Έχετε αναλογιστεί ποτέ πως ο πρωινός σας καφές σας δίνει τη δυνατότητα να ενωθείτε με εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο που απασχολούνται στην παραγωγή του;
Παρότι οι γυναίκες είχαν πάντα κυρίαρχο ρόλο στη διαδικασία παραγωγής του καφέ, ουσιαστικά δεν είχε αναγνωριστεί ποτέ η εργασία που πρόσφεραν, ούτε απολάμβαναν οικονομικά αυτό που τους αναλογούσε.
Στο πρώτο brand retail specialty coffee store στον κόσμο, στο Café Femenino στην Κηφισιά, μας δόθηκε η δυνατότητα να συνομιλήσουμε με την κ. Μαριλένα Κουίδου και την κ. Κλαίρη Κατσιβέλα Γραμματίδη, τις δύο από τις τρεις ιδρύτριές του στην Ελλάδα -την τριάδα συμπληρώνει η Έλενα Μπαρμπαλιά- οι οποίες μας εξήγησαν τα πάντα γύρω από ένα πολύ ενδιαφέρον concept που ενδυναμώνει τις γυναίκες παραγωγούς καφέ.
Πώς προέκυψε η ιδέα του Café Femenino;
Μαριλένα Κουίδου: Το Café Femenino είναι ένα speciality coffee store, το οποίο έχει πολύ συγκεκριμένο στόχο, όραμα και concept. Η ιδέα μας γεννήθηκε όταν είδαμε ότι για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια οι γυναίκες παραγωγοί καφέ απέκτησαν υπόσταση στο παγκόσμιο εμπορικό γίγνεσθαι. Δηλαδή, όταν κατάφεραν να πουλήσουν τον δικό τους καφέ και να καρπωθούν τα έσοδα.
Οι γυναίκες αναλάμβαναν πάντα όλο το κομμάτι της συγκομιδής και της επεξεργασίας, από τις πρώτες καλλιέργειες, τον 15ο αιώνα. Μέχρι πρότινος, ωστόσο, δεν είχαν καμία οικονομική ή ηθική απολαβή σχετιζόμενη με την εργασία τους και τις προσπάθειές τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να είναι οικονομικά εξαρτώμενες, καθώς δεν πρόσφεραν εισόδημα στις οικογένειές τους.
Πραγματικά, ήταν πολύ πρωτοποριακό και καινοτόμο το γεγονός ότι βγήκαν επιτέλους μπροστά, εμπορεύονται τον δικό τους καφέ και με αυτό τον τρόπο είτε έχουν δικαίωμα ιδιοκτησίας στη γη είτε, επειδή σε πολλές χώρες δεν επιτρέπεται να έχουν ιδιοκτησία, αποκτούν το management. Άρα, η γη μπορεί να ανήκει στον σύζυγο, αλλά έχουν ένα μικρό κομμάτι που διαχειρίζονται οι ίδιες και καρπώνονται βέβαια το έσοδο της πώλησης.
Κλαίρη Κατσιβέλα Γραμματίδη: Το Café Femenino είναι ένα αμερικανικό ίδρυμα που πρωτοστάτησε σε αυτό το κίνημα ενδυνάμωσης γυναικών σε απομονωμένες περιοχές παραγωγής καφέ σε 9 χώρες, βοηθώντας τες, εκπαιδεύοντάς τες ουσιαστικά να οργανωθούν σε κοοπερατίβες (κοινωνικούς συνεταιρισμούς) και να τα βγάλουν πέρα με το οργανωτικό κομμάτι.
Επιλέγοντας το Café Femenino, επιλέγετε κάτι παραπάνω από έναν ποιοτικό καφέ. Στηρίζετε τις γυναίκες αυτές στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν ηγετικούς ρόλους και την ιδιοκτησία της γης την οποία καλλιεργούν. Αλλά και να κερδίσουν ένα επιπλέον ποσό για τους εξαιρετικής ποιότητας κόκκους καφέ που παράγουν.
Επιλέγετε να σταθείτε πλάι στις γυναίκες παραγωγούς καφέ, οι οποίες μάχονται για την αναγνώριση που τους αξίζει και οι οποίες ενώνουν τις φωνές τους προκειμένου να ενδυναμώσουν τις ίδιες, αλλά και τις κοινότητές τους.
Εμείς, στο Café Femenino Ελλάδος, είμαστε περήφανοι που αποτελούμε μέρος αυτού του κινήματος.
«Επιλέγοντας το Café Femenino, επιλέγετε κάτι παραπάνω από έναν ποιοτικό καφέ. Επιλέγετε να σταθείτε πλάι στις γυναίκες παραγωγούς καφέ, οι οποίες μάχονται για την αναγνώριση που τους αξίζει».
Πώς οργανώνεται η παραγωγή;
M.K.: Υπάρχουν μικρές φυτείες που ουσιαστικά συγκεντρώνονται στους μύλους της κοοπερατίβας, καθώς δεν έχουν όλες οι φάρμες τη δική τους υποδομή. Εκεί γίνεται όλη η υπόλοιπη διαδικασία και επεξεργασία του καφέ, σύμφωνα με αυστηρές ποιοτικές προδιαγραφές.
Πόσες κοοπερατίβες υπάρχουν και σε ποιες περιοχές;
Κ.Κ.Γ.: Υπάρχουν 9 κοοπερατίβες και βρίσκονται στη Ρουάντα, στο Περού, στην Κολομβία, στη Βολιβία, στη Γουατεμάλα, στη Νικαράγουα, στην Ινδονησία, στον Άγιο Δομήνικο και στη Βραζιλία. O καφές είναι arabica και το 90% της συγκομιδής γίνεται με το χέρι, ενώ σχεδόν το 100% των καφέδων ακολουθούν την υγρή μέθοδο επεξεργασίας. Ο καφές καλλιεργείται σε υψηλό υψόμετρο, που προσδίδει στους καρπούς σταδιακή ωρίμανση. Γευστικά, αυτό μεταφράζεται σε αυξημένη γλυκύτητα και καθαρή, ήπια, ισορροπημένη οξύτητα, τις οποίες μπορείτε να διακρίνετε απολαμβάνοντας τον καφέ μας.
Όλα τα είδη καφέ είναι βαθμολογημένα σύμφωνα με τα SCA κριτήρια των 84 πόντων και άνω και το 90% αυτών είναι πιστοποιημένο fair trade και βιολογικό προϊόν. Το καβούρδισμά τους πραγματοποιείται σε μέτρια ένταση, ώστε να μη χαθούν τα αυθεντικά πρωτογενή χαρακτηριστικά του καφέ, δηλαδή η γλυκύτητα και η ήπια οξύτητα.
Πώς ξεκίνησε το Café Femenino;
Κ.Κ.Γ.: Ξεκίνησε από έναν μη κερδοσκοπικό αμερικανικό οργανισμό του οποίου ο πρόεδρος μαζί με τη γυναίκα του ήταν άνθρωποι με όραμα και τους ενδιέφεραν πολύ και τα βιολογικά προϊόντα. Ήθελαν να κάνουν κάποιο έργο που να αφήσει κοινωνικό αποτύπωμα. Βοήθησαν λοιπόν την πρώτη κοοπερατίβα στο Περού το 2004 και, ξεκινώντας από αυτό το επιτυχημένο case study, επέκτειναν τη δράση τους και σε άλλες χώρες. Υπάρχουν καταγεγραμμένες ιστορίες γυναικών που μιλάνε γι’ αυτό, που λένε πόσο χαίρονται που θα αφήσουν τέτοια παρακαταθήκη στα παιδιά τους. Μαθαίνουμε επίσης ότι σε αυτές τις χώρες έχουν μειωθεί και τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.
Είναι σημαντικό να καταλάβει κανείς ότι, ενώ για εμάς, στις καταναλωτικές χώρες, πρόκειται απλώς για ένα concept, για εκείνους έχει τεράστια σημασία. Έχει αλλάξει η ζωή τους άρδην. Η διευθύντρια του οργανισμού σήμερα, η Κόνι Κολοσβάρι, μαζί με την ομάδα της, πήγαν από χώρα σε χώρα και βοήθησαν τις γυναίκες, καθεμία ξεχωριστά, να κάνουν την αρχή καθοδηγώντας τες. Πρόκειται για μια καταπληκτική γυναίκα. Και πολύ ικανή.
Υπάρχουν άλλα Café Femenino στην Ευρώπη ή στον κόσμο;
M.K.: Είμαστε το πρώτο brand retail store στον κόσμο και είμαστε υπερήφανες γι’ αυτό!
Σε απάντηση πολλών ανδρών που λένε ότι το Café Femenino απευθύνεται μόνο σε γυναίκες τι έχετε να πείτε;
M.K.: Σε καμία περίπτωση δεν είναι café που απευθύνεται μόνο σε γυναίκες. Το Café Femenino μας αγκαλιάζει όλους, οι άνδρες αντιλαμβάνονται ότι στηρίζουμε γυναίκες σε όλο τον κόσμο και συνεπώς την κοινωνία συνολικά. Το όραμά μας είναι ολιστικό, δεν στοχεύουμε σε έναν διχοτομημένο κόσμο, οραματιζόμαστε έναν πιο δίκαιο κόσμο.
Τα σχέδιά σας για το μέλλον;
Μ.Κ.: Θέλουμε να επεκταθούμε με τη μέθοδο του franchise στην Ελλάδα και την Κύπρο, όπου έχουμε έτοιμο το οικονομικό μας μοντέλο και τα είδη καταστημάτων που μπορούν να ανοίξουν. Το δουλεύουμε επισταμένα, γιατί θέλουμε το ποιοτικό επίπεδο να παραμείνει πολύ υψηλό.
Όποιος έρχεται εδώ, λοιπόν, τι θα γευτεί;
M.K.: Σαφώς η ναυαρχίδα του Café Femenino είναι ο καφές. Όπως αναφέραμε πριν, οι καφέδες είναι όλοι άκρως ποιοτικοί, γιατί έχουν παραχθεί με τις συγκεκριμένες προδιαγραφές που θέτει ο οργανισμός – διαφορετικά δεν μπορούν να περάσουν την κατάταξη και δεν εξάγονται. Ανάλογα με την προέλευση του καφέ, ανακαλύπτουμε διαφορετικές πολυπλοκότητες στις οξύτητες, στα αρώματα, στις φρουτώδεις και τις σοκολατένιες νότες, χαρακτηριστικά που εξαρτώνται σε κάθε ποικιλία από το συγκεκριμένο terroir κάθε χώρας. Αυτή τη στιγμή έχουμε 7 διαφορετικά σημεία προέλευσης και 2 blends.
Ο πιο ιδιαίτερος είναι ο καφές της Σουμάτρας. Γενικά, τους καφέδες της Ινδονησίας δεν τους βρίσκει κανείς εύκολα, πιο συνηθισμένοι είναι εκείνοι της περιοχής Java, επειδή έχουν πιο ήπιο προφίλ. Ο καφές της Σουμάτρας, λόγω και της διαφορετικής μεθόδου επεξεργασίας του, είναι πολύ σκληρός, δηλαδή έχει πολύ έντονα χαρακτηριστικά, γεμάτο σώμα, αρκετές ξυλώδεις νότες από καπνό και μπαχαρικά, όμως βγάζει στην επίγευση μια αρκετά αιχμηρή οξύτητα. Εμείς το προτείνουμε κυρίως σε french press. Είναι ένας πολύ ενδιαφέροντας καφές, που πιστεύω ότι αξίζει να τον δοκιμάσουν όλοι, αν και μπορεί να μην αρέσει σε όλους.
Και οι καφέδες από τη Γουατεμάλα και τη Νικαράγουα που ήρθαν πρόσφατα είναι πολύ ξεχωριστοί. Προσωπικά, μου αρέσει ο Περού, που είναι ιδιαίτερα αρωματικός, και τον απολαμβάνω και σε φίλτρο στο σπίτι.
Χαιρόμαστε να καλωσορίζουμε ανθρώπους στο μαγαζί μας που τολμούν να δοκιμάσουν νέες γεύσεις και να προκαλέσουν τις αισθήσεις και τις συνήθειές τους.
«Eπενδύσαμε τα χρήματα που λάβαμε από το Café Femenino για να αναβαθμίσουμε το σπιτικό μας, για να παράσχουμε εκπαίδευση στις κόρες μας και να βελτιώσουμε τη διατροφή της οικογένειάς μας. Η συμβολή του Café Femenino ήταν καθοριστική για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και της ενδυνάμωσης των γυναικών στην κοινότητά μας».
Sabina, Περού
Τι άλλο μπορεί να βρει κανείς στο Café Femenino;
Κ.Κ.Γ.: Βιολογικά προϊόντα, ως επί το πλείστον χωρίς ζάχαρη, όπως και ποικιλία από healthy vegan snacks. Προσπαθούμε να φέρνουμε καινοτόμα προϊόντα ελληνικών παραγωγών, να υποστηρίζουμε γυναικείους συνεταιρισμούς, όπως την Ηλιοδώρα της Δράμας, που φτιάχνει κέικ, τσουρέκια και σοκολατάκια. Θα βρείτε επίσης τσάι από το Αμβούργο, όπως και πολύ ιδιαίτερα βότανα από την Κίνα και την Ιαπωνία. Θα γευτείτε ακόμα απίστευτες χειροποίητες γκρανόλες, ιδιαίτερα σάντουιτς, που φτιάχνουμε με δικές μας συνταγές, εμπνευσμένες από τις χώρες παραγωγής του καφέ.
Ο σκοπός του Café Femenino Ελλάδος είναι να ενισχύει οικονομικά τις εργαζόμενες γυναίκες στους συνεταιρισμούς του καφέ, ο οποίος επιτυγχάνεται με τη διαδικασία πληρωμής ενός επιπλέον τιμήματος στην τιμή του πράσινου καφέ. Ο απώτερος σκοπός είναι να κινητοποιηθεί η κοινή γνώμη σε σχέση με τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες του Café Femenino Foundation στην Ευρώπη και να ενισχυθεί η γυναικεία επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα με την πώληση προϊόντων που προέρχονται αποκλειστικά από γυναικείους ελληνικούς συνεταιρισμούς στα καταστήματα Café Femenino που θα δημιουργηθούν στη χώρα μας.
Τέλος, το Café Femenino Ελλάδος κάνει ένα βήμα παραπέρα και ενισχύει οικονομικά και ελληνικούς γυναικείους φιλανθρωπικούς οργανισμούς, προσφέροντας 0,025 λεπτά ανά κούπα καφέ στις δράσεις τους.
Στην ιστοσελίδα www.cafefemenino.com μπορείτε να δείτε τη διάρθρωση κάθε κοοπερατίβας και να διαβάσετε ιστορίες των γυναικών που στηρίζει.
Δείτε ακόμη στην αθηΝΕΑ: