Πριν από λίγες μέρες, μια φίλη που εργάζεται για χρόνια στην διοίκηση ενός μεγάλου οργανισμού, μου διηγήθηκε την ακόλουθη ιστορία. Σε μια πρόσφατη εκκαθάριση της ντουλάπας της, βρέθηκε μπροστά σε ένα -σχεδόν ολοκαίνουργιο- ακριβό ζευγάρι παπούτσια γνωστής φίρμας. Είχε ξεχάσει ότι υπήρχαν και καθώς αναλογιζόταν το γιατί, θυμήθηκε ότι την πρώτη -και τελευταία, τελικά- φορά που τα φόρεσε στο γραφείο, δέχτηκε παρατήρηση από κάποια ανώτερή της ιεραρχικά συνάδελφο, η οποία της είπε χαρακτηριστικά: “Να προσέχεις πως ντύνεσαι. Πιστεύεις ότι ο μισθός σου δικαιολογεί αυτά τα παπούτσια;”. Και κάπως έτσι, τα ακριβά παπούτσια βρέθηκαν στο βάθος της ντουλάπας της σκεπασμένα με τόνους ενοχής.
Η συζήτηση για τον ενδυματολογικό κώδικα στους χώρους μιας επιχείρησης παραμένει πάντοτε ανοιχτή και στοχευμένη -κυρίως- γύρω από το γυναικείο dress code που θεωρείται πιο σύνθετο.
Και επειδή η αλήθεια βρίσκεται μέσα στις ιστορίες, δεν μπόρεσα παρά να αναρωτηθώ, μήπως η γυναικεία αλληλεγγύη είναι τελικά ένα κενό σχήμα λόγου; Όπως επίσης, δεν μπόρεσα να αποφύγω τη σκέψη ότι αυτή η παρατήρηση δεν θα γινόταν ποτέ σε έναν υπάλληλο γένους αρσενικού, καθώς οι άντρες φαίνεται να δικαιούνται ένα σωρό πράγματα για τα οποία οι γυναίκες ακόμη οφείλουν να λογοδοτούν. Ωστόσο, υπάρχει και μία ακόμη διάσταση που καθιστά τη συγκεκριμένη σύσταση απαξιωτική: η υπόνοια ότι, εφόσον ο μισθός της υπαλλήλου δεν δικαιολογεί τη συγκεκριμένη αγορά, τότε το κόστος της έχει καλυφθεί με άλλον τρόπο…
Η συζήτηση για τον ενδυματολογικό κώδικα στους χώρους μιας επιχείρησης παραμένει πάντοτε ανοιχτή και στοχευμένη -κυρίως- γύρω από το γυναικείο dress code που θεωρείται πιο σύνθετο. Μέχρι σήμερα, το debate εστιαζόταν σε έννοιες όπως “προκλητικό” και “κακόγουστο”. Το παραπάνω περιστατικό, όμως, μεταθέτει τη συζήτηση σε έναν άλλο άξονα, καθώς υπονομεύει ευθέως την εικόνα που έχει μια γυναίκα για τον εαυτό της σε σχέση με τη θέση της στον εργασιακό της χώρο, καταδικάζοντας ταυτόχρονα με έμμεσο τρόπο τη φιλοδοξία της για επαγγελματική εξέλιξη, από το ίδιο της το φύλο.
Αν υποθέσουμε ότι ασπαζόμαστε τη γνωστή φράση “dress for the job you want” (ντύσου ανάλογα με την δουλειά που θα ήθελες να κάνεις), εδώ φαίνεται πως συμβαίνει το εξής παράδοξο: ο κανόνας αυτός, αφενός, δεν μπορεί να ισχύει για μια γυναίκα και αφετέρου, αυτό πιστοποιείται επίσης από μια έτερη εκπρόσωπο θηλυκού γένους. Αντιθέτως, θα πίστευε κανείς πως είναι αυτονόητο για μια πραγματική επαγγελματία να είναι ταυτόχρονα καλή στην δουλειά της και προσεγμένη στην εξωτερική της εμφάνιση. Άλλωστε, η επαγγελματική εμφάνιση είναι εργαλείο δουλειάς και ως τέτοιο θα έπρεπε να πιστώνεται. Γι’ αυτό και εντυπωσιάζει ακόμη περισσότερο ο επιθετικός τρόπος με τον οποίο συχνά οι γυναίκες συμπεριφέρονται η μία στην άλλη, όταν θεωρητικά, θα έπρεπε να έχουν αποβάλει τα στερεοτυπικά και σεξιστικά κατάλοιπα του παρελθόντος και, αν μη τι άλλο, να μη τα εργαλειοποιούν σε βάρους του ίδιου τους του φύλου.
Η επαγγελματική αξία μιας γυναίκας θα πρέπει, ασφαλώς, να συνδέεται με κριτήρια που να αφορούν αποκλειστικά την εργασιακή της απόδοση και παρουσία. Η αποδοχή αρνητικών φυλετικών σχημάτων και προτύπων που προβάλλονται με κάθε τρόπο δημιουργώντας την εικόνα μιας γυναικείας παρουσίας που στερείται ουσιαστικών προσόντων και ανεξαρτησίας θα έχει ως μοναδικό αποτέλεσμα την πλήρη αποσύνδεση της επαγγελματικής εικόνας από τα χαρακτηριστικά του γυναικείου φύλου. Γι’ αυτό και η χειραφέτηση πρέπει να ξεκινά από εμάς τις ίδιες. Όταν αυτή εναποτίθεται στα χέρια των άλλων, έρχεται στην επιφάνεια μια επιβλαβής ασυνέχεια.
Ανοίξτε λοιπόν τις ντουλάπες!
