Τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας –ή επανέρχονται επικαιροποιημένα– με αφορμή τις παγκόσμιες ημέρες, ιδίως όταν αφορούν γυναίκες, παιδιά, μειονότητες και περιβάλλον, είναι, δυστυχώς, πάντα αποκαρδιωτικά. Συχνά δε ο εορτασμός τέτοιων ημερών μοιάζει σαν να αποτελεί άλλοθι των επί μακρόν παγκοσμίως αποτυχημένων πολιτικών, σαν προσπάθεια να «σκεπαστεί» με μια προσδοκία, έναν ευσεβή πόθο, η θλιβερή πραγματικότητα. Εκτός και εάν η αντίφαση ανάμεσα στο θέμα της κάθε διεθνούς ημέρας και στα στοιχεία που αυτή προσκομίζει δεν είναι παρά οι δύο όψεις ενός νομίσματος, με το οποίο επιχειρείται να αποτιμηθούν, να εκτιμηθούν, ή ακόμη και να αποκατασταθούν οι ανισότητες.
«Το Όραμα των Κοριτσιών για το Μέλλον»
Το θέμα της φετινής Διεθνούς Ημέρας Κοριτσιού –η οποία, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, γιορτάζεται κάθε χρόνο από το 2011 στις 11 Οκτωβρίου– ήταν «Το Όραμα των Κοριτσιών για το Μέλλον». Ο ΟΗΕ το επέλεξε με το σκεπτικό πως «Είναι καιρός να ακούσουμε τα κορίτσια, να επενδύσουμε σε αποδεδειγμένες λύσεις που θα επιταχύνουν την πρόοδο προς ένα μέλλον στο οποίο κάθε κορίτσι θα μπορεί να αξιοποιήσει τις δυνατότητές του», όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση.
Η Σκληρή Πραγματικότητα
Σε πρώτη ανάγνωση, το θέμα της φετινής Διεθνούς Ημέρας Κοριτσιού μοιάζει εκτός τόπου και χρόνου, γιατί τα στοιχεία που περιγράφουν την καθημερινότητα των σημερινών κοριτσιών είναι τραγικά. Σύμφωνα με αυτά:
Μέχρι τα 19 του χρόνια, 1 στα 4 έφηβα κορίτσια έχει βιώσει κακοποίηση από έναν σύντροφο, 9 εκατομμύρια κορίτσια θα παντρευτούν ως παιδιά μέχρι το 2030, 119,3 εκατομμύρια κορίτσια δεν πάνε σχολείο, τα κορίτσια ηλικίας 5-14 ετών ξοδεύουν 160 εκατομμύρια περισσότερες ώρες καθημερινά σε απλήρωτη φροντίδα και οικιακή εργασία από τα αγόρια της ίδιας ηλικίας, 3 στις 4 νέες μολύνσεις HIV μεταξύ των εφήβων αφορούν κορίτσια, περίπου το 90% των έφηβων κοριτσιών και νεαρών γυναικών δεν χρησιμοποιεί το διαδίκτυο σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, ενώ οι άνδρες συνομήλικοί τους έχουν διπλάσιες πιθανότητες να σερφάρουν.
Σε αυτό το δυστοπικό περιβάλλον, το να μιλάμε για «Το Όραμα των Κοριτσιών για το Μέλλον» φαντάζει αν όχι ειρωνικό, κενό γράμμα.
Η Υποκειμενική Ευημερία
Ωστόσο, πρόσφατες αναλύσεις που καταγράφουν την αποκαλούμενη υποκειμενική ευημερία δείχνουν ότι τα κορίτσια δεν είναι μόνο θαρραλέα μπροστά στην κρίση, αλλά και αισιόδοξα για το μέλλον. Η εκτίμηση των ίδιων των ατόμων για την ευημερία τους δείχνει ότι τα έφηβα κορίτσια, παρά τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν, πιστεύουν –σε ποσοστό 80%– ότι η ζωή τους θα βελτιωθεί τον επόμενο χρόνο.
Πιο συγκεκριμένα, στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και τη Σιέρα Λεόνε, δύο από τις χώρες του δείγματος με τα υψηλότερα επίπεδα ανισότητας των φύλων, μόνο 1 στα 3 κορίτσια εκφράζει ικανοποίηση σε υψηλό βαθμό από τη ζωή του. Αντίθετα, στη Λευκορωσία, στο Μαυροβούνιο και στη Σερβία, που συγκαταλέγονται στις χώρες με τα χαμηλότερα επίπεδα ανισότητας των φύλων, περίπου το 80% των κοριτσιών αναφέρει ικανοποίηση σε υψηλό βαθμό από τη ζωή.
Όμως, παρά την αισιόδοξη οπτική των ίδιων των κοριτσιών, υπάρχει η πικρή αντικειμενική αλήθεια για τα έφηβα κορίτσια του κόσμου. Στην προσπάθεια να αλλάξει η εικόνα, η UNICEF σχεδιάζει σειρά δράσεων, τις Five Game-Changing Solutions With And For Adolescent Girls, προκειμένου να αντιμετωπιστούν σημαντικά ζητήματα που θα βελτιώσουν όχι μόνο τη ζωή τους, αλλά και τη ζωή του γενικού πληθυσμού, καθώς και τις εθνικές οικονομίες.
Πώς; Η προστασία από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, τον HIV και τη μητρική θνησιμότητα, την οποία η UNICEF θα προσεγγίσει με συγκεκριμένα προγράμματα δράσης, για παράδειγμα, εκτός από την ωφέλεια για την υγεία των κοριτσιών είναι και μια επένδυση που αποδίδει 10 φορές περισσότερο από το κόστος της. Ακόμη, η δράση για τον υποσιτισμό –49 εκατομμύρια κορίτσια ηλικίας 10-19 ετών είναι λιποβαρή λόγω ανεπαρκούς πρόσβασης σε τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά–, εφόσον αντιμετωπιστεί, αφενός θα σώσει εκατοντάδες χιλιάδες ζωές και αφετέρου θα δημιουργήσει συνθήκες για αύξηση της παραγωγικότητας έως και 17%.
Με άλλα λόγια ίσως «Το Όραμα των Κοριτσιών για το Μέλλον» μπορεί να υλοποιηθεί αν αντί να μιλάμε για μακριά οράματα αντιμετωπίζαμε τα κορίτσια όχι ως πρόβλημα αλλά ως λύση για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land – στο οποίο μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ.
Το Aπαράμιλλο Σθένος της Gisèle Pelicot
