Ένα πολύ σημαντικό βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Παπαζήση. Ο Αλέξανδρος Σακελλαρίου, καθηγητής στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και από τους καλύτερους και πιο ακριβολόγους ερευνητές στην ελληνική κοινωνιολογία, κατάφερε να φέρει εις πέρας ένα ολοκληρωμένο επιστημονικό πόνημα για την αθεΐα στην Ελλάδα.
Σε 500 σελίδες, ο Σακελλαρίου καταπιάνεται και αναλύει ένα θέμα-ταμπού για την ελληνική κοινωνία, λίγους μήνες μετά την κυκλοφορία του βιβλίου του για τη στάση της Ορθόδοξης Εκκλησίας την περίοδο της πανδημίας. Το πιο σημαντικό στοιχείο είναι ότι το κάνει ενδελεχώς, με ερευνητικό πείσμα και καθαρή κοινωνιολογική ματιά, πέρα από δογματισμούς, επιστημονικούς ακροβατισμούς και πολυλογία.
Το Πρώτο Μέρος
Πυκνός στον λόγο του και ακαταμάχητα σοβαρός και τεκμηριωμένος, οδηγεί τους αναγνώστες από την ορθόδοξη θρησκευτική μνήμη στην άθεη θρησκευτική συνείδηση. Στο πρώτο μέρος αναλύει με σαφήνεια το αντικείμενο της έρευνας, τις ιστορικές μορφές της αθεΐας στον πλανήτη και στην Ελλάδα. Καταγράφει τη μεθοδολογία του και μας προετοιμάζει για όσα θα διαβάσουμε από τις ημι-δομημένες συνεντεύξεις που πήρε από πολλούς συνεντευξιαζόμενους και συνεντευξιαζόμενες, άθεους και άθεες. Ανθρώπους που είτε ήταν ξεκάθαροι με τον εαυτό τους από «νωρίς», είτε επέλεξαν την αναζήτηση στα πιστεύω τους λόγων των βιωμάτων τους.
Διαπερνά τα ζητήματα της εκκοσμίκευσης, της θρησκευτικής παράδοσης στην καθημερινότητα και στη συνείδηση των πολιτών, για να καταλήξει στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία την αθεΐα.
Οι Συνεντεύξεις
Το δεύτερο μέρος αποτελεί μια ολοκληρωμένη καταγραφή του «σύμπαντος» της αθεΐας στη χώρα μας. Ο λόγος του, η γραφή του πιο σωστά, εντυπωσιάζει και βάζει σε σκέψεις τον αναγνώστη για το πόσο σημαντική είναι η ανεξάρτητη επιστημονική έρευνα. Σε αυτό, το δεύτερο μέρος, οι ιστορίες ζωής, τα βιώματα των ερωτώμενων συνθέτουν προβληματισμούς αναφορικά με τη θρησκεία, τον τρόπο με τον οποίο η εκκλησία «χάνει» πιστούς, την απομάγευση των πολιτών και τη στροφή προς μια ηθική χωρίς η θρησκεία να είναι απαραίτητο προαπαιτούμενο.
Στις αποστροφές των ερωτώμενων που παραθέτει ο Σακελλαρίου εμφανίζονται η οικογένεια, το σχολείο, οι φίλοι ως φορείς κοινωνικοποίησης. Το ίδιο συμβαίνει και με τον λόγο της εκκλησίας, που πολλές φορές οδηγεί σε διχασμό, σε έντονο προβληματισμό και τελικά σε αποστροφή.
Το ζήτημα της ηθικής θα τον απασχολήσει στο τέλος του βιβλίου ξανά, επιβεβαιώνοντας κοινωνιολογικά ότι οι άνθρωποι μπορούν, χτίζοντας αργά και σταθερά τον πολιτισμό, την κουλτούρα, τις κοινωνικές τους δεξιότητες, να επιζήσουν, να κοινωνήσουν, να αλληλεπιδράσουν και να προοδεύσουν και «χωρίς θεό».
Διαβάστε ακόμα στην αθηΝΕΑ:
5 Προτάσεις Ελληνικής Λογοτεχνίας από το Βιβλιοπωλείο Πλειάδες
