Το νερό. Βασικό συστατικό της ζωής στον γαλάζιο πλανήτη μας. Καλύπτει το 75% της επιφάνειας της Γης, όμως σε συντριπτικό βαθμό είναι αλμυρό! «Το μεγαλύτερο μέρος του σώματός μας είναι νερό. Το νερό είναι σαφώς ένας αναντικατάστατος πόρος. Εκεί βασίζουμε, τη γεωργία μας, τη βιομηχανία μας αλλά και την ενέργεια. Χωρίς το νερό δεν μπορούμε να έχουμε τα οικοσυστήματα, ούτε τους οργανισμούς που έχουμε γύρω μας», σημειώνει ο Μιχάλης Σκούλλος, Καθηγητής Χημείας Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών & Πρόεδρος της ΜΙΟ-ECSDE & GWP-Med.
«Σε κάθε χώρα η ποιότητα του νερού της είναι σημαντικό στοιχείο για την ανάπτυξή της και η έλλειψη νερού οδηγεί σε μια υποβάθμιση της ποιότητας ζωής», τονίζει ο Σταύρος Μουρελάτος, Γενικός Διευθυντής της Coca–Cola Hellas, θυγατρικής της The Coca-Cola Company με ευθύνη για Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα. Γι’ αυτό και το μέλλον του νερού είναι μια σύνθετη και απίστευτα ενδιαφέρουσα υπόθεση. Η επάρκεια του νερού είναι κάτι που πολλές αναπτυγμένες χώρες θεωρούν δεδομένη κι ας ελλοχεύει πλέον, εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, ο κίνδυνος αυξημένων ξηρασιών.
Σταύρος Μουρελάτος | Γενικός Διευθυντής της Coca-Cola Hellas
Το επεισόδιο #BraveNewWater εστιάζει στο πόσιμο νερό που χρησιμοποιούμε για τις καθημερινές ανάγκες και το νερό που είναι απαραίτητο στη βιομηχανία και στη γεωργία. Στο νερό εκείνο που πρέπει να μάθουμε να εκτιμούμε και να εξοικονομούμε.
Το Νερό ως Αγαθό στην Εποχή της Κλιματικής Κρίσης
Στις λεγόμενες «water–stressed» περιοχές του κόσμου, δηλαδή στις περιοχές όπου αναλογούν κάτω από 1.700 κυβικά μέτρα νερού για κάθε άτομο ετησίως, ζουν 2,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι. Η Ελλάδα δεν είναι μία από αυτές, ωστόσο είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη όπου η κατανάλωση νερού έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια, με την κατά κεφαλήν κατανάλωση να είναι από τις μεγαλύτερες στον κόσμο και σχεδόν διπλάσια από το μέσο όρο σε παγκόσμιο επίπεδο. Επιπλέον, λόγω του μεσογειακού κλίματος είναι ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή, που μπορεί να επιφέρει μέχρι και την ερημοποίηση συγκεκριμένων περιοχών. Η έλλειψη νερού θα ζημιώσει τις καλλιέργειες, αυξάνοντας παράλληλα τον κίνδυνο για δασικές πυρκαγιές.
«Σύμφωνα με την έρευνα του Οργανισμού Παγκοσμίων Πόρων, υπάρχουν 33 χώρες οι οποίες θα αντιμετωπίσουν άμεσο κίνδυνο για έλλειψη πόσιμου νερού στο μέλλον. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 28η θέση από τις 33 χώρες οι οποίες βρίσκονται σε αυτή την κόκκινη λίστα», επισημαίνει ο Σταύρος Μουρελάτος. «Η εξάντληση των αποθεμάτων ουσιαστικά δημιουργεί προβλήματα τόσο στην ποσότητα όσο και στην ποιότητα. Γιατί, όσο λιγότερο νερό έχουμε, τόσο πιο ρυπασμένο γίνεται. Το πρόβλημά μας είναι ότι δεν έχουμε το νερό εκεί που το χρειάζεται η κοινωνία», εξηγεί ο Μιχάλης Σκούλλος.
Πού Πάει το Νερό Που Καταναλώνουμε Σήμερα;
Οι τρεις κύριες κατηγορίες χρήσης νερού είναι η γεωργική, η βιομηχανική κα”ι η οικιακή. Σε παγκόσμιο επίπεδο, μάλιστα, η γεωργική χρήση καταναλώνει περίπου το 70% της χρήσης μη θαλασσινού νερού.
Ο Αλέξανδρος Υφαντής, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Sychem, που ασχολείται με την κατασκευή εξειδικευμένων συστημάτων επεξεργασίας νερού και έργων εξοικονόμησης ενέργειας και αντιδιαβρωτικής προστασίας, ήταν κατηγορηματικός αναφορικά με τη χρήση του νερού στη γεωργία: «η λύση για τη γεωργία δεν είναι απλά να βρούμε τις ποσότητες νερού που χρειαζόμαστε. Είναι να αλλάξουμε τον τρόπο της γεωργίας, γιατί η γεωργία δαπανά αυτό το νερό με εντελώς “ασύδοτο” τρόπο».
Αλέξανδρος Υφαντής | Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Sychem
Η Coca–Cola στην Ελλάδα εδώ και 17 χρόνια υποστηρίζει έργα προστασίας, διαφύλαξης και επάρκειας νερού σε 35 ελληνικά νησιά και πόλεις στο πλαίσιο του προγράμματος για την προστασία των υδάτινων πόρων «Zero Drop», που υλοποιείται από τον Διεθνή Οργανισμό GlobalWaterPartnership – Mediterranean.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Κρήτη όπου, μεταξύ των παρεμβάσεων που υλοποιήθηκαν, ήταν έργα υποδομής για την αναβάθμιση του αρδευτικού δικτύου στις κοινότητες Προφήτη Ηλία και Βουτών, μέσω των οποίων εξοικονομούνται εκατομμύρια λίτρα νερού ετησίως και επιστρέφονται στην τοπική κοινωνία. Ενισχύεται επίσης η αγροτική παραγωγή, ενώ εξασφαλίζεται χαμηλότερο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος. Ο Χαράλαμπος Αλογδιανάκης, Πρόεδρος της Κοινότητας Βουτών, αναφέρθηκε στις δύο μεγάλες γεωτρήσεις που αρδεύουν έκταση περίπου 10.000 στρεμμάτων, αλλά και τα προβλήματα που προκύπτουν από τις ζημιές: «μέχρι να κλείσουν τα νερά, μέχρι να αποκατασταθεί η ζημιά, χάνονται πάρα πολλά κυβικά. Το κόστος είναι τεράστιο».
Ο Χαράλαμπος Λάππας, Υπεύθυνος του Προγράμματος GWP-Med, έδωσε συγκεκριμένα στοιχεία για το πρόγραμμα Zero Drop Ηράκλειο που χρηματοδοτείται από την Coca-Cola και την Coca-Cola Τρία Έψιλον και αποτελεί συνεργασία του Global Water Partnership Mediterranean με το Δήμο Ηρακλείου. Μιλώντας για τις παρεμβάσεις σε αντλιοστάσια στο Μεσαρμό και στα Άσπρα Χώματα, αναφέρει πως το έργο θα συμβάλλει «στην εξοικονόμηση μεγάλης ποσότητας νερού το οποίο σπαταλάται κατά τη διάρκεια των βλαβών. Οι αυτοματισμοί και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος άρδευσης θα δώσει βελτιστοποίηση στον τρόπο που αρδεύονται οι περιοχές και των Βουτών και του Προφήτη Ηλία».
Χαράλαμπος Λάππας | Υπεύθυνος του Προγράμματος GWP-Med
Η Τεχνολογία Σύμμαχος Ενάντια στη Σπατάλη Νερού
Η τεχνολογία μπορεί να δώσει λύσεις για την καλύτερη διαχείριση των υδάτινων πόρων μας. Ο Σταύρος Μουρελάτος εξηγεί ότι «υπάρχουν 4-5 λύσεις που είναι παγκοσμίως αποδεκτές για να υπάρξει μια καλύτερη χρήση των υδάτινων πόρων», αναφερόμενος στις οικιακές συσκευές, στη γεωργία με λιγότερες ανάγκες σε νερό, στην επαναχρησιμοποίηση του νερού και τέλος στην αφαλάτωση.
Όσον αφορά την αφαλάτωση, ο Αλέξανδρος Υφαντής τόνισε ότι «με τη σύγχρονη τεχνολογία και κυρίως πλέον με την τεχνολογία της αντίστροφης ώσμωσης έχουμε τη δυνατότητα να παράγουμε υψηλής ποιότητας νερό με πάρα πολύ χαμηλό κόστος», συμπληρώνοντας πως «η αφαλάτωση μπορεί να δώσει ένα πόσιμο νερό κατάλληλο για ύδρευση, δεν μπορεί όμως να καλύψει τις ανάγκες μας για τη γεωργία, όχι ως ποιότητα αλλά ως κόστος».
Αναφερόμενος δε στην πρακτική του «cloud seeding», την πρόκληση τεχνητής βροχής ως λύση για τη λειψυδρία, συμπληρώνει: «Οι τεχνολογίες που προσπαθούν να παρέμβουν στο κλίμα επί της ουσίας, άρα να προκαλέσουν βροχή, είναι λύσεις έκτακτης ανάγκης. Δεν είναι μόνιμες λύσεις».
Μιχάλης Σκούλλος | Καθηγητής Χημείας Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών & Πρόεδρος της ΜΙΟ-ECSDE & GWP-Med
Τα λύματα των πόλεων είναι «η μόνη νέα πηγή νερού», σύμφωνα με τον Μιχάλη Σκούλλο. «Οι τεχνολογίες μας οδηγούν στο να μπορούμε να καθαρίσουμε αυτά τα λύματα και να αυξήσουμε με αυτόν τον τρόπο τη φέρουσα ικανότητα των συστημάτων. Με αυτά μπορούμε να συνεχίσουμε να έχουμε τα οικοσυστήματα που χρειαζόμαστε, αλλά και νερό για όλες μας τις χρήσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι μόνες οι τεχνολογίες μπορούν να εξασφαλίσουν το μέλλον μας. Χρειάζεται και κοινωνική προσαρμογή».
Ο Ρόλος της Βιομηχανίας
Η βιομηχανία είναι ένας από τους μεγάλους καταναλωτές νερού και γι’ αυτό είναι επιτακτική ανάγκη η υιοθέτηση καλών πρακτικών. Είναι σημαντικό οι εταιρείες να διαθέτουν σχέδιο για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων που απαιτεί η δραστηριότητά τους, θέτοντας παράλληλα φιλόδοξους στόχους για τον περιορισμό του υδάτινου αποτυπώματός τους.
«Το νερό είναι σημαντικό για όλες τις βιομηχανίες. Για τη βιομηχανία των αναψυκτικών, ένα κλικ περισσότερο, γι’ αυτό και έχει μια τεράστια ευθύνη να τον διαφυλάξει με εξοικονόμηση του πόρου αυτού και να εξασφαλίσει την υπεύθυνη διαχείρισή του», επισημαίνει ο Σταύρος Μουρελάτος.
Η Νίκη Πιθαρούλη, Γενική Διευθύντρια στο Εργοστάσιο Coca-Cola Τρία Έψιλον στο Ηράκλειο, στέκεται στη χρήση του νερού εντός της μονάδας και ειδικότερα στην πιστοποίηση από τον διεθνή οργανισμό Alliance Water Stewardship. «Τα κριτήρια είναι πάρα πολύ αυστηρά και καλύπτουν όλο το φάσμα της διαχείρισης νερού, από την άντλησή του έως και την επιστροφή του με ασφαλή τρόπο στον υδροφόρο ορίζοντα. Η αξιολόγηση όμως δεν περιορίζεται στη λειτουργία μας εντός των παραγωγικών μονάδων. Κρινόμαστε και για τον τρόπο που λειτουργούμε και επηρεάζουμε την κοινωνία και το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούμαστε».
Τεχνολογία, ευαισθητοποίηση, ενημέρωση και εκπαίδευση αποτελούν κομβικοί πυλώνες στο να εμπεδωθεί η ατζέντα διαφύλαξης του νερού στην Ελλάδα. Όπως μάλιστα σημειώνει ο Μιχάλης Σκούλλος: «Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση χρειάζεται πάνω από όλα σε αυτούς οι οποίοι παίρνουν τις αποφάσεις. Για να μπορούν να παρθούν ολοκληρωμένες αποφάσεις χρειάζονται πολιτικές WEFE (Water-Energy-Food-Ecosystem) σε αυτούς τους τέσσερις τομείς ταυτόχρονα».
#BraveNewGreece: Μια Εκπομπή για το Μέλλον… Σήμερα
Το #BraveNewGreece είναι μια τηλεοπτική σειρά για την Ελλάδα που έρχεται. Ένα docuseries για ένα μέλλον όπου άνθρωπος, φύση και τεχνολογία συνυπάρχουν αρμονικά.
Τα 16 25λεπτα explainers της πρώτης σεζόν, σε παραγωγή αθηΝΕΑς και ελc productions, αποτελούν μια βιβλιοθήκη γνώσης για να καταλάβουμε καλύτερα τι μας περιμένει. Πλούσια, γρήγορα και καλειδοσκοπικά, με ξεναγό τη Μαριάννα Σκυλακάκη, δίνουν βήμα σε κορυφαίους ειδικούς, επιστήμονες, thought-leaders και innovators, οι οποίοι μιλούν για τις νέες τάσεις που θα διαμορφώσουν το αύριο.
Γιατί το μέλλον δεν είναι εκεί μόνο για να μας προβληματίζει. Είναι εκεί για να μας προκαλεί ενθουσιασμό. Να μας κάνει να ονειρευόμαστε νέα όρια για το τι είναι εφικτό. Για το πώς θα κάνουμε καλύτερη τη ζωή μας. Αρκεί να το καταλάβουμε καλύτερα. Αρκεί να δούμε πώς θα προκύψει, μέσα από τις αντιθέσεις και τις αντιφάσεις της Ελλάδας του σήμερα.
- Δείτε ολόκληρο το επεισόδιο #BraveNewWater εδώ.
Με την Ευγενική Υποστήριξη της Coca-Cola Hellas
Η Coca-Cola Hellas είναι θυγατρική της The Coca-Cola Company με ευθύνη για Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα. Παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες χάραξης στρατηγικής marketing, προώθησης, έρευνας αγοράς, διαφήμισης και προστασίας της φήμης των προϊόντων της.
Ο πρώτος κύκλος της τηλεοπτικής εκπομπής #BraveNewGreece μεταδίδεται σε πρώτη προβολή κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 15:00 στον ΑΝΤ1. Όλα τα τελευταία νέα για τη σειρά της αθηΝΕΑς και του ελc productions #BraveNewGreece εδώ και όλα τα προηγούμενα επεισόδια εδώ.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
#BraveNewFood: Το Μενού του Μέλλοντός μας
#BraveNewNetworks: Το Μέλλον της Ενέργειας είναι Πράσινο
#BraveNewGreece | Έρχεται τον Νοέμβριο στον ΑΝΤ1
Βρείτε τα άρθρα για όλα τα προηγούμενα επεισόδια του #BraveNewGreece εδώ.
