Όνομα: Νίκος Μπονάτσος
Ηλικία: 35
Επάγγελμα: Managing Director, General Catalyst
Τόπος Κατοικίας: Σαν Φρανσίσκο
“Δε με πειράζει αν γεννηθήκατε εκτός των ΗΠΑ ή αν η προφορά σας ακούγεται αστεία – η δική μου είναι σίγουρα. Επίσης, δε με νοιάζει αν πήγατε ή όχι στο Stanford ή αν ακόμη δεν κατέχετε σε βάθος τον τομέα σας. Πιστεύω ότι το ταλέντο είναι οικουμενικό, ακόμα κι αν πολλές φορές οι ευκαιρίες δεν είναι.” Κάπως έτσι ο Νίκος περιγράφει στα social media τι αποζητά όταν επενδύει σε νέες ιδέες. Κάτι που ίσως χαρακτηρίζει και τη δική του προσωπική πορεία.
Παρά το νεαρό της ηλικίας του, είναι Managing Director στην General Catalyst, μια από τις κορυφαίες venture capital εταιρείες στον κόσμο που επενδύει σε εταιρείες τεχνολογίας, με το πιο πρόσφατο fund της, το 2018, να φτάνει στα 1,37 δισεκατομμύρια δολάρια. Αποφοίτησε από το Stanford με MS στη Διοίκηση Επιστήμης και Τεχνολογίας ως Fulbright Scholar, από το Πανεπιστήμιο του Cambridge με MPhil στο Manufacturing Engineering and Management και από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο με Diploma στην Ηλεκτρολογία και Πληροφορική.
Κάθε εβδομάδα έχουμε θέματα πολύ ουσιαστικά και δύσκολα. Αλλά έμαθα πλέον ότι κανένα κακό νέο δεν είναι αρκετά κακό και κανένα καλό νέο δεν είναι αρκετά καλό.
Πριν ανακαλύψει τον κόσμο του venture capital εργάστηκε στο Τόκιο, στα κεντρικά ερευνητικά γραφεία της Yokogawa Electric Corporation. Ως VC investor ανακάλυψε και επένδυσε σε καινοτόμες εταιρείες όπως η Snap, που δημιούργησε το γνωστό σε όλους μας SnapChat και έκανε IPO το 2017, τη Sleeper, ένα app όπου μπορεί κάποιος να δημιουργήσει εικονικά αθλητικά πρωταθλήματα μαζί με τους φίλους του, την Atrium, μια tech-enabled δικηγορική εταιρεία, την Brighter, ένα dental benefit app που εξαγοράστηκε από την Cigna, και το Paribus ένα app που ζητάει αποζημιώσεις σε περίπτωση που οι τιμές που πλήρωσες ως καταναλωτής πέσουν, και εξαγοράστηκε από την CapitalOne.
Χαμηλών τόνων, χαρακτηριστικό, ίσως, των ανθρώπων που χαίρουν ουσιαστικής αναγνώρισης από τον κλάδο τους, μιλάει με πάθος για τη δουλειά του, πιστεύει πολύ στο επιχειρηματικό οικοσύστημα που αναπτύχθηκε στη χώρα μας την τελευταία δεκαετία και παροτρύνει την ελληνική κυβέρνηση να δώσει όραμα για τη χώρα.
Σπούδασες ηλεκτρολογία, πληροφορική, manufacturing engineering και διοίκηση επιστήμης, για να αποφασίσεις εν τέλει να ασχοληθείς με το χώρο του venture capital. Πιστεύεις ότι το πολυδιάστατο των σπουδών σου σε βοήθησε στην καριέρα σου;
Με διαφορετικούς τρόπους. Kατά τη διάρκεια των σπουδών μου είχα ασχοληθεί με πολλά διαφορετικά αντικείμενα και δεν είχα βρει κάτι που να με τρελαίνει και να ταιριάζει με την προσωπικότητά μου. Πέρασα 7,5 χρόνια να κάνω αυτό “τον τυχαίο περίπατο”, που ουσιαστικά με βοήθησε πολύ να βρω αυτό που θέλω να κάνω. Έκανα έρευνα, δούλεψα σαν προγραμματιστής, έζησα στην Αγγλία, τη Βοστόνη, το Τόκιο.
Έψαχνα να βρω τι μου ταιριάζει. Το 2008 κατάλαβα ότι το πιο κατάλληλο μέρος για μένα πιθανά να ήταν η Sillicon Valley, λόγω του ταλέντου που μάζευε και των ευκαιριών που δημιουργούσε. Το πολυδιάστατο των εμπειριών μου και σπουδών μου με βοήθησε σε διαφορετικά επίπεδα. Έχω τεχνικό background, κάτι που σημαίνει ότι μπορώ να μιλήσω την ίδια γλώσσα με τους μηχανικούς και να καταλάβω πώς λειτουργεί ένα τεχνολογικό προϊόν. Το γεγονός ότι πήγα στο Cambridge και το Stanford μου έδωσε πρόσβαση σε ένα δίκτυο ανθρώπων που με βοήθησε πολύ στη μέχρι σήμερα πορεία μου.
Ανακάλυψες τον ιδρυτή του Snapchat και μέσω της εταιρείας που εργάζεσαι ήσουν ένας από τους αρχικούς επενδυτές. Από τότε έχεις διαγράψει μια αξιοζήλευτη πορεία στον χώρο. Πόσο εύκολο είναι να εντοπίσεις μια επιχειρηματική ιδέα την οποία αξίζει να στηρίξεις επενδυτικά; Ποια είναι τα κριτήρια που εσύ προσωπικά λαμβάνεις υπόψιν;
Δεν είναι αρκετά εύκολο. Το μεγάλο στοίχημα για εμένα είναι να βρω μια δυνατή ομάδα που θα δημιουργήσει κάτι σημαντικό. Είναι και θέμα τύχης. Μπορεί να έχεις επενδύσει στην τέλεια ομάδα, να πιστεύεις πολύ στην ιδέα και το προϊόν, και μετά να γίνει κάτι και να αλλάξει η αγορά.
Επενδύουμε σε ανθρώπους. Είναι σπάνιο να βρούμε μια τόσο καινοτόμα επιχειρηματική ιδέα. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να βρούμε ανθρώπους με τα σωστά χαρακτηριστικά και προσωπικότητα. Να νιώσουμε ότι έχουν το όραμα, είναι φιλόδοξοι, είναι χαρισματικοί, και καλοί επικοινωνιακά. Επίσης, είναι σημαντικό να νιώσουμε ότι μπορούν να μάθουν γρήγορα, και ότι σε 3-4 χρόνια από την ίδρυση της εταιρείας τους θα γνωρίζουν τα πάντα για τον κλάδο και το αντικείμενό τους. Τέλος, κοιτάμε και την αγορά, αν το timing είναι καλό για το εκάστοτε προϊόν.
Πάντα θυμάμαι το πρώτο meeting που κάνω με την κάθε ομάδα και το πώς θα νιώσω σε αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Πιστεύεις στην τύχη;
Η τύχη και το καλό timing μετράνε πάρα πολύ.
Παρά το νεαρό της ηλικίας σου, έχεις καταξιωθεί σε έναν πολύ ανταγωνιστικό κλάδο και είσαι Managing Director σε ένα από τα πιο επιτυχημένα VC funds του κόσμου. Τι είναι αυτό που σε κάνει να προχωράς και σε κάνει παρακινεί;
Μου αρέσει πολύ αυτό που κάνω. Κάθε μέρα είμαι τρομερά χαρούμενος που συναντάω ανθρώπους που με κάνουν να ονειρεύομαι μέσα από τις ιδέες τους και οι οποίοι μοιράζονται μαζί μου τα δικά τους όνειρα για το πώς μπορούν να κατακτήσουν τον κόσμο. Κάθε μέρα μαθαίνω και κάτι.
Πόσες νέες ιδέες βλέπεις το χρόνο;
Στο email μου έρχονται περίπου 6.000 με 7.000 νέες επιχειρηματικές προτάσεις το χρόνο. Προσπαθώ να κάνω 700 με 800 συναντήσεις και επενδύουμε σε 2 με 4 εταιρείες κάθε χρονιά.
Αντιμετώπισες δυσκολίες στην πορεία σου μέχρι τώρα; Πώς διαχειρίζεσαι μια πιθανή σου αποτυχία;
Πολλές δυσκολίες. Κάθε εβδομάδα έχουμε θέματα πολύ ουσιαστικά και δύσκολα. Αλλά έμαθα πλέον ότι κανένα κακό νέο δεν είναι αρκετά κακό και κανένα καλό νέο δεν είναι αρκετά καλό. Στη δουλειά μου όταν χάνεις λεφτά σε ενοχλεί πολύ, όμως έτσι είναι τα πράγματα και έτσι λειτουργεί ο κλάδος. Το πιο δύσκολο κομμάτι για εμένα προσωπικά είναι όταν επενδύουμε σε ιδρυτές εταιρειών και μετά πρέπει να τους απολύσουμε, γιατί δεν έχουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που αρχικά πιστεύαμε ότι έχουν. Είναι δύσκολη και επίπονη διαδικασία για όλους.
Θα πρέπει να βρεθεί το όραμα της χώρας, όποιο κι αν είναι αυτό, για να εμπνεύσουμε τους εαυτούς μας και τους γύρω μας. Αυτό θα βοηθήσει τη χώρα και την οικονομία σε πολλαπλά επίπεδα.
Θα αυτοµατοποιηθεί πλήρως πιστεύεις ο κλάδος σου τα επόµενα χρόνια; Θα υπάρξει η στιγμή που οι αλγόριθμοι θα μπορούν να κάνουν καλύτερες προβλέψεις για την πιθανή ανάπτυξη μιας εταιρείας σε αρχικό στάδιο, και επομένως την πιθανή επιτυχία μιας επένδυσης, αντικαθιστώντας το ανθρώπινο ένστικτο με ένα machine learning πρόγραμμα;
Δεν το πιστεύω ότι θα αυτοματοποιηθεί πλήρως. Η δουλειά μου βασίζεται κυρίως στις ανθρώπινες επαφές. Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι το πιο σημαντικό. Καθημερινά πρέπει να βοηθάω τις εταιρείες μας να σηκώσουν λεφτά, να βρουν τους κατάλληλους ανθρώπους, ακούγοντας τα προβλήματά τους και να συμβουλεύοντας τις. Αυτό δεν μπορεί να γίνει από ένα υπολογιστικό πρόγραμμα. Χρησιμοποιούμε αλγόριθμους στη δουλειά, όπως και όλα τα VC funds, αλλά είναι πολύ συγκεκριμένο αυτό που μπορούν να κάνουν.
Θα μπορούσες να κάνεις μια σύγκριση του ακαδημαϊκού χώρου της Ελλάδας με αυτό που βίωσες στο Cambridge και στο Stanford;
Στην Ελλάδα οι πανεπιστημιακές σχολές έχουν πολύ καλή πρώτη ύλη. Οι περισσότεροι φοιτητές είναι αυτοδίδακτοι, καθώς το σύστημα δεν τους ωθεί να τελειώσουν εγκαίρως, δεν πληρώνουν δίδακτρα, άρα αυτό οδηγεί πολλούς φοιτητές στο να κάνουν 8 έως και 10 χρόνια μέχρι να τελειώσουν.
Στη δική μου σχολή πολλά παιδιά “χάθηκαν” στην πορεία, καθώς δεν πίεσαν τον εαυτό τους να παρακολουθεί εντατικά μαθήματα. Υπάρχουν πάντα κάποιοι καθηγητές που βοηθάνε πολύ τους φοιτητές που ψάχνονται και θέλουν να κάνουν κάτι καλύτερο, είναι μια σανίδα σωτηρίας. Επίσης, το γεγονός ότι έχουμε επαναστάσεις διαφόρων ειδών καθυστερεί τους φοιτητές που θέλουν να τελειώσουν εγκαίρως. Τέλος, δεν υπάρχει σύνδεση της αγοράς εργασίας με τον ακαδημαϊκό χώρο, κάτι που είναι πολύ αρνητικό.
Η καλύτερη λύση θα ήταν ο χρόνος σπουδών να γίνει πολύ μικρότερος και τα καλοκαίρια να υπάρχει υποχρεωτική πρακτική εμπειρία για να μπορούν μετά οι φοιτητές να βγαίνουν στην αγορά εργασίας με πολύ καλύτερα εφόδια.
Έχεις επενδύσει σε εταιρείες στην Ελλάδα; Ποια είναι η γνώμη σου για το εγχώριο επιχειρηματικό οικοσύστημα;
Το γνωρίζω αρκετά καλά το ελληνικό οικοσύστημα και θα έλεγα ότι είμαι πολύ υπερήφανος γι’ αυτό που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια, είναι φανταστικό. Υπάρχουν περίπου 10 εταιρείες που έχουν valuation πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια και μερικές έχουν πωληθεί, υπάρχουν περισσότερες επιτυχίες με εξωστρεφείς επιχειρήσεις και όλα αυτά είναι πολύ θετικά.
Αν κάποιος νέος θέλει να ασχοληθεί με το επιχειρείν, πλέον μπορεί να ξεκινήσει δική του εταιρεία στην Ελλάδα, καθώς διατίθενται μέσω ευρωπαϊκών funds καλά χρηματικά ποσά. Θα πάρει αρκετά χρόνια βέβαια για να φτάσει σε ένα επίπεδο εφάμιλλο των άλλων ευρωπαϊκών επιχειρηματικών κέντρων, αλλά είναι μια πολύ καλή αρχή.
Προσωπικά, έχω βοηθήσει Έλληνες, με το να τους φέρνω σε επαφή με όποιον μπορώ. Όπως κι εγώ βοηθήθηκα από ανθρώπους στην αρχή της καριέρας μου, με το να με φέρνουν σε επαφή με άτομα που στην πορεία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξή μου, το ίδιο προσπαθώ να κάνω κι εγώ.
Θα γύρναγες Ελλάδα να ζήσεις μόνιμα;
Δε νομίζω. Οι ευκαιρίες που έχω εδώ δεν υπάρχουν αλλού. Στην Ελλάδα αν γύριζα θα έπρεπε να κάνω κάτι τελείως διαφορετικό.
Αν είχες τη δυνατότητα να κάνεις µια πρόταση στην ελληνική κυβέρνηση, ποια θα ήταν αυτή και γιατί;
Να δώσει κάποιο όραμα για τη χώρα. Ακόμη είμαστε στο βηματισμό των μνημονίων. Καθώς προσπαθεί η χώρα να βγει από την κρίση, πρέπει να ξέρουμε τι θέλουμε να γίνουμε. Δεν κοστίζει χρήματα να εμπνεύσεις τον κόσμο, δεν ξέρω ποιο πιθανά θα πρέπει να είναι αυτό το όραμα, όμως θα πρέπει να το ορίσουμε.
Θέλουμε να είμαστε η Φλόριντα της Ευρώπης όπου πάνε όλοι για διακοπές όταν βγουν στη σύνταξη; Ή το Ισραήλ της Ευρώπης που έχει δώσει έμφαση στην τεχνολογία και στην επιχειρηματικότητα; Ή η Ιρλανδία ή η Σιγκαπούρη που έχουν γίνει hubs πολυεθνικών εταιρειών; Ή να μειώσουμε τους φορολογικούς συντελεστές και να δώσουμε κίνητρα να έρθουν στη χώρα High Net Worth Individuals; Ή να γίνουμε παγκόσμιο case study σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης και κλιματικής αλλαγής;
Θα πρέπει να βρεθεί το όραμα της χώρας, όποιο κι αν είναι αυτό για να εμπνεύσουμε τους εαυτούς μας και τους γύρω μας. Αυτό θα βοηθήσει τη χώρα και την οικονομία σε πολλαπλά επίπεδα.
Η συνέντευξη αυτή ανήκει στην εβδομαδιαία στήλη “Hellenic Stories” της αθηΝΕΑς, που παρουσιάζει αυθεντικές, ανθρώπινες, ελληνικές ιστορίες από όλον τον κόσμο.
Ο πρώτος θεματικός κύκλος των Hellenic Stories, με αντικείμενο συνεντεύξεις Ελλήνων του εξωτερικού που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της τεχνολογίας, είναι μια ευγενική χορηγία της βιομηχανίας υψηλής τεχνολογίας Raycap.
