Όταν προ μηνών σας ζητήσαμε να μας στείλετε τις ερωτήσεις που θα θέλατε εσείς να θέσετε στους υποψήφιους της τοπικής αυτοδιοίκησης, με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές, η ανταπόκρισή σας υπήρξε εντυπωσιακή. Με την ενεργή συμμετοχή σας στη διαδικασία αυτή μας δείξατε ότι συχνά είναι τα μικρά και καθημερινά ζητήματα που μας απασχολούν – κι ας μένουν κάποιες φορές στο περιθώριο του δημόσιου λόγου. Από τα ερωτήματα λοιπόν που μας στείλατε, φτιάξαμε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο υποβάλαμε και συνεχίζουμε να υποβάλουμε σε υποψήφιους από ολόκληρη την Ελλάδα, που προέρχονται από ένα ευρύ ιδεολογικό και πολιτικό φάσμα. Καλέσαμε καθέναν να διαλέξει τουλάχιστον 5 από αυτές που θεωρεί πιο κρίσιμες ή σχετικές με τις δικές του προτεραιότητες.
Η Άννα Ροκοφύλλου, δικηγόρος, εν ενεργεία Περιφερειακή Σύμβουλος Αττικής και Υποψήφια Δημοτική Σύμβουλος με τον συνδυασμό Αθήνα Ψηλά του Κώστα Μπακογιάννη, είναι μια δυναμική Αθηναία, ενεργή πολίτης, με βαθιά γνώση, εμπειρία και συνεισφορά στην Αυτοδιοίκηση. Με συγκροτημένο όραμα και τεκμηριωμένη άποψη για την πόλη της Αθήνας. Με συγκεκριμένες προτάσεις για την βελτίωση της ποιότητας ζωής στην Πρωτεύουσα και την επίλυση χρόνιων προβλημάτων, με επίκεντρο μια πόλη περισσότερο ανθρώπινη, φιλική, προσβάσιμη και κοινωνικά αλληλέγγυα.
Με ποιες συγκεκριμένες ενέργειες σκοπεύετε να αναβαθμίσετε υποβαθμισμένες περιοχές του αστικού ιστού;
Η έμφαση στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, μονοπώλησε το ενδιαφέρον του κεντρικού κράτους, αλλά και της αυτοδιοίκησης καθ’ όλη τη διάρκεια της μεταπολιτευτικής περιόδου. Την εποχή εκείνη έπρεπε να εξυπηρετηθεί μια πολύ συγκεκριμένη ανάγκη με τουριστικό περιεχόμενο. Σήμερα οι ανάγκες έχουν αλλάξει. Πέρα από τις οριζόντιες δράσεις και τις εμβληματικές παρεμβάσεις, σχεδιάζουμε με επίκεντρο την γειτονιά. Η αναγέννηση της Αθήνας ξεκινά από τις γειτονιές της. Είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας καθώς συνδέεται μεταξύ άλλων και με την αποκατάσταση του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών. Για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις ιδιαίτερες ανάγκες των γειτονιών έχουμε εκπονήσει 7 τοπικά σχέδια δράσης, ένα για κάθε Δημοτική Κοινότητα, όπου περιλαμβάνεται ένα πλέγμα παρεμβάσεων και δράσεων σε όλους τους τομείς. Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζουμε και ειδικότερα προγράμματα. Αποφασίσαμε για παράδειγμα να προχωρήσουμε στην άμεση θεσμοθέτηση της πρότυπης γειτονιάς με σεβασμό στην πολεοδομική ταυτότητα κάθε μίας από τις 129 γειτονιές και τις 38 συνοικίες της πόλης. Με σύγχρονες προδιαγραφές ανά γειτονιά για παιδικές χαρές, χώρους ποιοτικού πρασίνου (πάρκα τσέπης), χώρους ζωών συντροφιάς και σημεία ελεύθερης πρόσβασης Wi-Fi.
Με τι μέτρα σκοπεύετε να κάνετε τις πόλεις πιο πράσινες και τις πλατείες και τις διαδρομές περιπάτου πιο φιλικές στους πεζούς, βελτιώνοντας παράλληλα το μικροκλίμα της πόλης;
Σας ευχαριστώ για την ερώτησή σας καθώς πρόκειται για έναν τομέα στον οποίο η Αθήνα παρουσιάζει εξαιρετικά χαμηλές αποδόσεις. Η Αθήνα έχει λίγο πράσινο, άνισα κατανεμημένο και απεριποίητο, γεγονός που επιβαρύνει την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Στοχεύουμε στην Αθήνα το 2022 να μη χρειάζεται να περπατήσει κανείς κάτοικος περισσότερο από δέκα λεπτά για να βρει χώρο πρασίνου στη γειτονιά του. Παράλληλα, δίνουμε έμφαση στις παρεμβάσεις στη μικρή κλίμακα, της γειτονιάς. Ειδικότερα, στοχεύουμε να αξιοποιήσουμε εγκαταλελειμμένα οικόπεδα για να δημιουργήσουμε τα λεγόμενα πάρκα τσέπης (pocket parks), να επιταχύνουμε τις διαδικασίες απαλλοτρίωσης χώρων χαρακτηρισμένων ως πράσινων, να αντικαταστήσουμε και φυτεύσουμε 75.000 δέντρα και να αναβαθμίσουμε τις παιδικές χαρές μεταμορφώνοντάς τες σε μικρές εστίες πρασίνου. Η δημιουργία ενιαίου μητρώου δέντρων για το σύνολο του πρασίνου του δήμου Αθηναίων, με σύστημα GIS θα αποτελέσει ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο προστασίας της αστικής χλωρίδας.
Τι ενέργειες θα αναλάβετε για την αισθητική αναβάθμιση της περιοχής σας; Πώς θα δώσετε χρώμα στην πόλη σας, ώστε να ανεβεί και το ηθικό των ανθρώπων εν μέσω κρίσης;
Η σημασία του αστικού σχεδιασμού στην ψυχική σύνδεση των πολιτών με την πόλη τους αποκτά νέο περιεχόμενο και ευρύτερη σημασία σε εποχές κρίσης, κατά τις οποίες, όπως γνωρίζουμε, επιδεινώνεται το κοινωνικό άγχος. Μια πόλη όπως η Αθήνα με τόσο πλούσιο ιστορικό παρελθόν και συναρπαστικό πολιτιστικό κεφάλαιο, που στην καρδιά της φιλοσοφικής της σκέψης είχε από αρχαιοτάτων χρόνων ως μέτρο τον άνθρωπο, δεν μπορεί να συνεχίσει να απεμπολεί τον ανθρώπινό της χαρακτήρα. Γιατί είναι γεγονός πως η Αθήνα έχει χτιστεί κατά τρόπο που την καθιστά, ειδικά σε ορισμένα σημεία της, δυσλειτουργική και μη φιλική τόσο στους κατοίκους όσο και στους ξένους επισκέπτες της. Διάσπαρτες νησίδες όασης υπάρχουν και μπορεί να είναι καθαυτές φιλικές, όμως δεν εντάσσονται με ελάχιστες εξαιρέσεις σε ένα ενιαίο σύνολο. Απουσιάζει η συνοχή. Θριαμβεύει η αποσπασματικότητα στις όποιες παρεμβάσεις. Και η απουσία αισθητικής συνοχής επιδρά με την σειρά της στην κοινωνική συνοχή. Χρειάζεται να ενισχύσουμε τα πολιτιστικά και αισθητικά στοιχεία εκείνα, ξεκινώντας από το επίπεδο της γειτονιάς. Ο κοινωνιολόγος William Whyte έχει προτείνει, για παράδειγμα, να οργανώσουμε τους δημόσιους χώρους με έργα τέχνης και με τρόπους που θα προσελκύσουν τους ανθρώπους να πλησιάσουν και να αρχίσουν να μιλούν μεταξύ τους. Τα προηγούμενα χρόνια δόθηκε υπερβολική σημασία στη μεγάλη κλίμακα εις βάρος της μικρής κλίμακας, της γειτονιάς, της μικρής πλατείας, του πάρκου.
Στο πλαίσιο της ανταποδοτικής ανακύκλωσης σχεδιάζουμε την εφαρμογή ειδικά προσαρμοσμένου προγράμματος μείωσης δημοτικών τελών. Όσο περισσότερο ανακυκλώνουμε, τόσο λιγότερα τέλη θα πληρώνουμε.
Ποιες πολιτικές και με ποιες πρακτικές που θα υλοποιήσετε θα επιτύχει ο δήμος την εξοικονόμηση ενέργειας, με ταυτόχρονη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών;
Στρατηγική μας στόχευση είναι να καταστεί η Αθήνα περισσότερη φωτεινή, όπως αρμόζει σε μία σύγχρονη μητρόπολη. Η επένδυση στην ενεργειακή αναβάθμιση μειώνει το κόστος ενέργειας και εξασφαλίζει ένα σύγχρονο και πιο ανθεκτικό στο χρόνο δίκτυο αστικού φωτισμού. Σχεδιάζουμε ένα δίκτυο αστικού ηλεκτροφωτισμού που θα υιοθετεί νέες τεχνολογίες με στόχο την υψηλότερη απόδοση, τη χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας και τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των συστημάτων. Με το νέο σχεδιασμό του δικτύου εκτιμάμε πως θα επιτύχουμε εξοικονόμηση ενέργειας της τάξης του 65% με 70%. Προβλέπουμε την άμεση αντικατάσταση των λαμπτήρων και των φωτιστικών σωμάτων σε δρόμους και κοινόχρηστους χώρους και στις 7 Δημοτικές Κοινότητες, για να ενισχύσουμε το αίσθημα ασφάλειας στην πόλη. Με γνώμονα τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό του δικτύου, μέσω έξυπνων συστημάτων τηλεδιαχείρισης φωτιστικών σωμάτων σε κομβικά σημεία της πόλης και η εγκατάσταση αισθητήρων. Βεβαίως κανένα πρόγραμμα ενεργειακής απόδοσης δεν πρόκειται να αποδώσει αποτελεσματικά αν δεν συνδυαστεί με ένα συστηματικό πρόγραμμα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών σε ζητήματα κατ’ οίκον εξοικονόμησης ενέργειας. Γι’ αυτό και από τη πρώτη στιγμή έχουμε δηλώσει πως οι πολίτες θα αποτελούν τους πρωταγωνιστές και τους συνεργάτες μας στον σχεδιασμό και την υλοποίηση.
Πώς σκοπεύετε συμβάλετε στην εφαρμογή της νομοθεσίας που ορίζει πλέον ότι “ο ρυπαίνων πληρώνει”; Θα επιβραβεύονται οι πολίτες που ανακυκλώνουν, καθώς περνάμε πλέον στην εποχή της ανταποδοτικής ανακύκλωσης;
Είναι αλήθεια πως η Αθήνα κατέστη σήμερα ουραγός σε Ευρωπαϊκό επίπεδο στο ζήτημα της σύγχρονης διαχείρισης απορριμμάτων καθώς ανακυκλώνουμε μόλις το 9% του συνόλου, σε σύγκριση για παράδειγμα με τις εξαιρετικές επιδόσεις που παρουσιάζει η Ταλλίν της Εσθονίας με 47%. Επιπρόσθετα, επιμένουμε να ανακυκλώνουμε δίχως διαχωρισμό υλικών. Πρέπει να σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε τα απόβλητα ως ένα άχρηστο βάρος αλλά ως έναν πολύτιμο πόρο που μπορεί να αξιοποιηθεί. Για εμάς το ζήτημα της ανακύκλωσης απαιτεί μια συνολική αναθεώρηση του υπάρχοντος μοντέλου. Στόχος μας να παρέχουμε καλύτερες υποδομές, σύγχρονη τεχνογνωσία και κυρίως υψηλού επιπέδου υπηρεσίες προς τους πολίτες με χαμηλότερο κόστος. Η πολιτική μας για την Καθαριότητα δε περιλαμβάνει μόνο την αποκομιδή των απορριμμάτων αλλά την ευρεία και σωστή διαλογή στην πηγή και ανακύκλωση αποβλήτων σε συνδυασμό με μια δέσμη κινήτρων επιβράβευσης και καλύτερη εφαρμογής της πολιτικής “ο ρυπαίνων πληρώνει”. Στο πλαίσιο της ανταποδοτικής ανακύκλωσης σχεδιάζουμε την εφαρμογή ειδικά προσαρμοσμένου προγράμματος μείωσης δημοτικών τελών. Όσο περισσότερο ανακυκλώνουμε, τόσο λιγότερα τέλη θα πληρώνουμε. Σε συνδυασμό με την εφαρμογή ηλεκτρονική κάρτας κατοίκου που θα δίνει κίνητρα και θα επιβραβεύει το χρήστη για τη συχνή συμμετοχή του στο πρόγραμμα ανακύκλωσης. Η εφαρμογή συστημάτων τιμολόγησης pay as you throw σε Ευρωπαϊκές πόλεις ήταν ιδιαίτερα επιτυχή. Προγράμματα δωρεάν διανομής κάδων οικιακής κομποστοποίησης στα ενδιαφερόμενα νοικοκυριά για την επεξεργασία βιοαποβλήτων περιλαμβάνονται επίσης στο πρόγραμμά μας.
Όλοι ξέρουμε πόσα μπορεί να κάνει η τεχνολογία για τις πόλεις, ιδιαίτερα στο σκέλος των μετακινήσεων. Μια εφαρμογή που να πιάνει όσους παραβιάζουν τον κόκκινο σηματοδότη, πατάνε λωρίδες πεζών μπροστά στα φανάρια ή παρκάρουν στις ράμπες ΑΜΕΑ, πόσο δύσκολη είναι; Τι μέτρα θα παίρνατε από μια θέση ευθύνης στον τομέα αυτόν;
Στην αυγή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, η αξιοποίηση καλών διεθνών πρακτικών αξιοποίησης της σύγχρονης τεχνολογίας αποτελεί κεντρική προτεραιότητά της στρατηγικής μας για μια περισσότερο, έξυπνη, φιλική και προσβάσιμη πόλη. Η δημιουργία συστήματος αισθητήρων στις ράμπες για την αποτροπή της αντικοινωνικής αποτελεί κεντρικό προγραμματικό μας στόχο. Στο πρόγραμμα μας περιλαμβάνεται η εγκατάσταση πάνω από 5.000 αισθητήρων στη πόλη που θα συλλέγουν δεδομένα για τις δραστηριότητες και λειτουργίες της. Η τεχνολογία παρέχει σήμερα στην Αυτοδιοίκηση ένα ευρύ οπλοστάσιο «έξυπνων» εργαλείων. Από μόνη της όμως δεν αρκεί. Η εμπέδωση αποτροπής της αντικοινωνικής στάθμευσης αποτελεί καίριο ζήτημα πολιτικής βούλησης, συστηματικού ελέγχου και εφαρμογής. Η προσβασιμότητα αποτελεί στοιχείο πολιτισμού, σεβασμού και προστασίας των δικαιωμάτων και θα το υπερασπιστούμε. Η Αθήνα χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο παρεμβάσεων στο δημόσιο χώρο που θα την καταστήσει πιο φιλική για το περπάτημα και τις εναλλακτικές μετακινήσεις. Σχεδιάζουμε να ενισχύσουμε τις υπάρχουσες υποδομές, με τοποθέτηση ραμπών σε όσο το δυνατόν περισσότερα πεζοδρόμια και πεζοδρόμους. Από τα 24.000 πεζοδρόμια του Δήμου μόνο στα 8.000 έχουν κατασκευαστεί ειδικές ράμπες. Δεν συμβιβαζόμαστε με μια πόλη με εσωτερικά σύνορα που αποκλείει, απομονώνει ομάδες πληθυσμού και μας απογοητεύει σε κάθε μας βήμα.
Κάποιοι δήμοι ξεχωρίζουν για την πρόοδο τους. Από ποια παραδείγματα -εγχώρια ή διεθνή- θεωρείτε ότι μπορούμε να μάθουμε;
Ξεχωρίζω την Δήμαρχο της Ancona, Valeria Mancinelli – με εμπνέει η φιλοσοφία, το έργο και η δράση της. Μια δυναμική Ευρωπαία της Αυτοδιοίκησης η οποία αναδείχτηκε παγκοσμίως καλύτερη Δήμαρχος για το 2018. Μια σημαντική αναγνώριση για την συνολική της συνεισφορά και το έργο της για την αναγέννηση μιας Ιταλικής πόλης της νότιας Ευρώπης με πολλαπλά προβλήματα, πολλά εκ των οποίων είναι αντίστοιχα με της Αθήνας. Η Mancinelli δούλεψε με εργατικότητα, συνέπεια και μεθοδικότητα επιτυγχάνοντας την σταδιακή αναζωογόνηση υποβαθμισμένων και εγκαταλελειμμένων περιοχών της πόλης, αλλάζοντας το υπόδειγμα οργάνωσης και παρεμβάσεων, με στοχευμένες δράσεις και μετρήσιμους στόχους σε επίπεδο γειτονιάς. Από την βόρεια Ευρώπη θα επέλεγα την Στοκχόλμη που αποτελεί διαχρονικά παγκόσμιο πρότυπο οικολογικής πόλης ως προς τις υποδομές και τα επιτεύγματα που παρουσιάζει στον τομέα της ανακύκλωσης. Δεν είναι τυχαίο πως η Στοκχόλμη ήταν μια από τις πρώτες πόλεις που ανακηρύχθηκε “Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης” από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τα διεθνή και εγχώρια παραδείγματα καλών πρακτικών στον τομέα της Αυτοδιοίκησης είναι πολλά και σημαντικά. Πάνω απ’ όλα όμως χρειάζεται θέληση και στοχευμένο σχέδιο δράσης.
