Η υπόθεση του βιασμού της 24χρονης σε ξενοδοχείο της Θεσσαλονίκης όπου γινόταν το ίδιο βράδυ πάρτι έχει προκαλέσει αίσθηση. Δεν θα σταθώ στις λεπτομέρειες του συγκεκριμένου περιστατικού, που μου προκαλεί έντονη δυσφορία, αλλά στην ευχή της νεαρής που έκανε την καταγγελία «να μην πάθει κανένα άλλο κορίτσι αυτό που συνέβη σε μένα».
Τι μπορούμε να κάνουμε ως κοινωνία, ως πολιτεία, ως γονείς αλλά και ως άνθρωποι, καθένας και καθεμιά από εμάς ξεχωριστά αλλά και από κοινού, ώστε η ευχή της να πραγματοποιηθεί; Πώς μπορούμε να ανοίξουμε τη συζήτηση σχετικά με το πώς θα είναι ασφαλείς οι κόρες μας, αλλά και εμείς οι ίδιες, χωρίς να πέσουμε στην παγίδα στερεοτύπων για το ποια είναι η «αρμόζουσα συμπεριφορά» για ένα κορίτσι ή μια γυναίκα;
Θυμάμαι επί χρόνια τη συμβουλή της μητέρας αλλά και της γιαγιάς μου όταν έβγαινα το βράδυ: «Μαριαννάκι, πρόσεξε μη σου ρίξουν κάτι στο ποτό!». Είμαι σίγουρη ότι πολλά κορίτσια μεγάλωσαν με αυτή τη νουθεσία, που λεγόταν με κάθε καλή πρόθεση.
Όμως, κάτι το οποίο συχνά μαμάδες και γιαγιάδες, μπαμπάδες και παππούδες, θέλουν να ξεχνούν είναι ότι, για μια παρατεταμένη περίοδο και για πολλά νέα παιδιά, το αλκοόλ στα πάρτι είναι μια πραγματικότητα. Θα υπάρξουν φορές που θα χάσουν τον έλεγχο, ακόμη κι αν δεν τους «ρίξουν κάτι στο ποτό». Όσο για το αν μπορεί κάποιος σε ένα μπαρ ή κλαμπ να προφυλάσσει το ποτό του ως κόρη οφθαλμού, διατηρώ σοβαρές αμφιβολίες.
Προσπαθώ να σκεφτώ τι μπορώ να πω στα δικά μου παιδιά, στις δικές μου κόρες, τώρα που μεγαλώνουν, έτσι ώστε να μη ζαλιστούν ποτέ σε κάποιο κλαμπ. Έτσι ώστε ποτέ να μη χάσουν τον έλεγχο σε ένα πάρτι. Έτσι ώστε ποτέ να μην τους ρίξουν κάποια ναρκωτική ουσία στο ποτό τους. Κρίνω από τον εαυτό μου και παραδέχομαι ότι είναι μια μάχη που δύσκολα μπορώ να κερδίσω.
Σε ό,τι αφορά τη νυχτερινή τους ασφάλεια, αυτό που ίσως μπορώ να πετύχω είναι να θεωρούν απαράβατο κανόνα το ότι δεν θα μπαίνουν ποτέ σε αυτοκίνητο φίλου ή φίλης που έχει πιει. Εγώ τον είχα παραβεί κάποιες φορές αυτό τον κανόνα, ήξερα όμως παιδιά που ποτέ δεν το είχαν κάνει.
Ίσως μπορώ να τις τρομάξω τόσο ώστε να μην πηγαίνουν ποτέ κάπου μόνες ή να μην αποχωρίζονται την παρέα τους. Αλλά στοιχηματίζω ότι όλοι και όλες έχουμε ζήσει βράδια που πήραν άλλη τροπή από εκείνη που περιμέναμε. Και τι γίνεται όταν, τελικά, η ίδια η παρέα θα αποδειχθεί επικίνδυνη για την ασφάλειά τους;
Όσο πιο πολύ σκέφτομαι πώς θα τις προστατέψω τόσο πιο πολύ αντιλαμβάνομαι τη δυσκολία του εγχειρήματος, αν δεν αλλάξει η κουλτούρα βιασμού που έχει εμπεδωθεί στην κοινωνία μας, και η οποία δεν έχει σε τίποτα να κάνει ούτε με το τι φοράνε, ούτε με το αν ζαλίστηκαν ή όχι, ούτε με το αν βρέθηκαν για μια στιγμή μόνες τους στον δρόμο για την τουαλέτα.
Ένα θύμα βιασμού δεν έχει ποτέ καμία ευθύνη για αυτό που της ή του έχει συμβεί. Αν δεν το εμπεδώσουμε αυτό βαθιά μέσα μας, αν δεν το μεταφέρουμε στους γιους και στις κόρες μας, στα εγγόνια και στις εγγονές μας, αν δεν το πιστέψουμε εμείς οι ίδιες και οι ίδιοι, τότε η ευχή θα παραμένει ανεκπλήρωτη ό,τι προσπάθεια κι αν κάνουμε για να προστατέψουμε τα παιδιά μας. Όσο κι αν πασχίσουμε «να έχουν αντίληψη». Όσο κι αν τα μάθουμε να αποφεύγουν τις κακοτοπιές.
Όλα ξεκινούν με την εμπέδωση της συναίνεσης ως απαράβατου κανόνα στις σχέσεις μας με τους άλλους. Και σε εκείνους που θα πουν ότι δήθεν είναι δύσκολο να καταλάβουν τι θα πει «όχι» ή πότε εκείνος ή εκείνη που το λέει το εννοεί, υπάρχει αυτός εδώ, ο πάντα επίκαιρος παραλληλισμός του σεξ με μια κούπα τσάι: Consent: It’s Simple As Tea. Ας ξεκινήσουμε από εκεί.
