Η Αθήνα, ιδιαίτερα μετά την περίοδο της αντιπαροχής, αντιμετώπισε αργά αλλά σταθερά σοβαρό πρόβλημα με τους ανοιχτούς χώρους. Με τους χώρους πρασίνου και τους δημόσιους, κοινόχρηστους χώρους να αποτελούν αναγκαία συνθήκη για ποιοτική διαβίωση στην πόλη, τα “πάρκα τσέπης” έρχονται να δώσουν μικρές πνοές σε γειτονιές που το έχουν μεγάλη ανάγκη.
Υιοθέτησε την Πόλη σου
Ο δημόσιος χώρος έχει καταστρατηγηθεί, ως έννοια, στη χώρα μας και η αλλαγή σε αυτή την τακτική μπορεί να συμβεί μόνο με μια βαθιά τομή τόσο στην κουλτούρα, όσο και στις πράξεις για ανακατάληψή του. Η εγκατάλειψη πολλών χώρων αποτελεί θλιβερό γεγονός στον αστικό ιστό, ενώ το σύνηθες είναι να μετατρέπονται σε πεδία βανδαλισμών.
Ο Δήμος Αθηναίων, στο πλαίσιο του προγράμματος Υιοθέτησε την πόλη σου, έχει προχωρήσει σε τρεις παρόμοιες προσπάθειες, μετατρέποντας μικρούς χώρους που παρέμεναν “ανενεργοί” για τους πολίτες, σε ολοκληρωμένες προτάσεις που δίνουν μια ανάσα σε ταλαιπωρημένες περιοχές του κέντρου.
Δεν είναι τυχαίο ότι επιστήμονες από όλο τον κόσμο με αντικείμενο την κλιματική αλλαγή και τη δόμηση κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, δείχνοντας παράλληλα τον δρόμο των πάρκων τσέπης ως ουσιαστική λύση, που αλλάζει προς το καλύτερο την καθημερινότητα της πόλης σε πολλούς τομείς.
Ήδη στην Αμερική, αλλά και στη Μεγάλη Βρετανία, τα πάρκα τσέπης θεωρούνται εργαλεία για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας, την καταπολέμηση της απομόνωσης που επικρατεί στις πυκνοκατοικημένες πόλεις και, κυρίως, για την προστασία του περιβάλλοντος.
Πάρκα Τσέπης στην Αθήνα
Το πρώτο πάρκο παραδόθηκε το καλοκαίρι του 2020 και βρίσκεται στην οδό Καρτερίας στην Άνω Κυψέλη. Ο χώρος είχε τη μορφή μικρής πλατείας, αλλά ήταν ιδιαίτερα παραμελημένος. Πλέον, αποτελεί ένα μικρό πάρκο τσέπης, καθώς καθαρίστηκε, φυτεύτηκαν τα παρτέρια του και δίνει μια πιο όμορφη εικόνα στην πυκνοκατοικημένη περιοχή.
Όπως μας ενημέρωσε ο Δήμος, τα φυτά που επιλέχτηκαν θα προσφέρουν ανθοφορία όλες τις εποχές, ενώ με φυτοφράχτη εμποδίζεται η είσοδος προς αυτά. Με μικρές πινακίδες δίπλα σε κάθε φυτό μπορείτε να πάρετε χρήσιμες πληροφορίες για την ταυτότητά του. Τέλος, να αναφέρουμε ότι η συγκεκριμένη παρέμβαση έγινε με τη δωρεά του Deloitte Foundation.
Το δεύτερο πάρκο τσέπης δημιουργήθηκε στον Κολωνό στη συμβολή των οδών Κιλκίς και Αλαμάνας τον Ιανουάριο του 2021. Ο Κολωνός είναι μια περιοχή με πολλά βιοτεχνικά και βιομηχανικά κτίρια που μπορεί να αλλάξει ριζικά μορφή αν αλλάξει η χρήση σε ορισμένα από αυτά τα οικόπεδα, ακόμα κι αν διατηρηθούν κάποια κτίρια. Το συγκεκριμένο εγκαταλελειμμένο οικόπεδο άλλαξε εντυπωσιακά, όπως μπορείτε να δείτε στις φωτογραφίες.
Το πάρκο κατασκευάστηκε με πρωτοποριακά υλικά, φιλικά προς το περιβάλλον, ανακυκλωμένη ξυλεία, πυκνοφυτεμένα αειθαλή και φυλλοβόλα δέντρα, αλλά και υπεδάφιο αρδευτικό σύστημα για το πότισμα των φυτών. Φωτίζεται αυτόνομα από φωτοβολταϊκό σύστημα προηγμένης τεχνολογίας, ενώ έχει τοποθετηθεί ψηφιακός πίνακας με πληροφορίες για τη θερμοκρασία, την υγρασία και άλλες περιβαλλοντικές παραμέτρους. Το συγκεκριμένο πάρκο είναι μια δωρεά του Ομίλου “Ηρακλής”.
Το τρίτο πάρκο που ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο είναι και το πιο μεγάλο σε μέγεθος, καθώς καλύπτει 750 τ.μ. “Αντικατέστησε” ένα οικόπεδο με σκουπίδια και μπάζα, ενώ ο τρόπος κατασκευής του συμβάλλει στην αισθητική και κλιματική αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής, στη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα και στην αύξηση της βιοποικιλότητας.
Τοποθετήθηκαν περισσότερα από 1.150 είδη φυτών και δέντρων σε πυκνή διάταξη, ενώ και πάλι χρησιμοποιήθηκαν ανακυκλωμένα και επαναχρησιμοποιημένα υλικά, όπως ξύλα και σιδηροτροχιές. Ο φωτισμός του πάρκου παράγεται από αυτόνομα φωτοβολταϊκά, ενώ τοποθετήθηκαν διάδρομοι περιπάτου, καθίσματα και θέσεις ποδηλάτου και εξασφαλίστηκε παροχή νερού για τους επισκέπτες, αλλά και για τα πουλιά και τα ζώα. Το τρίτο πάρκο τσέπης δημιουργήθηκε με τη συμμετοχή της “P&G” και της Οργάνωσης “Γη”.
Μικρές Αλλαγές, Μεγάλα Οφέλη
Ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης, με αφορμή τα τρία πάρκα τσέπης, δήλωσε ότι “η Αθήνα δέχεται μία ασφυκτική πίεση όλα αυτά τα χρόνια και περισσότερο στην περίοδο της πανδημίας. Έχουμε βάλει μπροστά ένα σχέδιο που κάνει χώρο στους Αθηναίους. Χώρο που χρειαζόμαστε για να ζει ο καθένας με αξιοπρέπεια στη γειτονιά του”.
Η προσωπική μου άποψη είναι ότι πέρα από την μετατροπή αυτών των χώρων, θα πρέπει αναμφίβολα να υιοθετηθούν από τη γειτονιά που βρίσκονται και να προστατευθούν. Δυστυχώς, αυτή καθεαυτή η κατασκευή τους και η ομορφιά των φυτών και των δέντρων δεν μαλακώνει τη σκληρότητα της πόλης, η οποία αποτυπώνεται στους πολλαπλούς βανδαλισμούς των δημόσιων χώρων, όποια μορφή κι αν έχουν.
Σε προηγούμενη ζωή είχα εργαστεί ως κηπουρός. Η αίσθηση της μετατροπής ενός άχρηστου χώρου σε κήπο είναι μοναδική, εμπεριέχει τη δημιουργία, την αλλαγή και την ομορφιά. Αυτό μένει να μεταδοθεί στους πολίτες, ώστε να αγκαλιάσουν την προσπάθεια. Η Αθήνα μπορεί να ομορφύνει και να γίνει πιο ανθρώπινη. Τα πάρκα αυτά οδηγούν προς αυτή την κατεύθυνση.
