Ποια είναι τελικά η «Τζο»; Η εύκολη απάντηση είναι πως πρόκειται για μία σύγχρονη γυναίκα κοντά στα 40, που παλεύει να βρει τη θέση της σε έναν κόσμο που τη θέλει άλλοτε «περισσότερο» κι άλλοτε «λιγότερο» από κάτι.
Όμως είναι και πολλά περισσότερα: η ιστορία της ηρωίδας στην επιτυχημένη νέα τηλεοπτική σειρά του ΑΝΤ1+ (που προβάλλεται και στο Netflix) θυμίζει κάθε άνθρωπο που δεν βολεύεται, αλλά αναμετριέται διαρκώς με τον εαυτό του, τους «ρόλους», τα στερεότυπα και τις κοινωνικές πιέσεις. Με τις αδυναμίες, τα πάθη, τις εσωτερικές συγκρούσεις του, που δεν φοβάται να «τσαλακωθεί», αλλά συνεχίζει να δίνει τις μικρές και μεγάλες μάχες της καθημερινότητας. Λίγο πολύ τον καθένα μας, δηλαδή.
Πώς όμως η ιδέα αυτή έφτασε στις οθόνες μας; Ο σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Πιλάβιος και η Ειρήνη Σκυλακάκη, συνθέτρια του soundtrack, μας μίλησαν για τη γέννηση της σειράς, τις προκλήσεις της δημιουργίας μιας ιστορίας που ισορροπεί ανάμεσα στο χιούμορ και τον ρεαλισμό, αλλά και για το πώς μια τηλεοπτική ηρωίδα μπορεί να γίνει καθρέφτης της εποχής της.
– Κωνσταντίνε…
Πώς ξεκίνησαν όλα; Δώσε μας το «χρονικό» της δημιουργίας της «Τζο».
Κωνσταντίνος Πιλάβιος
H ιδέα της «Τζο» από την Ιωάννα Ασημακοπούλου ήρθε στα αυτιά μου το 2019 και η πρόταση που γράψαμε μαζί με την Άρτεμις Γρύμπλα και τον Παναγιώτη Χριστόπουλο (σεναριογράφοι) πήγε στα χέρια της Δήμητρας Κωστοπούλου (Head of Development, Antenna Studios), που σίγουρα μπορεί να θεωρηθεί η μαμά της σειράς, και από εκεί πήρε το πράσινο φως από τον Micheal Iscaas, τον μπαμπά της.
Στις αρχές του 2022 ξεκίνησε η συγγραφή των πρώτων επεισοδίων, το καλοκαίρι πήραμε το τελικό πράσινο φως για την παραγωγή και τον Αύγουστο άρχισα τις πρώτες συζητήσεις με τη Μαρία Παπαδοπούλου (Production Design) και τον Πέτρο Νούσια (Διεύθυνση Φωτογραφίας) για να διαμορφώσουμε μαζί τον οπτικό κόσμο της σειράς. Το pre-production και οι πρόβες ξεκίνησαν τον Οκτώβριο, η πρώτη κλακέτα έπεσε στις 12 Δεκεμβρίου 2022 και η τελευταία στις 9 Φεβρουαρίου 2023.
Αφηγείσαι μια ιστορία προσωπική και βαθιά γυναικεία. Υπήρξαν στιγμές που παραμέρισες τη δική σου οπτική; Έπιασες τον εαυτό σου να συνειδητοποιεί πράγματα για τις εμπειρίες των γυναικών που δεν είχες φανταστεί;
Δεν θυμάμαι να υπήρχαν στιγμές που παραμέρισα τη δική μου οπτική, όχι. Τα σενάρια είναι γραμμένα από την οπτική μιας γυναίκας κοντά στα 40, αυτή είναι η οπτική της σειράς, και παρέμεινα πιστός σε αυτή. Τώρα σκηνοθετικά, όσο περίεργο και αν ακούγεται, όλη η ιστορία είναι ειπωμένη μέσα από τη δική μου ματιά, μέσα από το πώς εγώ βλέπω μια γυναίκα κοντά στα 40 στον κόσμο που ζούμε. Υπήρχαν πάρα πολλές στιγμές που συνειδητοποίησα και έμαθα πράγματα για εμπειρίες γυναικών που δεν περνούσαν από το μυαλό μου.
Κάθε δημιουργός αφήνει το δικό του αποτύπωμα. Υπάρχει κάποιο στοιχείο –αισθητικό, αφηγηματικό, θεματικό κ.λπ.– που θέλεις να χαρακτηρίζει όλες τις δουλειές σου; Πώς θα ήθελες να εκφράζεται η σκηνοθετική σου ταυτότητα;
Δύο πάρα πολύ καλοί μου φίλοι μου είπαν πρόσφατα ότι, παρακολουθώντας τη σειρά, έβλεπαν ξεκάθαρα τη δική μου αισθητική – «κάνει μπαμ ότι είναι Πιλάβιος», μου είπαν. Εγώ δεν ξέρω τι θα πει αυτό, αλλά ξέρω το πώς θέλω να πω, αισθητικά και δραματουργικά, μια ιστορία. Δεν θα ήθελα να έχω μια συγκεκριμένη οπτική ταυτότητα ως σκηνοθέτης, θέλω να είμαι ο εαυτός μου χωρίς να σκέφτομαι «α, πρέπει να το κάνω έτσι για να φαίνεται ότι είμαι εγώ».
Ο δρόμος που διάλεξε η «Τζο» μπορεί να την οδηγήσει σε 2η σεζόν;
Η Τζο διάλεξε έναν δρόμο μέσα από τρεις, ίσως ο δρόμος που πήρε να οδηγεί σε 2η σεζόν, ίσως όχι. Μόνο εκείνη που είναι μέσα στο άσπρο Renault 5 της μαμάς της ξέρει πού πάει. Αργά ή γρήγορα, όλοι θα μάθουμε ποιος είναι αυτός ο προορισμός… Ή και όχι.
– Ειρήνη…
Η σειρά αγγίζει σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα και την πολυπλοκότητα του να είσαι γυναίκα σήμερα. Υπήρχαν συγκεκριμένες αναφορές, συναισθήματα ή προσωπικές εμπειρίες που σε ενέπνευσαν για να την «ντύσεις» μουσικά;
Ειρήνη Σκυλακάκη
Αυτό που με γοήτευσε εξαρχής σε αυτήν τη σειρά είναι ότι, μέσα σε ένα ανάλαφρο κλίμα, μεταφέρει σημαντικά και καυστικά μηνύματα σε σχέση με τις προκλήσεις που μπορεί να αντιμετωπίζει μία γυναίκα σήμερα. Η έμπνευσή μου προήλθε κυρίως από την προσωπική σύνδεση που ένιωσα με την Τζο και την επιθυμία μου να εξερευνήσω μουσικά τις πολλαπλές διαστάσεις αυτού του σύνθετου χαρακτήρα, που ξεδιπλώνεται μέσα από τον συνδυασμό κωμωδίας και δράματος, δηλαδή της «dramedy».
Για μένα, αξέχαστο soundtrack είναι εκείνο όπου εικόνα και μουσική «κουμπώνουν» με τέτοιο τρόπο ώστε να γεννιούνται σκέψεις, εικόνες και συναισθήματα. Στην «Τζο» αυτό συμβαίνει υπέροχα. Ποια η διαφορά του να γράφεις για κάποια παραγωγή σε σχέση με την ελευθερία που έχεις όταν γράφεις ως ανεξάρτητη τραγουδοποιός;
Χαίρομαι πολύ που ένιωσες έτσι για το soundtrack της «Τζο»! Όταν φτιάχνω έναν προσωπικό δίσκο, λειτουργώ ως σκηνοθέτης του ήχου, της ατμόσφαιρας και του περιεχομένου των τραγουδιών. Δεν υπάρχουν περιορισμοί πέρα από το να με εκφράζει αυτό που δημιουργώ. Στη μουσική για την «Τζο» είχα πολύ σαφή κατεύθυνση από τον Κωνσταντίνο όσον αφορά το μουσικό ύφος της σειράς και ήμασταν συνεχώς σε επαφή και συζήτηση για το πώς θα ενισχυθούν οι σκηνές μέσω της μουσικής.
Ξεχώρισα ιδιαιτέρως τις ορχηστρικές συνθέσεις της σειράς. Ιδιαίτεροι ήχοι, πειραματικά ηλεκτρονικά μοτίβα, catchy μουσικά θέματα, πολύ πολύ φρέσκια προσέγγιση. Αλήθεια πώς τα εμπνεύστηκες;
Είναι μια μαγική διαδικασία, γιατί χάνεσαι στον χρόνο και τη δημιουργία, με τις μελωδίες και τις μουσικές υφές να σε οδηγούν και να σε εκπλήσσουν. Επιτρέποντας στις συμπτώσεις που μπορεί να προκύπτουν δουλεύοντας να διαμορφώνουν το αποτέλεσμα, είναι ένα παιχνίδι τύχης που με συγκινεί και με κινητοποιεί κάθε φορά να πάω λίγο πιο πέρα.
Αν ήσασταν φίλες με την «Τζο», σε τι θα ταιριάζατε και σε τι θα είχατε… αιώνια κόντρα;
Νομίζω ότι θα ταιριάζαμε πολύ στο χιούμορ και τον αυτοσαρκασμό. Στην αγάπη για την ελευθερία. Δεν πιστεύω στις αιώνιες κόντρες – όταν οι άνθρωποι αγαπιούνται αλλά δεν επικοινωνούν με ωραίο τρόπο είναι σημαντικό να ψάχνουν τρόπους εξομάλυνσης και να μην αφήνουν την τοξικότητα να διαιωνίζεται.
– Κωνσταντίνε και Ειρήνη…
Η «Τζο» είναι μια γυναίκα που αναμετριέται με την κοινωνία, αλλά και με τον εαυτό της. Πιστεύετε ότι το σινεμά και η τηλεόραση προχωρούν προς μια πιο αυθεντική εκπροσώπηση των γυναικών, αλλά και της διαφορετικότητας εν γένει; Τι θα θέλατε να δείτε να αλλάζει στο μέλλον;
Κ.Π.: Ένα από τα πολλά που θέλω να αλλάξουν στο μέλλον στο χώρο του σινεμά και της τηλεόρασης είναι να φύγει η πατριαρχία. Και όταν λέω η πατριαρχία δεν εννοώ τους άντρες, εννοώ την πατριαρχική νοοτροπία. Τότε μόνο θα υπάρξει αυθεντική εκπροσώπηση της διαφορετικότητας και των γυναικών.
Ε.Σ.: Ονειρεύομαι στο μέλλον να υπάρξει περισσότερος χώρος στο σινεμά για ταλαντούχους ανθρώπους, με φρέσκες, καινοτόμες ιδέες. Απ’ όσο ξέρω, το να φτιάχνεις ταινίες είναι μια ιδιαίτερα ακριβή διαδικασία και πολλοί ιδιαίτερα ταλαντούχοι άνθρωποι βρίσκονται εκτός λόγω έλλειψης πόρων και ικανότητας PR. Βλέπουμε ήδη πολύ περισσότερες γυναίκες να μπαίνουν δυναμικά στον καλλιτεχνικό χώρο, πιστεύοντας περισσότερο στις δυνάμεις τους, και το ανδροκρατούμενο σκηνικό να έχει αρχίσει να μεταβάλλεται. Υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης της έμφυλης ισότητας σε όλα τα επαγγελματικά μέτωπα, αλλά αυτό δεν αναιρεί τον αγώνα και τις κατακτήσεις των γυναικών που επαναπροσδιορίζουν καθημερινά τους ρόλους τους μέσα στην κοινωνία.
Η ώρα της αλήθειας! Τι σας ενθουσίασε και τι σας δυσκόλεψε στη μεταξύ σας συνεργασία;
Κ.Π.: Με ενθουσίασε το πόσο ενθουσιασμένη με το project ήταν η Ειρήνη (ακόμα είναι). Αυτός ο ενθουσιασμός της μου έδινε ενέργεια και χαρά. Με δυσκόλεψε η απόσταση. Αφού τελείωσαν τα γυρίσματα της σειράς επέστρεψα στη μόνιμη κατοικία μου στο Λονδίνο και όλο το post-production έγινε από απόσταση, με την Ειρήνη σε ένα Zoom call μία φορά τη μέρα. Θα ήθελα να ήμουν δίπλα της κυριολεκτικά.
Ε.Σ.: Με το που είδα τα πρώτα πλάνα του Κωνσταντίνου από διάσπαρτα επεισόδια, χωρίς editing, colouring ή sound design, κατάλαβα ότι από την πλευρά του έχει γίνει ένα θαύμα. Δεν υπάρχει πιο σημαντικό σε μια τέτοια συνθήκη από το να σε εμπνέει ο σκηνοθέτης και η ματιά του. Είμαι πολύ τυχερή για αυτήν τη συνεργασία και εύχομαι να μας δοθεί και στο μέλλον η ευκαιρία να συνεργαστούμε.
Αν έπρεπε να δώσετε ο καθένας σας την ουσία της σειράς «Είμαι η Τζο» μέσα από μία μόνο σκηνή και ένα μόνο μουσικό κομμάτι της, ποια θα ήταν αυτά;
Κ.Π.: Η Σκηνή 15 από το επεισόδιο 5, όπου ακούγεται το κομμάτι με τίτλο «My Friends» της Ειρήνης.
Ε.Σ.: Νομίζω πως θα ήταν η σκηνή στην οποία μπαίνει η Τζο ολόγυμνη στο reunion πάρτι. Τόσο σεναριακά όσο και σκηνοθετικά πιστεύω πως αποτέλεσε ένα break-through στην ελληνική τηλεόραση. Μουσικά θα επέλεγα το τελευταίο τραγούδι με τίτλο «Crossroad» και διάρκεια 7’30”, που νομίζω ότι συνοψίζει όλα τα στάδια του ταξιδιού της Τζο.
* Η σειρά «Είμαι η Τζο» είναι διαθέσιμη στο ANT1+ εδώ και στο Netflix.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Εύχαρις Παναγοπούλου: «Τα Συγγνώμη των Γονιών»
Μαθήματα Μουσικής Μετά τα -άντα; (Spoiler: Ναι, και Είναι Υπέροχο!)
Η Ειρήνη Σκυλακάκη και ο Danton Supple Μιλούν για το Nέο Άλμπουμ «Hydra»
