Έχω την αίσθηση ότι οι γενιές που ζήσαμε την πανδημία μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με διαφορετικό τρόπο την «Πανούκλα» του Albert Camus. Παρ’ όλα αυτά, η Σοφία Καραγιάννη έχει στήσει στο Θέατρο 104 ένα τόσο δυνατό έργο που σε πιάνει από τον λαιμό, για να σε αφήσει 80 λεπτά μετά. Για να το πετύχει, αναδεικνύει και το πιο μικρό ψήγμα ταλέντου του Ιωσήφ Ιωσηφίδη, του Κωνσταντίνου Πασσά και του Δημήτρη Μαμιού.
Η θεατρική διασκευή του αριστουργήματος του Camus φαίνεται και είναι καλοδουλεμένη. Το απίθανο timing της Καραγιάννη να ασχοληθεί με το έργο λίγο πριν από το ξέσπασμα του κορωνοϊού οδήγησε σε μια επίκαιρη, αναγκαία και ψυχωφέλιμη παράσταση.
Σε κάθε σκηνή ο θεατής αναγνωρίζει όσα ζει τα τελευταία 2 χρόνια. Στην ακρότητά τους, στην τραγικότητα της ύπαρξης, στον φόβο, στην απελπισία. Αναγνωρίζει τη φαυλότητα των πολιτικών και των ιερατείων. Γελάει πικρά στη σύγκριση επιστήμης και θρησκείας και βλέπει τον θάνατο να γεμίζει τη σκηνή με ένα έξυπνο εύρημα της σκηνοθέτιδας.
Ο Camus είχε εμπνευστεί από την επιδημία βουβωνικής πανώλης που ξέσπασε τον 19ο αιώνα στην πόλη Οράν της Αλγερίας. Το βιβλίο εκδόθηκε το 1947 στη Γαλλία, με την πανώλη να αντιπροσωπεύει το «κακό» σε οποιαδήποτε μορφή. Οι περιγραφές του αφηγητή και γιατρού προκαλούν ανατριχίλα στο βιβλίο, σκεφτείτε λοιπόν πόσο περίεργο ήταν να ακούμε για κρούσματα και θανάτους την ώρα που ως θεατές φορούσαμε τη μάσκα μας εν μέσω μιας άλλης πανδημίας.
Το έργο χτίζεται βήμα βήμα για να οδηγήσει στη νίκη των ανθρώπων, οι οποίοι «έχουν πιο πολλά πράγματα να θαυμάσεις παρά να περιφρονήσεις», όπως μας λέει ο γιατρός Ριέ. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το έργο έχει κορυφώσεις που τις ακολουθούν πιο χαλαροί ρυθμοί και μετά ξανά κορυφώσεις, λίγο πολύ σαν την καμπύλη των κρουσμάτων στη δική μας πανδημία. Η βαθύτερη αναζήτηση απαντήσεων για την ανθρώπινη ύπαρξη διαπερνούν το θεατρικό έργο, όπως άλλωστε και το βιβλίο, χωρίς όμως διδακτισμό και χωρίς να προκαλούν πλήξη.
Στη σκηνή, ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης, στιβαρός και δωρικός, είναι ο γιατρός που μάχεται για την υγεία των συνανθρώπων, την ώρα που η υγεία της γυναίκας του επιδεινώνεται κάπου, σε κάποια άλλη πόλη. Άψογος, μέσα στον ρόλο, θαρρείς και θα τον δεις μπροστά σου σε κάποιο νοσοκομείο της χώρας να σώζει ζωές.
Από μια ποντικότρυπα θα βγουν εναλλάξ ο Δημήτρης Μαμιός και ο Κωνσταντίνος Πασσάς, αλλά και ο μουσικός της παρέας, ο Στάθης Δρογώσης. Ο Πασσάς ενσαρκώνει διάφορους ρόλους, με πιο εντυπωσιακό τον ρόλο του καθολικού ιερέα Πανελού, αλλά και αυτόν του Νομάρχη, που παίρνει αψήφιστα την παράκληση του γιατρού για τη λήψη μέτρων. Σας θυμίζει κάτι;
Ως ιερέας διαπρέπει καθώς κάνει κήρυγμα σε ένα αόρατο κοινό ή μήπως σε εμάς; «Ο Θεός ξέρει» και στέλνει πανώλη. Όλα γίνονται βάσει ενός σχεδίου του Θεού, άρα πρέπει απλώς να δεχτούμε τον θάνατο αδιαμαρτύρητα! Κινείται τόσο κωμικά όσο πρέπει και ισορροπεί όμορφα το έργο με την παρουσία του.
Χωρίς να σκιάζει στιγμή την παρουσία των δύο συναδέλφων του, ο Δημήτρης Μαμιός σκάει σαν βόμβα στη σκηνή, την αποδομεί και την ξαναφτιάχνει. Τραγουδάει το «You are my sunshine» και κινείται υστερικά, χλευάζοντας απόλυτα τον άνθρωπο. Είναι η πανώλη! Αρπάζει από τα χέρια του γιατρού ασθενείς, θωπεύει κοροϊδευτικά τον ιερέα, σκοτώνει!
Ωθεί το έργο στα άκρα, είναι ποντίκι και πανώλη μαζί. Σπέρνει τρόμο και, όταν πια αποχωρεί, με τον δικό του, μοναδικό τρόπο, δείχνει ξεκάθαρα ότι, όποτε θέλει, μπορεί να επιστρέψει. Η ερμηνεία του Μαμιού είναι ασύλληπτη! Στο δικό μου μυαλό πήρε δάνεια από τον Joker, ίσως και από το «Κουρδιστό Πορτοκάλι». Ήταν πραγματικά καθηλωτικός.
Ο Στάθης Δρογώσης παίζει ακορντεόν, αρμόνιο και με το πόδι του μια γκρανκάσα. Είναι εργαλείο του έργου, αλλά κυρίως της πανώλης. Όπως και με τον κορωνοϊό, στο έργο η πανώλη «δίνει» τον ρυθμό και ο Δρογώσης που ξέρει καλά μουσική το κάνει άριστα.
Το έργο θα τελειώσει με μια αριστουργηματική σκηνή. Αργή και βασανιστική, όπως πρέπει. Η ποντικότρυπα της πανώλης, και κάθε κακού, πρέπει να κλείσει…
Με όλα όσα ζήσαμε και ως φόρο τιμής σε ασθενείς και νεκρούς, το έργο της Σοφίας Καραγιάννη, των τριών ηθοποιών και του ενός μουσικού λειτουργεί ως άλλο εμβόλιο. Εμβόλιο πίστης στον άνθρωπο, εμβόλιο ενάντια στην απελπισία μας και στους φόβους μας.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Σοφία Καραγιάννη | Μετάφραση-Δραματουργική επεξεργασία: Σοφία Καραγιάννη, Μιχάλης Βραζιτούλης | Σκηνικά-Κοστούμια: Κωνσταντίνα Κρίγκου | Μουσική: Στάθης Δρογώσης | Παίζουν οι: Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Κωνσταντίνος Πασσάς, Δημήτρης Μαμιός | Μουσικοί επί σκηνής: Ευσταθία Λαγιόκαπα και Στάθης Δρογώσης
Πληροφορίες
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 9.15 μ.μ. | Διάρκεια 80 λεπτά | Eυμολπιδών 41, Αθήνα, τηλ. 210 3455020-695 126982, viva.gr
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Moby Dick Μια Ιστορία από τη Θάλασσα στη Σκηνή του Christmas Theater
