Τι κοινό έχουν η Parmigiano Reggiano, η Champagne, η Μαστίχα Χίου, το Κρασί Porto, το ισπανικό Jamón; H εύκολη, αυθόρμητη απάντηση είναι πως πρόκειται για «σταθερές αξίες»: ποιοτικά προϊόντα που αξίζει και αγαπάμε να απολαμβάνουμε.
Τι κάνει όμως π.χ. τη Champagne από την ευρύτερη γαλλική περιοχή της Καμπανίας –εξού και η ονομασία της– να ξεχωρίζει σε σχέση με άλλα αφρώδη κρασιά; Μα ακριβώς αυτό: η «ονομασία προέλευσής» της.
Η ποιότητα και η ποικιλομορφία της αγροτικής παραγωγής στην ΕΕ συνιστούν κυρίαρχα πλεονεκτήματα στα διάφορα τοπικά προϊόντα, συμβάλλοντας στην πλούσια πολιτιστική και γαστρονομική της παράδοση. Ακριβώς γι’ αυτό κάποια προϊόντα είναι πια κατοχυρωμένα ως ΠΟΠ ή ΠΓΕ.
Τι ακριβώς σημαίνουν όμως αυτοί οι χαρακτηρισμοί; Στα Προϊόντα με Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) πρέπει όλα τα στάδια παραγωγής του προϊόντος να εκτελούνται εντός μιας οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής. Άρα στα χαρακτηριστικά, στην ποιότητα και στη μοναδική ταυτότητα των προϊόντων αυτών κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζει η αλληλεπίδραση μεταξύ των ιδιαίτερων φυσικών και ανθρώπινων παραγόντων του εκάστοτε τόπου.
Στα Προϊόντα με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ), αρκεί και μόνο ένα στάδιο της παραγωγής να διεξάγεται στην οριοθετημένη περιοχή. Η σύνδεση με την οριοθετημένη περιοχή, λοιπόν, δεν χρειάζεται να είναι αποκλειστική, καθώς αρκεί τα χαρακτηριστικά ή η φήμη του προϊόντος να «οφείλονται» στη γεωγραφική προέλευση.
Προκειμένου λοιπόν να προωθηθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία συνδέονται με τη γεωγραφική προέλευση, τις τοπικές γνώσεις και τις μεθόδους παραγωγής, τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ απολαμβάνουν αυξημένο επίπεδο προστασίας στην EE. Αξιοσημείωτο ωστόσο είναι πως η προστασία χορηγείται στην ονομασία και όχι στο προϊόν ή σε κάποιο εμπορικό σήμα.
Προφανώς, τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ θωρακίζουν και τονώνουν τη γαστρονομία μιας χώρας. Συνδέονται άρρηκτα με τη γεωγραφική ποικιλομορφία, την πολιτιστική παράδοση, ακόμη και με τις μεθόδους παραγωγής. Άραγε, όμως, μπορούν να αποτελέσουν σοβαρές αφορμές γαστρονομικού τουρισμού;
Με άλλα λόγια, απολαμβάνοντας π.χ. Parmigiano Reggiano στο τραπέζι μας αυτό μας «προκαλεί» να γνωρίσουμε από κοντά την… «ιδιαίτερη πατρίδα» της; Και αντίστοιχα, η Μαστίχα Χίου μπορεί να είναι σοβαρός λόγος για Έλληνες και ξένους να επισκεφθούν το όμορφο νησί;
Ερωτήματα που, μεταξύ πολλών άλλων, αποτέλεσαν αντικείμενο της πρόσφατης έρευνας της διαΝΕΟσις, που διενεργήθηκε σε συνεργασία με την αθηΝΕΑ Research, με τίτλο «Τουρισμός και Αγροδιατροφή στην Ελλάδα: Μια Μεγάλη Αναξιοποίητη Ευκαιρία».
Μια έρευνα, προϊόν μελέτης σε βάθος, με ποσοτικά στοιχεία αλλά και με καίριες, ανώνυμες συνεντεύξεις εκπροσώπων και των δύο κλάδων, που όχι μόνο έδωσε «φωνή» στους προβληματισμούς, αλλά προσπάθησε να δώσει και λύσεις αναφορικά με τη διασύνδεση του τουρισμού και της αγροδιατροφής στη χώρα μας.
Σύμφωνα με την έρευνα, τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ συνδέονται όχι μόνο με την τοπική αλυσίδα εφοδιασμού, αλλά με ολόκληρη την τοπική κοινότητα: τον τρόπο ζωής, τη γαστρονομία, τις εκδηλώσεις (γιορτές, εκθέσεις κ.λπ.), τις παραδόσεις και τις μεθόδους παραγωγής.
Το γεγονός αυτό φαίνεται να ωθεί τους καταναλωτές (Έλληνες και ξένους) να επιλέγουν αυτά τα προϊόντα, ακόμη και αν χρειάζεται να διαθέσουν περισσότερα χρήματα από ό,τι για ομοειδή προϊόντα που δεν φέρουν τη σχετική σήμανση.
Όμως, αν και έχει παρατηρηθεί ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ από τουρίστες που αναζητούν γαστρονομικές εμπειρίες στα ταξίδια τους, αυτό δεν φαίνεται να αρκεί, αφού περιφέρειες της χώρας μας (Δυτική Μακεδονία, Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα) που έχουν εντυπωσιακές επιδόσεις σε προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ, δυστυχώς, παρουσιάζουν χαμηλό αριθμό εισερχόμενων τουριστών.
Σύμφωνα με την έρευνα, θα άξιζε όλες οι περιφέρειες να αξιοποιήσουν καλύτερα το πλεονέκτημα και την προβολή που τους παρέχεται από τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ, ώστε τελικά να προσελκύσουν ακόμη περισσότερους ταξιδιώτες που θα αναζητούν γαστρονομικές εμπειρίες. Τροφή (με «ονομασία προέλευσης») για σκέψη…
* Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την έρευνα εδώ.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
E-book Carpe Vinum | 10ο Εορταστικό Τεύχος
Wise Greece: Γνωρίζουμε τον Νικόλα και τον Γιώργο από τα Ena Ena
Αφυταίων Γαία: Ο Οινικός Πολιτισμός της Χαλκιδικής Καλά Κρατεί
