Το κλίμα των ημερών δεν διακρίνεται για την ποιότητά του. Στην ατμόσφαιρα, στους περισσότερους τομείς, κυριαρχούν οι “υψηλοί τόνοι”. Εκκωφαντικά ντεσιμπέλ, χοντροκομμένες προσβλητικές μπηχτές, τραβηγμένες μεμψιμοιρίες, βωμολοχίες και βρισιές που εκτοξεύονται, δυστυχώς, συχνά κι από επίσημα χείλη. Στην πραγματικότητα, επικρατεί βία. Λεκτική βία, τουλάχιστον. Με κίνδυνο να θεωρηθεί ότι υπεραπλουστεύω, σκέφτομαι ότι οι ακραίες καταστάσεις που βιώνουμε ως κοινωνία θα μπορούσαν να γίνουν πιο υποφερτές. Πιο καλαίσθητες. Πιο πολιτισμένες. Με περισσότερο στιλ. Και, τελικά, πιο ανθρώπινες.
Η Ευγένεια Είναι Στιλ
Διδάσκεται άραγε η ευγένεια ή είναι έμφυτη; Πιστεύω πως, κατά περίπτωση, είναι έμφυτη. Και πιστεύω επίσης πως πρέπει να διδάσκεται και να καλλιεργείται.
Ας μην εστιάσουμε όμως στο “savoir vivre” που σήμερα μπορεί και να θεωρείται ακόμα και γραφικό. Ούτε μόνο στα στοιχειώδη, να μάθουμε δηλαδή στο παιδί μας να λέει απλώς “καλημέρα” και “καληνύχτα”.
Ας εστιάσουμε στην ευγένεια που διαμορφώνει τους τρόπους μας απέναντι στους συγγενείς, τους φίλους, τους κοντινούς μας ανθρώπους, τους συνεργάτες, τους υφιστάμενούς μας, τους “φροντιστές” είτε των παιδιών μας, είτε των υπερηλίκων. Η ευγενική συμπεριφορά προς όλους όσοι μας παρέχουν υπηρεσίες, άσχετα αν τους πληρώνουμε ή όχι, είναι σημαντική. Γιατί, ας μην ξεχνάμε ότι ζούμε σε μια χώρα που δραστηριοποιείται κατεξοχήν στον τριτογενή τομέα.
Φαντάζεστε μια καθημερινότητα όπου οι μισοί θα φέρονται αγενώς στους άλλους μισούς την ώρα της συνδιαλλαγής σε κάποια υπηρεσία; Ή, για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι στον τουρισμό να φέρονται με αγένεια στους πελάτες και το αντίθετο;
Η Γραπτή Επικοινωνία έχει το Στιλ της
Είναι κοινώς αποδεκτό ότι ζούμε στην εποχή που κυριαρχεί η εικόνα. Ο γραπτός λόγος πάντως δεν πάει πίσω. Πιστεύω ότι ο μέσος άνθρωπος σήμερα γράφει, ή καλύτερα πληκτρολογεί, πολύ περισσότερο παρά ποτέ. Ας αναλογιστούμε πόσα SMS στέλνουμε, σε πόσα social media υποτιτλίζουμε με λεζάντες τις φωτογραφίες μας, ή/και πόσο αναπτύσσουμε τις απόψεις μας σε “τοίχους”, σε comments ή/και reply σε post φίλων.
Προσθέστε και τα e-mail, επαγγελματικά και μη, κι ο μέσος ημερήσιος όγκος γραπτού λόγου που παράγουμε κάθε μέρα, είμαι σίγουρη, ξεπερνάει κατά πολύ τον αντίστοιχο των γονιών μας στην προ digital εποχή.
Η ποιότητα όλων αυτών των γραπτών σημειωμάτων όμως δεν μ΄ ενθουσιάζει.
Το Στιλ στη Συμπεριφορά μας
Το βρίσκω εξαιρετικά άκομψο να μην απαντάμε, σε εύλογο χρονικό διάστημα σε ΟΛΑ, ναι σε ΟΛΑ τα μηνύματα, τα αναπάντητα τηλεφωνήματα και τα e-mails που λαμβάνουμε. Ειδικά σε αυτά που δεν μας ενδιαφέρει ή απορρίπτουμε το περιεχόμενό τους, αλλά ο άλλος περιμένει, συχνά εναγωνίως, μια απάντησή μας.
Το “η σιωπή μου προς απάντησή σας” δεν είναι δείγμα κομψότητας. Ας απαντήσουμε, έστω, το λακωνικό “Όχι, ευχαριστώ, δεν με ενδιαφέρει” (το αίτημα σας, η προσφορά σας, η ιδέα σας, η πρότασή σας, κ.λπ.). Αλήθεια, πόσος πια από τον υπέρ-πιεσμένο και υπέρ-πολύτιμο χρόνο μας απαιτείται για να στείλουμε αυτές τις δύο γραμμές; Οι Αμερικάνοι, στους κώδικες business ethics, θεωρούν τη μη ανταπόκριση στα e-mail “ανάρμοστη” (inappropriate) και η έλλειψη feedback αξιολογείται αρνητικά από τα τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού.
Στον αντίποδα της παντελούς έλλειψης ανταπόκρισης είναι, φυσικά, η… υπέρ-ανταπόκριση. Όταν δηλαδή μακροσκελέστατα απαντητικά e-mail, “σεντονιάδες” όπως τα αποκαλεί μία λατρεμένη μου κειμενογράφος, ροκανίζουν το χρόνο σου μέχρι να μπορέσεις να καταλάβεις την κεντρική ιδέα.
Εκτός από ένδειξη ναρκισσιστικής προσωπικότητας, το βρίσκω κι ένδειξη κάποιου είδους… παρενόχλησης! Και βέβαια, παντελούς έλλειψης καλού γούστου, με σοβαρές παρενέργειες για τα νεύρα μας!
Κομψότητα και Επιστήμη
Πρόσφατα, λοιπόν, έμαθα ότι η κομψότητα έχει βαρύνουσα σημασία και στην επιστημονική σκέψη! Πριν από λίγα χρόνια ένας νέος Διδάκτωρ Φυσικής έκανε αίτηση πρόσληψης σε ακαδημαϊκή θέση σε κορυφαίο Ινστιτούτο Επιστημών των ΗΠΑ.
Πράγματι, η διατριβή του και το επιστημονικό του υπόβαθρο ήταν υψηλού επιπέδου, οπότε και προσλήφθηκε. Αυτό όμως που εμένα εντυπωσίασε ήταν ότι στο Πανεπιστήμιο, όπως μου είπε ο ίδιος, έπαιξε σημαντικό ρόλο για την πρόσληψή του η κομψότητα με την οποία ανέπτυσσε τις θεωρίες του στα συγγράμματα του!
Και προφανώς, δεν εννοούσαν κάποια κομψή… γραμματοσειρά, αλλά την κομψότητα της μεθόδου με την οποία προσέγγιζε την έρευνά του.
Αν λοιπόν ακόμη και η επιστημονική σκέψη προάγεται από την κομψότητα της έκφρασής της, γιατί να μη δεχτούμε ότι και η κομψότητα στη συμπεριφορά προάγει την ποιότητα της καθημερινής μας ζωής;
Άρθρα με περισσότερο στιλ για να διαβάσετε στην αθηΝΕΑ:
