Η Virginia Satir, Αμερικανή ψυχοθεραπεύτρια, γνωστή για τις μελέτες της στην οικογενειακή θεραπεία, λέει κάτι που, αν βασιστούμε σε μια πρόχειρη αναζήτηση στο διαδίκτυο, μάλλον έχει κάνει πολλές φορές τον γύρο του κόσμου:
«Χρειαζόμαστε 4 αγκαλιές την ημέρα για να επιβιώσουμε. Χρειαζόμαστε 8 αγκαλιές την ημέρα για να συντηρηθούμε. Χρειαζόμαστε 12 αγκαλιές την ημέρα για να αναπτυχθούμε».
Δύσκολοι καιροί για αγκαλιές, τόσο εκείνοι της πανδημίας όσο και οι μετέπειτα. Οι αγκαλιές περιορίστηκαν, έγιναν πιο διστακτικές, αμφίθυμες, μην αφήνοντάς μας πολλά περιθώρια για… ανάπτυξη. Ακόμα κι αν επανήλθαν, έχουν απωλέσει εκείνο τον τρόπο που μας τροφοδοτούσε με αφειδώλευτα κεράσματα ζεστασιάς, στοργής και συμφιλίωσης.
Με τι μπορούμε να αντικαταστήσουμε την πανανθρώπινη, αρχέγονη ανάγκη να μιλήσουμε χωρίς να αρθρώνουμε λέξεις;
Όσο κι αν αρχικά μας φαίνονται υπερβολικές σε αριθμό οι αγκαλιές της Virginia Satir τόσο καταφάσκουμε στη συνέχεια. Γιατί, αλήθεια, πώς να ζήσει κανείς χωρίς αγκαλιές; Πώς να παρηγορηθεί χωρίς όλες τις λέξεις και τις εικόνες που κρύβουν μέσα τους; Τις καθησυχαστικές, τις συντροφικές, τις αγαπησιάρικες; Με τι μπορούμε να αντικαταστήσουμε την πανανθρώπινη, αρχέγονη ανάγκη να μιλήσουμε χωρίς να αρθρώνουμε λέξεις;
Αγκάλιασέ με, όχι Πολύ, μα Ούτε και Λίγο
Μια ομάδα από το Πανεπιστήμιο Τόχο της Ιαπωνίας μέτρησε το πώς επιδρούν οι αγκαλιές στα βρέφη. Παρακολουθώντας τους καρδιακούς παλμούς τους και χρησιμοποιώντας αισθητήρες πίεσης στο χέρι του ενήλικα που τα αγκάλιαζε, κατέγραψαν τις αντιδράσεις τους σε διαφορετικής πίεσης αγκαλιές, είτε από τους γονείς τους είτε από αγνώστους.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τα μωρά ηρεμούσαν περισσότερο στις αγκαλιές μέτριας πίεσης. Ούτε όταν απλώς τα κρατούσαν ούτε, όμως, και όταν τα σφιχταγκάλιαζαν. Και η ηρεμιστική επίδραση ήταν μεγαλύτερη όταν λάμβαναν αγκαλιά από έναν γονέα παρά από έναν άγνωστο. Αλλά και στους γονείς καταγράφηκαν σημάδια ηρεμίας ενόσω αγκάλιαζαν το παιδί τους.
Η Αφή, μια Θεμελιώδης Γλώσσα Σύνδεσης
Σύμφωνα με τον Dacher Keltner, καθηγητή ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, η έλλειψη σωματικής επαφής μπορεί να μας επηρεάσει με περισσότερους τρόπους από ό,τι φανταζόμαστε. «Η αφή είναι η θεμελιώδης γλώσσα σύνδεσης», αναφέρει. «Όταν σκεφτόμαστε έναν δεσμό, είτε αφορά αυτόν του γονέα-παιδιού είτε τους δεσμούς με τους φίλους ή τους συντρόφους μας, σε μεγάλο βαθμό οι τρόποι με τους οποίους συνδεόμαστε, εισπράττουμε εμπιστοσύνη, καθησυχάζουμε και συνεργαζόμαστε βασίζονται στην επαφή».
Ο Keltner προσθέτει ότι η «στέρηση αφής» μπορεί να επηρεάσει τους ανθρώπους ακόμη και σε σωματικό επίπεδο. «Μεγάλα μέρη του εγκεφάλου μας είναι αφιερωμένα στην αίσθηση της αφής και το δέρμα μας έχει δισεκατομμύρια κύτταρα που επεξεργάζονται πληροφορίες σχετικά με αυτό», λέει. Εκτός από τη μείωση του στρες, το –θετικό πάντα– άγγιγμα ενεργοποιεί μεγάλη δέσμη νεύρων στο σώμα μας που βελτιώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, ρυθμίζει την πέψη και μας βοηθά να κοιμόμαστε καλά. Ενεργοποιεί επίσης μέρη του εγκεφάλου μας που ενισχύουν την ικανότητα να «συμπάσχουμε».
«Κι αν Αγκαλιάσαμε…»
Δεν είναι η μοναδική σχετική έρευνα. Υπάρχουν πολλές ακόμη, όπως και χιλιάδες αναφορές-άρθρα στα οποία μπορεί να ανατρέξει κανείς ψάχνοντας για τα οφέλη που απορρέουν από τις αγκαλιές. Εμείς, όμως, σήμερα δεν θέλουμε να σας μιλήσουμε μόνο για τις «θεραπευτικές», θέλουμε να αναφερθούμε και σε εκείνες που μας συγκλονίζουν, τις άρρηκτα δεμένες με τα κύτταρα της υπαρξιακής μας επιβίωσης. Και γι’ αυτές αρκούν μονάχα λίγοι στίχοι του Σεφέρη:
«Kι αν κρατηθήκαμε από λαγόνια κι αν αγκαλιάσαμε / μ’ όλη τη δύναμή μας άλλους αυχένες κι αν σμίξαμε την ανάσα μας με την ανάσα / εκείνου του ανθρώπου
κι αν κλείσαμε τα μάτια μας, δεν ήταν άλλη / μονάχα αυτός ο βαθύτερος καημός να κρατηθούμε / μέσα στη φυγή».
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
«Στην Αγκαλιά σου θα Xαθώ και θ’ Ανατείλω» | 14 Βιβλία για τον Έρωτα
Ιστορίες Φαντασμάτων και Γυναικείας Ερωτικής Επιθυμίας από την Αρχαιότητα
