καταφέραμε να αποφύγουμε, ήταν ίσως το wake up call που χρειαζόταν η χώρα του. Οι Κύπριοι κατάφεραν μετά απ’ αυτό να κάνουν με αξιοθαύμαστη αποφασιστικότητα άλματα: δημοσιονομικής προσαρμογής, αποκατάστασης της εμπιστοσύνης στις τράπεζες, δομικών μεταρρυθμίσεων. Απολαμβάνουν σήμερα έναν αξιοζήλευτο ρυθμό ανάπτυξης, έναν από τους υψηλότερους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κατάφεραν ταυτόχρονα, μέσα σε λίγα μόλις χρόνια, να επανιδρύσουν το κράτος τους και να το κάνουν πιο φιλικό προς τον πολίτη και πιο φιλικό προς τον επενδυτή. Μόνο από το πρόγραμμα “χρυσή βίζα”, χορήγησης άδειας παραμονής σε πολίτες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν εισρεύσει στην κυπριακή οικονομία κεφάλαια 4 δισ. ευρώ, μέγεθος που αντιστοιχεί στο 25% του ΑΕΠ της.
Ο Νίκος Αναστασιάδης είναι ο πρώτος που επισημαίνει ότι απομένει ακόμα δρόμος, όπως δεσμεύεται να κάνει ξανά προσπάθειες για την επίλυση του Κυπριακού, μετά το ναυάγιο της διάσκεψης στο Κραν Μοντανά, ένα αποτέλεσμα που είναι σαφές ότι του κόστισε – παραδέχεται ότι τον λυπεί, το ακούει κανείς στη φωνή του.
Όμως, με προσήλωση στο στόχο “η μοίρα της Κύπρου να αποφασίζεται από τους Κυπρίους, Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους” και όχι από τρίτους, και με αταλάντευτη την πεποίθηση ότι “ο διάλογος είναι ο μόνος τρόπος επίλυσης του Κυπριακού”, δηλώνει έτοιμος να επανέλθει “στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων”, αρκεί να έχουν προηγηθεί οι απαραίτητες προπαρασκευαστικού χαρακτήρα κινήσεις, που θα εγγυώνται ότι ο επόμενος γύρος δεν θα τελέσει υπό την ομηρία μιας ανένδοτης Τουρκίας.
Για την άσκηση πίεσης στην Τουρκία από τρίτους, εργάζεται και θα εργάζεται. Αυτή η μεθοδικότητα και η πεποίθηση ότι η συστηματική και χρονοβόρα προσπάθεια θα φέρει κάποια στιγμή αποτέλεσμα, κι ας μη το βλέπει να γίνεται άμεσα, κι ας μην είναι σίγουρο ότι θα καρπωθεί κάποια μέρα τα οφέλη αυτής της προσπάθειας, είναι άλλη μια εντυπωσιακή διαφορά αντιμετώπισης από το εγχώριο πολιτικό προσωπικό μας.
Ο πολιτισμός του ανδρός έλαμψε, όταν ρωτήθηκε για τη στάση του τουρκοκύπριου ηγέτη Mustafa Akinci στο Κραν Μοντανά. “O Akinci είναι Κύπριος, νιώθει Κύπριος, συμπεριφέρθηκε ως Κύπριος”, στα πρώτα στάδια της διαπραγμάτευσης, μετά όμως ήρθε η πίεση της Τουρκίας και τα πράγματα πήραν άλλο δρόμο. “Πρέπει να κοπεί ο ομφάλιος λώρος” με την Τουρκία για να έχουμε διαφορετικά αποτελέσματα.
Εδώ κάπου αρχίζει κανείς να αντιλαμβάνεται ότι ο Αναστασιάδης είναι παράλληλα ρεαλιστής – δεν είναι άλλωστε τυχαίο το ότι κατάφερε να περάσει διά πυρός και σιδήρου και το αποτέλεσμα στα οικονομικά της χώρας του είναι αυτό που βλέπουμε σήμερα. Όταν ερωτάται αν θέλει οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις για την Τουρκία να συνεχιστούν, είναι σαφής: “θέλουμε μια ευρωπαϊκή Τουρκία”, όχι μια Τουρκία με “ανεξέλεγκτες τάσεις”, έναν απρόβλεπτο γείτονα.
Τα εν οίκω μη εν δήμω, η πατρίδα πάνω από εσωτερικές έριδες και διαφοροποιήσεις, νηφαλιότητα και εμφατικό όχι στην πόλωση… Πόσο ξένα ηχούν όλα αυτά στα αυτιά μας;
Χαρακτηριστικός της ποιότητας του Κύπριου ηγέτη ήταν ο τρόπος με τον οποίο απάντησε όταν ερωτήθηκε για τα εσωτερικά πολιτικά της χώρας του, εν όψει των προεδρικών εκλογών τον ερχόμενο Ιανουάριο, ποιον θα προτιμούσε στο δεύτερο γύρο; “Θέλω να πω κάτι. Πρώτον, βρίσκομαι εκτός Κύπρου. Δεύτερον και εντός Κύπρου δεν σχολιάζω ποτέ, ούτε δημοσκοπήσεις, ούτε και αντιπαρατίθεμαι με τους ανθυποψηφίους μου. Δεν πρόκειται να το πράξω απόψε – με όλο το σεβασμό που σας έχω”.
Όταν στη συνέχεια πιέστηκε από το δημοσιογράφο να κάνει κάποιο σχόλιο για την προεκλογική διαδικασία, η απάντησή του ήταν εξίσου αποστομωτική. “Εκείνο που με ενδιαφέρει είναι ένα. Να επικρατήσει νηφαλιότητα, όχι οξύτητα, όχι φανατισμός, όχι πόλωση. Να αποφασίσει ο κόσμος ελεύθερα και να αποφεύγονται οπωσδήποτε υποσχέσεις οι οποίες δεν πρόκειται να υλοποιηθούν. Αυτό είναι το σημαντικότερο. Επιταγές άνευ αντικρίσματος εις το τέλος οδηγούν σε περιπέτειες.” Στο σημείο αυτό το κοινό στην αίθουσα ξέσπασε σε χειροκροτήματα.
Τα εν οίκω μη εν δήμω, η πατρίδα πάνω από εσωτερικές έριδες και διαφοροποιήσεις, νηφαλιότητα και εμφατικό όχι στην πόλωση… Πόσο ξένα ηχούν όλα αυτά στα αυτιά μας; Και πόσο εντυπωσιακό το γεγονός ότι προέρχονται, όχι από έναν “απόστρατο” πολιτικό, που μη έχοντας πια τίποτα να χάσει είναι σοφός παρατηρητής των εξελίξεων, αλλά από έναν πολιτικό ενεργό, με εκλογές στον ορίζοντα, εντός ολίγων μόλις μηνών.
Ο Δημήτρης Δασκαλοπουλος, ιδρυτής και πρόεδρος της διαΝΕΟσις, ο οποίος απηύθυνε χαιρετισμό πριν την ομιλία, έθεσε ως προϋπόθεση, ως τον “μόνο δρόμο για συλλογική ευημερία” την εγκαθίδρυση μιας οικονομίας που να στηρίζεται στη γνώση και στην τεχνολογία, να βασίζεται στο κίνητρο και την ιδιωτική πρωτοβουλία. Έχει απόλυτο δίκιο. Όμως τελικά, από την Κύπρο δεν έχουμε μόνο να διδαχθούμε σε επίπεδο συγκεκριμένων πολιτικών – άλλωστε ξέρουμε τι χρειάζεται να κάνουμε, άλλο αν συστηματικά διαλέγουμε να το αγνοούμε.
