Πάντα εκπλήσσομαι και θαυμάζω τα καλλιτεχνικά μυαλά. Εκείνους τους χαρισματικούς ανθρώπους που αντικατοπτρίζουν σε δημιουργίες και εικαστικά έργα τις ιδέες, τις σκέψεις, τα συναισθήματά τους και που με γενναιότητα εκφράζονται δημόσια. Μια τέτοια καλλιτέχνις είναι η Κανέλλα Αράπογλου.
Η Κανέλλα Αράπογλου σπούδασε γραφιστική στο ΤΕΙ Αθήνας και ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο μεταπτυχιακό τμήμα του Communication Design του Central Saint Martins College of Arts and Design στο Λονδίνο. Εργάστηκε ως art director στο Λονδίνο, στον χώρο της μουσικής και των εκδόσεων.
Επιστρέφοντας, ξεκίνησε το δικό της δημιουργικό γραφείο με την επωνυμία Kanella, εστιάζοντας στον σχεδιασμό εταιρικής ταυτότητας, μοτίβων για υφάσματα και συσκευασίες. Παράλληλα δίδασκε στο Τμήμα Γραφιστικής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.
Στην προσωπική δουλειά της, συνδυάζοντας το design με την τέχνη, επικεντρώνεται στη δημιουργία πρωτότυπων έργων, εγκαταστάσεων και εικαστικών παρεμβάσεων σε εσωτερικούς χώρους και εμβαθύνει στη μελέτη και εξέλιξη της τέχνης του εργόχειρου.
Η δουλειά της έχει παρουσιαστεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, μεταξύ άλλων στα Μουσείο Μπενάκη, The Art Foundation, Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηνών, Δρομοκαΐτειο ΨΝΑ, Santorini Biennale of Arts κ.ά. Έργα της υπάρχουν και σε ιδιωτικές συλλογές.
Όχι πως χρειαζόμουν αφορμή, αλλά η συμμετοχή της Κανέλλας στην ομαδική έκθεση «Στίγμα/Stigma», που πραγματοποιήθηκε στους χώρους του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής «Δρομοκαΐτειο», μου έδωσε μια ωραία ευκαιρία να συνομιλήσω μαζί της.
Πότε και πώς ένιωσες πως η τέχνη σε καλεί και μπορεί να γίνει τελικά το επάγγελμά σου;
Δεν ένιωσα ποτέ ένα συγκεκριμένο κάλεσμα. Πάντα είχα τη διάθεση να φτιάχνω πράγματα με τα χέρια μου. Ήταν πιο εύκολο για μένα να «φτιάξω» κάτι παρά να το εξηγήσω με λόγια.
Την τέχνη δεν τη θεωρώ απλώς ένα επάγγελμα, είναι κάτι που κάνω αυθόρμητα. Η δημιουργικότητα είναι κομμάτι του εαυτού μου, όσο κλισέ και αν ακούγεται αυτό. Απαιτεί περισσότερη προσπάθεια να την παραβλέψω παρά να την ακολουθήσω.
«Η πραγματική ομορφιά δεν βρίσκεται στην τελειότητα, αλλά στην ανθεκτικότητα να φέρουμε τα σημάδια μας σαν επιτεύγματα τιμής…»
Μίλησέ μας για τη συμμετοχή σου στην ομαδική έκθεση «Στίγμα/Stigma» και ιδιαίτερα για το έργο σου «Beauty Spots».
Η έκθεση, σε επιμέλεια του Αλέξανδρου Κασσανδρινού και Κωνσταντίνου Κανταρτζή, είχε στόχο να αναλύσει πώς οι κοινωνικοί παράγοντες επηρεάζουν την ταυτότητα ενός ατόμου που θεωρείται ότι δεν πληρεί τους βασικούς κανόνες κοινωνικής ύπαρξης και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεται από αυτήν.
Στο έργο «Beauty Spots» γίνεται μια μελέτη στο στίγμα που δημιουργείται από τα ίχνη μιας χειρουργικής επέμβασης στο στήθος. Σε έναν κόσμο που συνδέει την ομορφιά με την τελειότητα, τα ίχνη αυτά χαρακτηρίζονται «σημάδια» αντί για αθόρυβες φωνές ανθεκτικότητας ή μετάλλιο δύναμης.
Τα θεραπευτικά νήματα, μακριά από τις ατέλειες, παρουσιάζονται ως σύμβολα δύναμης, επιβίωσης και της βαθιάς ικανότητας του ανθρώπινου σώματος να θεραπεύεται και να μετασχηματίζεται. Η πραγματική ομορφιά δεν βρίσκεται στην τελειότητα, αλλά στην ανθεκτικότητα να φέρουμε τα σημάδια μας σαν επιτεύγματα τιμής, γιορτάζοντας το ταξίδι αυτού του μετασχηματισμού.
Πράγματι η τέχνη αποτελεί όχημα αποστιγματισμού. Συμβάλλει στο να αλλάξουν οι ορισμοί εννοιών που έως τώρα ήταν πολύ απόλυτοι και περιοριστικοί…
H τέχνη φέρνει μαζί της τη βαθιά ικανότητα για αυτο-έκφραση και σκέψη. Μέσω της μεταμορφωτικής της δύναμης, συμβάλλει ουσιαστικά στην αναμόρφωση της ουσίας έννοιών όπως «φυσιολογικό» και «ομορφιά», απελευθερώνοντάς τα από τους αυστηρούς και περιοριστικούς τους ορισμούς.
Μέσω της τέχνης ξεκινάμε ένα ταξίδι αυτογνωσίας, ξεπερνώντας τους περιορισμούς που κάποτε περιόριζαν την αντίληψή μας για τον κόσμο και τον ίδιο μας τον εαυτό.
Γνωρίζοντας τη δουλειά σου ξέρω πως αγαπάς πολύ το εργόχειρο και ιδιαιτέρως το κέντημα. Πώς προέκυψε αυτό;
Αγάπησα το κέντημα γιατί μεγάλωσα με αυτό. Από την παιδική μου ηλικία έβλεπα τη μητέρα μου και τη θεία μου να κεντούν χωρίς όμως να ακολουθούν τους «κανόνες», δημιουργώντας καινούργιους κόσμους για τη δική τους ευχαρίστηση.
Αυτή η αντισυμβατικότητα που είδα στα δικά τους κεντήματα με έκαναν να αρχίσω να πειραματίζομαι και εγώ, πρώτα με διαφορετική θεματολογία και μετέπειτα με απρόσμενα υλικά. Άρχισα να κεντάω σε χαρτί, ξύλο, λαμαρίνα μέχρι και φύλλα.
Είσαι δεξιόχειρας, αλλά «προκαλείς» τον εαυτό σου να σκιτσάρει με το αριστερό και μετά κεντάς αυτά τα σκίτσα. Γιατί το κάνεις αυτό; Τι σου έχει προσφέρει;
Κάποια στιγμή είχα διαβάσει για μια έρευνα που έλεγε ότι, αν αρχίσεις να χρησιμοποιείς το μη κυρίαρχο χέρι σου, καλλιεργούνται και ενισχύονται οι νευρωνικές συνάψεις του εγκεφάλου.
Έτσι, κάποια στιγμή που είχα κάποιο δημιουργικό μπλοκάρισμα, άρχισα να σκιτσάρω με το αριστερό ό,τι έβρισκα μπροστά μου. Παρατήρησα ότι ο νους μου χαλάρωνε και συγκεντρωνόμουν περισσότερο στο θέμα, σαν ο εγκέφαλος και το χέρι να μάθαιναν να συνεργάζονται με έναν καινούργιο τρόπο. Τα σκίτσα αυτά κάποιες φορές ήταν ακαταλαβίστικα, και έτσι άρχισα να προσθέτω επεξηγήσεις και σχόλια. Αυτά με τη σειρά τους έγιναν μέρος του τελικού σκίτσου.
Το επόμενο βήμα, χωρίς πολλή σκέψη, ήταν να τα κεντήσω. Η διαδικασία αυτή φάνηκε να έχει ευεργετική επίδραση στο να ξεπεραστεί το μπλοκάρισμά μου, γιατί απλά δεν υπήρχε κανένας αυτοματισμός ή κρίση του τι είναι σωστό και καλό. Κατέγραψα όλη αυτήν τη διαδικασία σε ένα fanzine, το «Left hand notes», που είναι τώρα στην παραγωγή.
«Μέσω της τέχνης ξεκινάμε ένα ταξίδι αυτογνωσίας, ξεπερνώντας τους περιορισμούς που κάποτε περιόριζαν την αντίληψή μας για τον κόσμο και τον ίδιο μας τον εαυτό».
Ποιες είναι οι επιρροές σου, από τι εμπνέεσαι και γενικά ποια δημιουργική ρουτίνα ακολουθείς;
Εικόνες από την καθημερινότητα, τα ταξίδια, πραγματικά ή φανταστικά, λέξεις απλές που όμως με εντυπωσιάζουν, το άρωμα της θάλασσας, ο ήχος των τζιτζικιών ή ακόμη και της τραγανής πίτσας όταν τη δαγκώνεις… οτιδήποτε καταφέρνει να τραβήξει την προσοχή μου.
Οι σκοτεινές σκέψεις που χρειάζομαι να τις μετατρέψω σε κάτι πιο ελαφρύ. Οι φόβοι μου, η βαρεμάρα. Τα χαρούμενα συναισθήματα που με κινητοποιούν να δημιουργήσω κάτι για να κάνω και κάποιον άλλο χαρούμενο. Δεν μπορώ να τα καταγράψω, συμβαίνει ασυναίσθητα.
Δεν έχω μια συγκεκριμένη δημιουργική ρουτίνα, εξελίσσεται διαρκώς. Τηρώ όμως έναν κανόνα: ποτέ, μα ποτέ, να μην παραλείπω να δοκιμάσω μια ιδέα που έχω, έστω κι αν είναι μικρή. Συχνά, οι μικρές ιδέες μεγαλώνουν αν τους δώσεις την ευκαιρία.
Οι δουλειές σου –είτε πρόκειται για γραφιστικό branding είτε για πιο καλλιτεχνικές δημιουργίες– «μυρίζουν»… Κανέλλα! (για να κάνω λογοπαίγνιο με το όμορφο όνομά σου). Εννοώ πως έχεις δημιουργήσει προσωπική «ταυτότητα». Τι νομίζεις πως σε χαρακτηρίζει ως καλλιτέχνη; Γιατί σε επιλέγουν οι πελάτες σου;
Θα έλεγα λόγω της συνέπειας που έχει η δουλειά μου μέσα στα χρόνια. Ακόμα και όταν ένα έργο φαίνεται απλώς διακοσμητικό, βασίζεται σε μια αφήγηση, συνδυάζοντας το αισθητικό κομμάτι με το νοητικό.
Βεβαιώνομαι ότι το έργο, γραφιστικό ή καλλιτεχνικό, διατηρεί αίσθηση σαφήνειας, αποφεύγοντας περιττά φλύαρα στοιχεία. Η τέχνη συμπληρώνει το design, και αντίστροφα, επηρεάζοντας όχι μόνο την αισθητική αλλά και τη διαδικασία που χρησιμοποιώ.
«Η δημιουργικότητα είναι κομμάτι του εαυτού μου. Απαιτεί περισσότερη προσπάθεια να την παραβλέψω παρά να την ακολουθήσω».
Αν δεν ήσουν καλλιτέχνης, με τι άλλο θα μπορούσες να καταπιαστείς επαγγελματικά;
Στο παρελθόν θα απαντούσα ότι δεν μπορώ να σκεφτώ τον εαυτό μου να κάνει κάτι άλλο. Πλέον, με τον ταχύ ρυθμό που αλλάζουν τα δεδομένα γύρω μας, θα μπορούσα να πειραματιστώ με κάτι καινούργιο επαγγελματικά αρκεί να χρησιμοποιώ τα χέρια και το μυαλό μου δημιουργικά. Η προσαρμοστικότητα είναι ένα ισχυρό εργαλείο.
* Περισσότερες πληροφορίες για την Κανέλλα Αράπογλου μπορείτε να βρείτε στο site: www.kanella.com
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
«Στίγμα/Stigma» | 35 Εικαστικοί, Ασθενείς Ψυχιατρικών Ιδρυμάτων και Υγειονομικοί «Συνομιλούν»
#BraveNewArt: Η Ψηφιακή Τέχνη Ανοίγει Νέους Δρόμους για την Καλλιτεχνική Δημιουργία
Φωτογράφος του Μήνα | Αφροδίτη Ζαγγανά