H κρίση που προκαλεί η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και βλέπουμε συνεχώς τα σημάδια της. Επιστήμονες μας προειδοποιούν εδώ και δύο δεκαετίες τουλάχιστον για τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη – τα σημερινά παιδιά μεγαλώνουν σ’ έναν πλανήτη πληγωμένο.
Προσωπικά, μου προκαλεί αίσθηση ο τρόπος με τον οποίο μια έφηβη, η Σουηδή Greta Thunberg, κατάφερε να κινητοποιήσει τόσο κόσμο και να διαδώσει όσα οι επιστήμονες προσπαθούν να μας εξηγήσουν εδώ και χρόνια. Με τις μαθητικές κινητοποιήσεις για το κλίμα που ξεκίνησε το 2018 και το κίνημά της Fridays For Future, κατάφερε να ακουστεί και να διεκδικήσει κάτι καλύτερο.
Μπορεί να ακούγεται κλισέ, όμως τα παιδιά είναι το μέλλον, και σίγουρα έχουν αρκετές απορίες όταν ακούν για καταστροφές, φωτιές ή πλημμύρες, βιώνοντας ό,τι συμβαίνει γύρω τους με πιο έντονα συναισθήματα. Με κάθε ευκαιρία θα εκφράσουν την αγάπη τους για τη φύση, για τα ζώα, καθώς και τον προβληματισμό τους για τη ζωή στην πόλη.
Τα Ερωτήματα των Παιδιών
Την αφορμή γι’ αυτό το άρθρο μου την έδωσαν δύο ομάδες παιδιών που φοιτούν στο Δημοτικό, στον πεζόδρομο της Αδριανού στην Πλάκα, οι οποίες μου πήραν “συνέντευξη” στo πλαίσιο μιας εργασίας που έκαναν, θέτοντάς μου διάφορες ερωτήσεις γύρω απ’ το συγκεκριμένο θέμα. Πώς μετακινήστε κάθε μέρα για τη δουλειά σας; Τι τσάντες συνήθως κρατάτε; Πώς πίνετε τον καφέ σας; Ή, λίγο πιο σύνθετες, όπως τι πιστεύετε για τη μόλυνση της ατμόσφαιρας ή την κίνηση στους δρόμους;
Έπειτα από πολύ ώρα προβληματισμού και συζήτησης, μου πρότειναν κάποιες καθημερινές οικολογικές λύσεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αλλαγή του τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Καταλήξαμε πως είναι προφανές ότι μόνο οι αλλαγές στις προσωπικές μας συμπεριφορές δεν φτάνουν, αλλά πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος του προβλήματος και να πιέσουμε για να αλλάξει η νοοτροπία όλων.
Πολλά από τα σημερινά παιδιά έχουν πάθει κορεσμό από τον υπερκαταναλωτισμό, σε βαθμό να μη προλαβαίνουν να βαρεθούν τα ήδη υπάρχοντα παιχνίδια μέχρι να εμφανιστεί κάποιο άλλο! Η υπερσυγκέντρωση πλαστικού έχει έντονο οικολογικό αντίκτυπο.
Προτάσεις που Βοηθούν
Μου πρότειναν λοιπόν κάποιες πρακτικές για να βελτιώσω το οικολογικό μου αποτύπωμα και φτάσαμε να μοιραστούμε τις ευαισθησίες μας για την κλιματική αλλαγή και την άσκοπη κατανάλωση, όχι όμως μόνο στη θεωρία, αλλά και στην πράξη. Κάποιες από αυτές μπορεί να τις ακολουθούμε ήδη, είναι όμως αισιόδοξο να τις ακούς να διατυπώνονται με τέτοιο ενθουσιασμό από παιδιά του Δημοτικού και να αισθάνεσαι πόσο συγχρονισμένα είναι με την εποχή τους.
Μου πρότειναν, λοιπόν, να προσπαθώ να μη χρησιμοποιώ πλαστικά μπουκάλια μιας χρήσης και να αγοράζω παγούρια, κούπες για καφέ ή γυάλινα δοχεία για πιο πολλές χρήσεις ως ένα πρώτο βήμα. Φυσικά, για τα πλαστικά καλαμάκια έχει αρχίσει ευτυχώς η αντίστροφη μέτρηση, με την εμφάνιση των μεταλλικών ή από μακαρόνι, που σιγά σιγά γίνονται ευρέως γνωστά, έτσι ώστε στο τέλος να καταφέρουμε τον στόχο του περιορισμού των πλαστικών μιας χρήσης! Ακόμα, μου πρότειναν τις υφασμάτινες και τις επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες για τα ψώνια, που είναι ένα καλό παράδειγμα στο πόσο γρήγορα εγκλιματιστήκαμε όλοι με μια καινούργια συνήθεια και αποφεύγουμε τη σπατάλη που εφαρμόζαμε πριν.
Τέλος, θα μπορούσαμε να χρησιμοποιούμε τα ποδήλατα, τα πατίνια, τα μέσα μεταφοράς ή ακόμη και τα πόδια για να πάμε στο σχολείο, στη δουλειά ή ακόμη και για μια απλή βόλτα. Εκτός του ότι γυμναζόμαστε, συνεισφέρουμε στη μείωση των τεράστιων καθυστερήσεων στους δρόμους που μας κάνουν τη ζωή ακόμη πιο δύσκολη.
Δώρα για Πάρτι
Επιμένοντας στην οικολογική ματιά, ας περάσουμε σε μια άλλη διάσταση του προβλήματος. Ο πονοκέφαλος κάθε γονιού κάθε φορά που πάει σε πάρτι είναι το δώρο που πρέπει να κάνει, αλλά και τα δώρα που δέχεται όταν δεν ξέρει πού να τα χωρέσει! Τι εννοώ μ’ αυτό; Μια μέρα ρώτησα τον γιο μου τι δώρο θα ήθελε να κάνουμε για τα γενέθλια ενός φίλου του και, πραγματικά, προβληματίστηκα σοβαρά με την απάντησή του, όταν μου είπε: “Μαμά, έχει άπειρα παιχνίδια δεν ξέρω τι άλλο θα τον εντυπωσίαζε”.
Πολλά από τα σημερινά παιδιά έχουν πάθει κορεσμό από τον υπερκαταναλωτισμό, σε βαθμό να μη προλαβαίνουν να βαρεθούν τα ήδη υπάρχοντα παιχνίδια μέχρι να εμφανιστεί κάποιο άλλο! Η υπερσυγκέντρωση πλαστικού έχει έντονο οικολογικό αντίκτυπο.
Έτσι, σε εκείνο το πάρτι σκεφτήκαμε με κάποιες μαμάδες ένα συλλογικό τρόπο να προσφέρουμε ένα διαφορετικό δώρο. Μαζέψαμε ένα χρηματικό ποσό και “αγοράσαμε” μια βόλτα με ιστιοπλοϊκό ως μια νέα εμπειρία, διότι ο μικρός μας φίλος αγαπούσε και το κολύμπι και το καγιάκ.
Ο ενθουσιασμός του ήταν μεγάλος, και αυτό μας οδήγησε σε περισσότερες ιδέες, όπως π.χ. δραστηριότητες στο adventure park, μια διαμονή σε καταφύγιο ή μια συνδρομή για την υιοθεσία ενός αλόγου και την ευθύνη για τη φροντίδα του. Πιστέψτε με, όσο πιο πολύ αρχίζεις να σκέφτεσαι μ’ αυτό τον τρόπο, όλοι αρχίζουμε να αλλάζουμε και βρίσκουμε έξυπνες λύσεις για υπέροχα, βιωματικά, διαδραστικά δώρα.
“Άστα να Ζήσουν Ξανά”
Κρατήσαμε ακόμη μια ιδέα για το τέλος. Ο τίτλος που χρησιμοποίησα είναι το μήνυμα της δράσης της “Ομάδας για τον Κόσμο”. Ο πρόεδρός της Γιώργος Καζαντζόπουλος, που συγκεντρώνει τις διαφημιστικές πινακίδες από τις μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις, μας εξηγεί γιατί τους δίνει μια δεύτερη ζωή, μεταμορφώνοντάς τις σε μοναδικά, χειροποίητα αξεσουάρ.
Είναι κάτι που κίνησε την περιέργειά μου όταν βρέθηκα στον αγώνα του Μαραθώνιου στην Αθήνα, και πραγματικά κατάλαβα τι σημαίνει ανακύκλωση, εκτός από το μάζεμα των σκουπιδιών στους γνωστούς κάδους. Η έμφαση στα ανακυκλώσιμα υλικά έχει ξεκάθαρα οικονομικά οφέλη, δημιουργεί ήδη πολλές θέσεις εργασίας, και βοηθάει και εμάς, αλλά πρωτίστως τα παιδιά, να καταλάβουμε ότι μπορεί να γίνει κινητήριος δύναμη για ένα βιώσιμο περιβάλλον.
