Την περίοδο που ετοιμάζαμε τον οδηγό του καλοκαιριού, κάτι με έτρωγε. Κάτι έλειπε, κάτι δεν ήταν σωστό. Έλειπε ένα κείμενο, μια ωδή στο παγωτό! Ουσιαστικά, μια ωδή σε αυτό που μας κάνει να νιώθουμε πάντοτε παιδιά. Σας προειδοποιώ: ακολουθεί ελαφρώς νοσταλγικό αφιέρωμα!

Παγωτό από την αρχαιότητα…

Αν ασχοληθείτε με την ιστορία του παγωτού, θα φτάσετε από το Νέρωνα και τη μίξη μελιού, φρούτων και κρασιού με πάγο, έως την Κίνα, αλλά και την αυτοκρατορία των Μογγόλων. Θα διαβάσετε για το Μάρκο Πόλο, τους Λουδοβίκους της Γαλλίας και πολλούς άλλους.

Η προσπάθεια του ανθρώπου να διατηρήσει και να χρησιμοποιήσει τον πάγο ήταν δύσκολη, πριν την εφεύρεση του ψυγείου, όπως και η χρήση του χωρίς την αλλοίωση από μικρόβια τόσο του πάγου όσο και των τροφίμων. Όσο η τεχνολογία προχωρούσε, έστω και σε πρώιμο βαθμό, η δυνατότητα αυτή βοήθησε τους μάγειρες και ζαχαροπλάστες να ετοιμάζουν τη «μικρή παγωμένη έκπληξη» για τους εκλεκτούς καλεσμένους των παλατιών.

Ας κάνουμε ένα άλμα στη δεκαετία του ’80, όταν και έζησα την παιδική μου ηλικία. Τότε που δεν υπήρχαν αλλεργίες, τα χτυπήματα γιατρεύονταν με το χώμα που τα κάλυπτε, μπαίναμε στη θάλασσα με τα BMX και μετράγαμε παγωτά και μπάνια. Επίσης, κανείς δε φοβόταν τη γλουτένη, ενώ η μεγαλύτερη έννοια μας ήταν… «χωνάκι, ξυλάκι ή κυπελλάκι;». Το πιο άδικο πράγμα που μπορούσε να μας συμβεί ήταν να μας πέσει κάτω το παγωτό. Ίσως το ίδιο άδικο με το να μας φάει το νόμισμα το ποδοσφαιράκι.

«Τότε που δεν υπήρχαν αλλεργίες, τα χτυπήματα γιατρεύονταν με το χώμα που τα κάλυπτε, μπαίναμε στη θάλασσα με τα BMX και μετράγαμε παγωτά και μπάνια.»

Γεύσεις, γεύσεις, γεύσεις

Lucky Cap, Number One, Cornetto, Choco Magnum με τη σκληρή μπιλίτσα επάνω, Cocktail – είχαμε γίνει φανατικοί με συγκεκριμένα παγωτά και μάρκες. ΕΒΓΑ, ΔΕΛΤΑ και πιο μετά Algida και Κρι-Κρι. Σκεφτείτε ότι με το όνομα «ΕΒΓΑ» ονομάζαμε γενικά τα παντοπωλεία, 30 χρόνια πριν το marketing γίνει cool! Δεν μας πάχαινε τίποτα και αν τύχαινε μέσα στη μέρα να φάμε και δεύτερο παγωτό, αυτό αποτελούσε νέο για να το μοιραστούμε.

Οι παλιές θεωρίες συνωμοσίας είχαν να κάνουν με τα πρώτα παγωτά, περίπου κατά τον Μάϊο ή τον Ιούνιο. «Μην αγοράζετε τώρα, γιατί βγάζουν πρώτα τα περσινά», ήταν η απειλή που ξεστόμιζαν οι μεγάλοι. Θυμάμαι ακόμα και τον ήχο από το ψυγείο. Ένα βαρύ «νταπ»! Το ψυγείο ήταν ένα θηρίο-καταψύκτης χωρίς τζάμι από πάνω, αλλά με μια καταπακτή, όπου το ψάξιμο ήταν μέρος της ιεροτελεστίας, με την κυρία Μαρουσώ στην Κυψέλη να εξοργίζεται αν άφηνες το ψυγείο ανοιχτό για ώρα.

«Οι παλιές θεωρίες συνωμοσίας είχαν να κάνουν με τα πρώτα παγωτά, περίπου κατά τον Μάϊο ή τον Ιούνιο. “Μην αγοράζετε τώρα, γιατί βγάζουν πρώτα τα περσινά”, ήταν η απειλή που ξεστόμιζαν οι μεγάλοι.»

«Πατούσα», Λόλιποπ, Grillo (γκρίλο κάνω έτσι, γκρίλο η γρανίτα που αρέσει), American Ice Cream και Manhattan, Μαρεγκάτα, Τρινιτά… Θεέ μου, τι έχουμε φάει! Όπως τα θυμάμαι, νομίζω ότι μετά από αρκετά χρόνια την αγορά παγωτού την «τάραξε» η σειρά Nirvana της ΔΕΛΤΑ, αλλά και η σειρά Magic της Algida.

Όσο γράφω, ακούω ένα από τα πλέον εμβληματικά ελληνικά τραγούδια, το «Λιωμένο Παγωτό» των Ξύλινων Σπαθιών, που αντικατοπτρίζει ένα χαμένο καλοκαίρι. Το παγωτό είναι συνώνυμο της χαράς, της ανεμελιάς, της ματαιότητας που χάνεται, έστω γι’ αυτά τα 10 λεπτά που εμείς κρατάμε το παγωτό μας.

Μετά τα 80s

Λίγα χρόνια μετά τα 80s, το παγωτό αρχίζει να μην είναι «απαγορευμένος καρπός» τις υπόλοιπες εποχές, εκτός του καλοκαιριού. Η σεζόν του πλέον είναι 12 μήνες, προφανώς με μικρότερη κατανάλωση εκτός του καλοκαιριού. Πλέον ναι, μπορείς να φας παγωτό το χειμώνα, χωρίς να είσαι δακτυλοδεικτούμενος.

«Το παγωτό είναι συνώνυμο της χαράς, της ανεμελιάς, της ματαιότητας που χάνεται, έστω γι’ αυτά τα 10 λεπτά που εμείς κρατάμε το παγωτό μας.»

Με τα χρόνια τα ψυγεία αποκτούν τζάμια, πάντα όμως πιάνουν αυτή τη στρώση ξηρού πάγου. Οι γεύσεις άλλαξαν, έγιναν πιο πολλές, ίσως και να χαλάσανε λίγο. Δυστυχώς, το παγωτό έγινε «παγωμένο επιδόρπιο». Αυτές οι αλλαγές με οδήγησαν να ανακαλύψω γρήγορα ότι το παγωτό από τα ζαχαροπλαστεία ή “με τη μπάλα” είναι πιο νόστιμο. Τα καλοκαίρια, στο παγωτατζίδικο στους Αγίους Αποστόλους, η ιεροτελεστία μου ήταν να ζητάω σοκολάτα, πάνω από τις γεύσεις, που πάγωνε και δημιουργούσε μια ασύλληπτη κρούστα.

Πέρα από τη σοκολάτα που είναι η αρχή των πάντων, το big bang του παγωτού, η βανίλια ακολουθούσε στις προτιμήσεις μου, ώσπου αγάπησα το φυστίκι. Χρόνια μετά, στη Χαρά στην Πατησίων, δάκρυσα για ένα εκμέκ καϊμάκι…

«Αν έχω ταξίδι προς βορρά στην Ελλάδα, βάζω σκοπό και στόχο να φάω “σωστό παγωτό”. Αλλάζω διαδρομή και, αντί για την Εθνική Οδό, μπαίνω από Λαμία για Λάρισα από τον επαρχιακό, με μπόνους την εκπληκτική θέα.»

Ταξίδι για παγωτό

Όταν άρχισα να ταξιδεύω, δοκίμασα αυθεντικό ιταλικό παγωτό και όλα ξανά από την αρχή. Η χώρα του παγωτού και μάλιστα παντού, είτε στο βορρά, είτε στο νότο, δεν με απογοήτευσε ποτέ. «Σαν βγεις στον πηγαιμό για Ιταλία, να εύχεσαι να βρεις πολλά παγωτατζίδικα.» Τζιαντούγια, κροκάντε, χίλιες δυο γεύσεις ασύλληπτης παγωμένης απόλαυσης.

Όλα για το παγωτό. Αν έχω ταξίδι προς βορρά στην Ελλάδα, βάζω σκοπό και στόχο να φάω «σωστό παγωτό». Αλλάζω διαδρομή και, αντί για την Εθνική Οδό, μπαίνω από Λαμία για Λάρισα από τον επαρχιακό, με μπόνους την εκπληκτική θέα. Κάνω στάση στα Φάρσαλα στο «Γάλα Moo» με δύο «ο»! Η παρέα μου πάντα εκτιμούσε αυτή την οδηγική τρέλα.

Φτάνει, όμως, πρέπει να βγω να πάρω ένα παγωτό. Αν και οι εταιρείες έτοιμου παγωτού έχουν καταπληκτικές γεύσεις, εγώ θα καταγράψω τις προτάσεις που μου έκαναν οι φίλοι μου, στην ερώτηση «ποια είναι η πιο νόστιμη γεύση παγωτού σε ελληνικό μαγαζί και πού βρίσκεται αυτό;».

Πάμε λοιπόν:

  • Lila Pause από το Da Vinci στο Σταθμό Μοναστηρακίου
  • Σοκολάτα με Αλατισμενη Καραμέλα από το Λάζο στη Λυκόβρυση
  • Φυστίκι από τον Κωνσταντινίδη στη Λεωφόρο Συγγρού
  • Λιμοντσέλο από το Trois by Logothetidis στη Νέα Ερυθραία
  • Αλμυρή Καραμέλα από το Dew στη Λεωφόρο Στάματας
  • Μπανόφι από τον Όλυρα στα Βριλήσσια
  • Μόκα από το Bufala Gelato στη Βούλα
  • Εκμέκ Καϊμάκι από τη Χαρά στα Πατήσια
  • Κιουνεφέ από το Ζαχαροπλαστείο Palazzo στην Ηλιούπολη
  • Σοκολάτα από το Amazing Chocolate στον Υμηττό
  • Death by Chocolate από το Zuccherino στη Νέα Σμύρνη

Αν έχετε προτάσεις γεύσεων -όλο και κάποιες θα έχετε, δεν μπορεί- στείλτε μας μηνύματα να μαθαίνουμε!

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΣ

Ο Άρης Γαβριελάτος είναι κοινωνιολόγος με μεταπτυχιακές σπουδες στον Κοινωνικό Αποκλεισμό και το Φύλο.

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

Τα σημαντικότερα νέα της ημέρας, στο inbox σου κάθε μεσημέρι!

ΕΓΓPΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER

+