Σε κάποιο γειτονικό μας σπίτι παρατηρώ χαρούμενη αναταραχή. Η πόρτα του κήπου στολίζεται από μια δραστήρια ομάδα νεαρών μαμάδων (μάλλον), με γάζες σαν δίχτυα αράχνης, νυχτερίδες, σκελετούς και μάγισσες καβάλα σε σκουπόξυλα. Το κατώφλι στρώνεται με κολοκύθες, λαξευμένες σε σαρδόνια χαμόγελα.
Πλησιάζω και διαβάζω την επικολλημένη αφίσα: Trick or Treat! Το εμβληματικό σλόγκαν του Halloween, που ξεφωνίζουν χαρούμενα τα παιδάκια χτυπώντας πόρτες στις γειτονιές τους και σημαίνει: “Ή κερνάς γλυκάκι (συνήθως καραμέλες) ή θα υποστείς… καψονάκι, δίκην ζαβολιάς, από τα ξωτικά, διαβολάκια και άλλα τερατάκια του Halloween”.
Μια νέα κυρία με προσκαλεί με αληθινή θέρμη να περάσω την πόρτα του κήπου όπου –με ενημερώνει– σε λίγο θα καταφθάσουν πολλά παιδάκια (“καμιά πενηνταριά”, με πληροφορεί, “ΑΛΛΑ με μάσκες όλα”, με καθησυχάζει). Εγώ βόλτα τον σκύλο μου έχω βγάλει, ο οποίος ήδη είχε αρχίσει να μυρίζει με ύποπτο ενδιαφέρον τις κολοκύθες και τις μάγισσες και είχα αρχίσει να φοβάμαι για… ατύχημα, κι έτσι απορρίπτω ευγενικά και με λύπη τη φιλόξενη πρόσκληση και σπεύδω να απομακρυνθώ.
Σε λίγο ο δρόμος έχει πλημμυρίσει από γκρουπάκια παιδιών με τις συνοδούς/μαμάδες τους, ντυμένα στιλ Harry Potter και Σία, ενώ οι μαμάδες μάγισσες με μυτερά καπέλα και ακόμα πιο μυτερά παπούτσια με τεράστιες αγκράφες, μάσκες και σκουπόξυλα.
Μα πού τα βρίσκουν όλα αυτά, αναρωτιέμαι, λίγο χαζά βέβαια, μιας και αμέσως ανακαλώ βιτρίνες πολυκαταστημάτων, παιδικών ειδών αλλά και ανθοπωλείων, καθώς και διαφημίσεις σχετικές στο ραδιόφωνο και όχι μόνο, που μου επισημαίνουν το γεγονός: βρισκόμαστε στο peak time του “ελληνικού” Halloween.
Σε δύο εβδομάδες έρχεται και το “ελληνικό” (επίσης) Thanksgiving. Η Ημέρα των Ευχαριστιών, που γιορτάζεται κάθε τελευταία Πέμπτη του Νοεμβρίου, που σημαίνει 4ήμερο break για τους απανταχού Αμερικανούς. Εκατομμύρια άνθρωποι μετακινούνται στις ΗΠΑ εκείνες τις ημέρες για να μαζευτούν στις οικογενειακές εστίες τους και να γιορτάσουν όλοι μαζί, με πρωταγωνίστρια στο παραδοσιακό μενού τη γαλοπούλα (πασίγνωστό και το έθιμο να δίνει χάρη ο πρόεδρος των ΗΠΑ σε μια τυχερή γαλοπούλα από αυτές που θα κατέληγαν στον… φούρνο του Λευκού Οίκου για το πλουσιοπάροχο επίσημο δείπνο).
Είναι γεγονός ότι δεν αλλάζουμε, ούτε αφαιρούμε κάτι από τις παραδόσεις μας. Μόνο προσθέτουμε! Συγκεκριμένα, καθόλου δεν εμποδίζονται τα πιτσιρίκια μας –κι εμείς μαζί τους– να μεταμφιεστούν και να διασκεδάσουν εξίσου στις… “ελληνορθόδοξες” Αποκριές όπως στο Halloween
Ξεπερνάω το προφανές παράδοξο της καθιέρωσης των εορτασμών αυτών στην Ελλάδα και προσπαθώ να αναλύσω λίγο βαθύτερα αυτό που αυθόρμητα μου έρχεται στον νου σε πρώτη ανάγνωση του φαινομένου: μα τι μιμητισμός σε ό,τι ξένο! τι ξενομανία! κ.λπ. κ.λπ.
Συστήνω ψυχραιμία στον εαυτό μου και, αρχικά, αναλογίζομαι το δικαιολογημένο και –θα το πω– δικαιωματικό για πολλούς εορτασμό των δύο αυτών, αγγλοσαξονικών κυρίως, εορτών. Και αναφέρομαι φυσικά στον σημαντικό αριθμό οικογενειών αντίστοιχης καταγωγής ή/και υπηκοότητας που μένουν στη χώρα μας, εργάζονται εδώ, τα παιδιά τους φοιτούν σε αμιγώς αμερικανικά, αγγλικά ή και ελληνοαμερικανικά και αγγλοελληνικά ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα (σχολεία και κολλέγια), όπως και πολλά Ελληνόπουλα που οι γονείς τους επέλεξαν αλλοδαπό σύστημα εκπαίδευσης.
Αν προσθέσετε πρεσβείες, επιμελητήρια, ξένες εταιρείες και άλλους οργανισμούς αυτών των χωρών, μιλάμε για έναν συνολικά αστικό πληθυσμό (όχι μόνο αθηναϊκό) αρκετών χιλιάδων, ο οποίος περιμένει να χαρεί με τις γιορτές και τα έθιμα της πατρίδας του στη χώρα φιλοξενίας του. Κι ως εδώ όλα καλά και σωστά.
Η ελληνοποίηση όμως και η ενθουσιώδης υιοθέτηση αυτών των “ξένων” ως προς τη επικρατούσα στη χώρα μας θρησκεία και ως προς την ιστορία και κουλτούρα των δικών μας γιορτών, όταν γενικά δεν έχουμε έφεση ως κοινωνία ούτε στη συμπερίληψη ούτε στις αλλαγές που αφορούν τις παραδόσεις, με κάνει και αναρωτιέμαι.
Μήπως δεν θα ‘πρεπε, όμως; Γιατί είναι γεγονός ότι δεν αλλάζουμε, ούτε αφαιρούμε κάτι από τις παραδόσεις μας. Μόνο προσθέτουμε! Συγκεκριμένα, καθόλου δεν εμποδίζονται τα πιτσιρίκια μας –κι εμείς μαζί τους– να μεταμφιεστούν και να διασκεδάσουν εξίσου στις… “ελληνορθόδοξες” Αποκριές όπως στο Halloween. Ναι, στο μενού γαλοπούλας αλά αμερικανικά και σε ακριβώς έναν μήνα, ναι και στη χριστουγεννιάτικη γαλοπούλα – που κατέληξε να κυριαρχεί και στο ελληνικό εορταστικό τραπέζι μας. Overdose μάλλον, κανονικά… και αδιαμαρτύρητα.
Έφερα στον νου μια φίλη μου από τα “χρόνια του πάρκου” όπου βγάζαμε τα παιδάκια μας βόλτα. Εκείνη Γιαπωνέζα, ο άντρας της Ελληνο-Γάλλος, είχαν γνωριστεί όταν σπούδαζαν σε πανεπιστήμιο των ΗΠΑ. Τα παιδιά σε ελληνο-αμερικανικό σχολείο, σχεδόν… tri-lingual (δεν ξέρω αν αργότερα έμαθαν ΚΑΙ ιαπωνικά), απολάμβαναν με το παραπάνω όλα τα εορταστικά και παραδοσιακά της… τριπλής (τουλάχιστον) καταγωγής τους (υπόψη ότι στη Γαλλία, αλλά και σε κάποιες πολιτείες του αμερικανικού Νότου, το αντίστοιχο με το δικό μας καρναβάλι είναι το Mardi Gras).
Και Χριστούγεννα με Άι Βασίλη και καρναβάλι στην Πάτρα και Πάσχα με οβελία στη Ρούμελη. Πόρτα πόρτα τα παιδιά στη γειτονιά για “trick or treat”, ξανά τα Χριστούγεννα και για τα κάλαντα. Ελεύθερες ώρες στο Halloween, αργία στο Thanksgiving, το οποίο, εδώ που τα λέμε, μεταφέρει ένα υπέροχο, οικουμενικό μήνυμα, ανεξαρτήτως φυλής και θρησκείας, αυτό της Ευγνωμοσύνης και της Ευχαριστίας.
Γιατί όχι; Αυτό άλλωστε δεν είναι ένα από τα θετικά μηνύματα της παγκοσμιοποίησης; Της πολυπολιτισμικής κοινωνίας; Σκέφτομαι λοιπόν και αναρωτιέμαι: μήπως ο αρμόζων τίτλος αυτού του άρθρου θα ήταν “Halloween, Thanksgiving και Άλλα Έθιμα του Κόσμου μας”;
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
