Το μήνυμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας που γιορτάστηκε, όπως κάθε χρόνο από το 1948, στις 7 Απριλίου, ήταν «Υγιείς Αφετηρίες, Ελπιδοφόρο Μέλλον» («Healthy Beginnings, Hopeful Futures»). Σκοπός του ΠΟΥ για τη φετινή χρονιά είναι να ξεκινήσει εκστρατεία ενημέρωσης για την υγεία των μητέρων και των νεογνών, με στόχο τη μείωση της μητρικής και βρεφικής θνησιμότητας και την προώθηση της μακροπρόθεσμης υγείας και ευημερίας των γυναικών.
Η ανάγκη για μια τέτοιου περιεχομένου εκστρατεία προκύπτει από τη θλιβερή διαπίστωση πως αν και οι θάνατοι λόγω επιπλοκών στην εγκυμοσύνη και στον τοκετό μειώθηκαν κατά 40% παγκοσμίως στο διάστημα 2000-2023, κάθε χρόνο 300.000 γυναίκες πεθαίνουν κατά τη διάρκεια της κύησης ή στη γέννα, περισσότερα από 2 εκατομμύρια μωρά πεθαίνουν στον πρώτο μήνα της ζωής τους, περίπου 2 εκατομμύρια ακόμη γεννιούνται νεκρά και 1 στις 3 χώρες αποτυγχάνει στη μείωση των νεογνικών θανάτων.
Στασιμότητα
Σύμφωνα με έρευνα σε τέσσερις χώρες −στη Νιγηρία, στην Ινδία, στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και στο Πακιστάν−, σημειώνονται σχεδόν οι μισοί από τους μητρικούς θανάτους, ενώ τα ποσοστά έχουν «μείνει στάσιμα» σε πολλά μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων, εκτός της βόρειας Αφρικής, και μεγάλου μέρους της Ασίας, της Ευρώπης, της Βόρειας και Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής.
Ωστόσο, το πρόβλημα διογκώνεται στις πιο φτωχές χώρες. Το 2023, για παράδειγμα, υπήρχαν 346 μητρικοί θάνατοι ανά 100.000 γεννήσεις – αναλογία σχεδόν κατά 35 φορές μεγαλύτερη από εκείνη των 10 ανά 100.000 στις πλούσιες χώρες. Κι ακόμη, ενώ στις χώρες υψηλού και ανώτερου μεσαίου εισοδήματος το 99% των γεννήσεων παρακολουθείται από επαγγελματία υγείας, στις φτωχές χώρες το ποσοστό φτάνει μόνο στο 73%.
Επιπλέον, οι έγκυες γυναίκες σε ζώνες συγκρούσεων είναι οι πιο ευάλωτες και αντιμετωπίζουν έναν «ανησυχητικά υψηλό» κίνδυνο, που είναι ήδη πέντε φορές μεγαλύτερος από ό,τι αλλού.
Αν και οι θάνατοι λόγω επιπλοκών στην εγκυμοσύνη και στον τοκετό μειώθηκαν κατά 40% παγκοσμίως, κάθε χρόνο 300.000 γυναίκες πεθαίνουν κατά τη διάρκεια της κύησης ή στη γέννα.
Σημεία των Καιρών
Ανεξαρτήτως βιοτικού επιπέδου, η μητρική και βρεφική θνησιμότητα επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες. Η πανδημία της Covid-19, για παράδειγμα, συνέβαλε στην αύξηση των μητρικών θανάτων, πιθανώς λόγω των επιπλοκών από τον ιό ή και από τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στην υγειονομική περίθαλψη.
Ακόμη, επιβαρυντική ήταν και η αναχρονιστική και σκοταδιστική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ να ανατρέψει την απόφαση-ορόσημο του 1973 στην υπόθεση Roe v Wade, που αναγνώριζε το συνταγματικό δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση και την είχε νομιμοποιήσει σε όλη τη χώρα.
Όπως γράψαμε στην αθηΝΕΑ, το μέτρο όχι μόνο δεν συνέβαλε στη μείωση των εκτρώσεων − αντιθέτως, το πρώτο εξάμηνο του 2024 έγιναν, σε εθνικό επίπεδο, περίπου 587.000 αμβλώσεις, κάτι που, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023, αντιστοιχεί σε αύξηση πάνω από 12%. Στις πολιτείες όπου απαγορεύονται οι αμβλώσεις, μάλιστα, καταγράφεται μεν αύξηση των γεννήσεων αλλά και αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, οι θάνατοι των βρεφών έχουν αυξηθεί στο σύνολο κατά 6%, ενώ σε ακραία συντηρητικές πολιτείες, όπως το Τέξας, το ποσοστό αυτό φτάνει το 9,4%.
Η ανησυχία για τη μητρική και βρεφική θνησιμότητα εντείνεται και από τις περικοπές χρηματοδότησης των ΗΠΑ φέτος, οι οποίες οδήγησαν στο κλείσιμο κλινικών, στη μείωση εργαζομένων στον τομέα της υγείας και στη διαταραχή της αλυσίδας εφοδιασμού φαρμάκων για τη θεραπεία των βασικών αιτιών μητρικού θανάτου, όπως η αιμορραγία, η προεκλαμψία και η ελονοσία.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land – στο οποίο μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ.
Οι Μοδίστρες «Ξαναράβουν» την Ιστορία τους
