Μετά τις δημοτικές εκλογές της 31ης Μαρτίου, οι ισορροπίες στην τουρκική πολιτική άλλαξαν εν μία νυκτί και τα δύο κόμματα που μοιράζονται την εξουσία, το AKP και το MHP, άρχισαν να παίζουν «σκάκι ταχύτητας» σε ρυθμούς που δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε.
Αφορά μια αλά τούρκα μάχη για την εξουσία, όμως κανείς δεν γνωρίζει τι ακριβώς συμβαίνει στα παρασκήνια. Συλλαμβάνονται αρχηγοί της αστυνομίας με την κατηγορία του πραξικοπήματος, αποκαλύπτονται αναπάντεχα νέα στοιχεία για πολιτικές δολοφονίες που κρατήθηκαν σκόπιμα στο σκοτάδι, στελέχη των δύο κομμάτων κάνουν σκληρές αλλά κωδικοποιημένες δηλώσεις των οποίων οι αποδέκτες δεν είναι προφανείς για τους κοινούς θνητούς… Κάθε σχολιαστής λέει κάτι διαφορετικό και οι θεωρίες συνωμοσίας δεν έχουν τέλος.
Ο ελληνικός Τύπος, από την πλευρά του, έχει μπερδευτεί αρκετά με αυτή την αναταραχή. Ο κύριος λόγος γι’ αυτό είναι ότι οι πολιτικοί παράγοντες δεν μιλούν ευθέως, αλλά μεταφέρουν τα μηνύματά τους μέσα από υπονοούμενα.
Πινγκ Πονγκ Δηλώσεων
Αμέσως μετά τις εκλογές, ο αρχηγός του MHP Bahçeli, ενοχλημένος από τη συνάντηση του Erdoğan με τον Özel, αρχηγό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το οποίο αναδείχθηκε πρώτο κόμμα στις δημοτικές εκλογές, καθώς και από τα μηνύματα του Erdoğan για αποκλιμάκωση, έστειλε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα βίντεο-μήνυμα όπου τον δείχνει να περπατάει με αθλητικές φόρμες ενόσω ακούγεται ένα άθλιο σκυλάδικο, με στίχους όπως: «Εγώ έγινα φίλος σου, εσύ έγινες εχθρός μου./Αν σε κατακρίνω, εσύ είσαι αυτός που με κάνει να το κάνω./Αυτό που έπαθα από σένα μου έφτανε./Αν σε αποκαλώ προδότη, εσύ είσαι αυτός που με κάνεις να το πω». Ισχυρίστηκε, βέβαια, ότι δεν απευθυνόταν στον Erdoğan, αλλά, προφανώς, εκείνοι που έπρεπε να πάρουν το μήνυμα το είχαν ήδη πάρει.
Ο Erdoğan, με τη σειρά του, ανέφερε στην εβδομαδιαία συνεδρίαση του κόμματός του προχθές στη Βουλή: «Γνωρίζουμε πολύ καλά τόσο τη μαριονέτα όσο και τον μαριονετίστα αλλά και ποιος έγραψε το έργο· δεν θα επιτρέψουμε να επαναληφθεί η γραφειοκρατική κηδεμονία», χωρίς να δίνει καμία ένδειξη για ποιο πράγμα μιλάει.
Τα πράγματα είναι σαφώς περίπλοκα και τα γεγονότα θολώνουν ακόμη περισσότερο με νέες πληροφορίες που «σερβίρονται» καθημερινά. Μπορούμε όμως να συνοψίσουμε τις τελευταίες εξελίξεις ως εξής.
Στις δύο εβδομάδες που μεσολάβησαν μεταξύ αυτών των δύο αινιγματικών μηνυμάτων, τα δύο κόμματα είχαν εξαπολύσει επιχειρήσεις το ένα εναντίον του άλλου. Η πρώτη κίνηση έγινε από το ΑΚΡ, το οποίο αποκάλυψε νέα στοιχεία στην υπόθεση του Sinan Ateş, του πρώην επικεφαλής της οργάνωσης νεολαίας του MHP, ο οποίος έπεσε θύμα πολιτικής δολοφονίας μέρα μεσημέρι τον Δεκέμβριο του 2022 σε μια από τις πιο πολυσύχναστες συνοικίες της Άγκυρας. Δεν είναι γνωστός ο ακριβής λόγος για τον οποίο δολοφονήθηκε ο Ateş, αλλά φημολογείται ότι οφείλεται στο ότι ύψωσε τη φωνή του κατά της εμπλοκής των κορυφαίων στελεχών του κόμματός του στο εμπόριο ναρκωτικών και στο ότι έκανε δημόσιες σχέσεις με σκοπό να γίνει ο επόμενος πρόεδρος του κόμματος.
Τα στοιχεία που αποκαλύπτονται αυτές τις μέρες δείχνουν ότι η δολοφονία σχεδιάστηκε βήμα προς βήμα από τα στελέχη του ίδιου του κόμματός του. Ωστόσο, κανένα από αυτά τα ονόματα δεν εμφανίζεται στο κατηγορητήριο του εισαγγελέα που έγινε δεκτό από το δικαστήριο την περασμένη εβδομάδα. Το μήνυμα που δίνει το AKP στο MHP εδώ είναι ξεκάθαρο: εάν δεν γνωρίζετε τα όριά σας, θα φέρω την υπόθεση αυτή στο κόμμα σας.
Από πού πηγάζει, όμως, αυτή η δύναμη του MHP και γιατί τα δύο κόμματα, που είναι εταίροι στην εξουσία από το 2015, έβγαλαν τα μαχαίρια το ένα εναντίον του άλλου;
Ένα άλλο θέμα στο οποίο το ΑΚΡ έχει στριμώξει το MHP είναι μια υπόθεση μαφίας, η δίκη της οποίας ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα. Μετά τις περσινές βουλευτικές εκλογές, ο Erdoğan είχε «απολύσει» τον Soylu, τον υπουργό Εσωτερικών, το όνομα του οποίου συνδέθηκε με πολλές βρόμικες υποθέσεις. Ο Soylu, ο οποίος είναι κοντά στο MHP, ήταν επίσης γνωστός ως προστάτης της εν λόγω μαφιόζικης οργάνωσης. Υποστηρίζεται, μάλιστα, ότι έχει γίνει η μεγαλύτερη οργάνωση μαφίας στην Άγκυρα χάρη στον Soylu.
Το ΑΚΡ προσπάθησε να βάλει στη θέση του το ΜΗΡ με αυτές τις δύο υποθέσεις, αλλά το ΜΗΡ απάντησε με τη σύλληψη τεσσάρων αρχηγών της αστυνομίας που πρόσκεινται στο AKP με γελοίες κατηγορίες, όπως αυτή του πραξικοπήματος κ.ά.
Από πού πηγάζει, όμως, αυτή η δύναμη του MHP και γιατί τα δύο κόμματα, που είναι εταίροι στην εξουσία από το 2015, έβγαλαν τα μαχαίρια το ένα εναντίον του άλλου;
Η «Ομηρεία» της Διαφθοράς
Το MHP, του οποίου τα μέλη είναι γνωστοί ως Γκρίζοι Λύκοι στην Ελλάδα, ιστορικά αντιπροσωπεύει τη φασιστική, μαφιόζικη και «βαθιά» πλευρά του τουρκικού κράτους. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου ήταν μία από τις παραστρατιωτικές οργανώσεις/κόμματα που είχαν δημιουργήσει οι ΗΠΑ εναντίον της αριστεράς σε πολλές χώρες. Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ενώ οι αντίστοιχες οργανώσεις ανά τον κόσμο εξαφανίστηκαν από το προσκήνιο, το MHP διατήρησε την επιρροή του στην Τουρκία λόγω του κουρδικού ζητήματος. Σήμερα, το κόμμα αυτό εξακολουθεί να είναι το πρώτο όνομα που έρχεται στο μυαλό όταν γίνεται συζήτηση περί εθνικισμού στην Τουρκία.
Στις εκλογές του 2015, το ΑΚΡ, το οποίο είχε χάσει την ικανότητα να κυβερνά μόνο του, προχώρησε σε αναγκαστικό γάμο με το MHP, το οποίο έλαβε ως προίκα όχι πολιτικές θέσεις αλλά θέσεις-κλειδιά στη γραφειοκρατία της ασφάλειας και στο δικαστικό σώμα. Μετά το «ελεγχόμενο πραξικόπημα» της 15ης Ιουλίου 2016, κάλυψαν γρήγορα τις κενές θέσεις σε κάθε τομέα του κράτους από τον οποίο είχαν εκδιώξει τους Γκιουλενιστές. Επιπλέον, ο Bahçeli ανάγκασε το AKP να απελευθερώσει όλους τους φυλακισμένους ηγέτες της μαφίας που ταυτίζονται με το κόμμα του. Στη συνέχεια παρουσίασε στα μέσα ενημέρωσης φωτογραφίες του με αυτούς τους φρικτούς ανθρώπους, δίνοντας το μήνυμα ότι ελέγχει όχι μόνο την κεντρική πολιτική σκηνή αλλά και τον «δρόμο».
Ωστόσο, όσο περισσότερο απομακρύνεται η Τουρκία από τη «λίγκα των πολιτισμένων χωρών» τόσο πιο δυσεπίλυτη γίνεται η εμπλοκή – και η χώρα απομονώνεται ολοένα και περισσότερο.
Μπροστά σε αυτό το μυστήριο και την αβεβαιότητα στην πολιτική, βέβαια, η οικονομική κατάσταση είναι πολύ σαφής. Οι οικονομικές συνθήκες για τη συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού είναι ζοφερές.
Φαίνεται ότι ο Erdoğan και μια ομάδα στο κόμμα του έχουν συνειδητοποιήσει ότι ο γάμος τους με το MHP τους έχει φέρει στο χείλος του γκρεμού. Προσπαθούν να βρουν μια διέξοδο για να μην πέσουν με το κεφάλι στον γκρεμό, ωστόσο το MHP στέκεται εμπόδιο. Η συνάντηση του Erdoğan με τον Özel μετά τη μεγάλη ήττα στις εκλογές και τα μηνύματα «άμβλυνσης» και «ομαλοποίησης» που προέκυψαν ήταν βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Ενώ όλοι αναρωτιόνταν αν θα αποφυλακίζονταν πολιτικοί κρατούμενοι, όπως ο Kavala και ο Demirtaş, ο Bahçeli άρχισε ξαφνικά να μιλάει για πραξικόπημα.
Είναι προφανές ότι το MHP είναι πολύ ικανοποιημένο με την τρέχουσα κατάσταση οπότε, από την πλευρά του, δεν θέλει καμία αλλαγή. Ωστόσο, όσο περισσότερο απομακρύνεται η Τουρκία από τη «λίγκα των πολιτισμένων χωρών» τόσο πιο δυσεπίλυτη γίνεται η εμπλοκή – και η χώρα απομονώνεται ολοένα και περισσότερο.
Το συμπέρασμα που προκύπτει από όλα αυτά είναι ότι ο Erdoğan, παρ’ όλη τη δύναμή του, εξακολουθεί να μην είναι σε θέση να λέει «το κράτος είμαι εγώ» και ότι είναι αβέβαιο αν θα μπορέσει να πραγματοποιήσει το «reset» –για το οποίο έχω μιλήσει εδώ αναλυτικά– και να μετασχηματίσει το καθεστώς.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Ούτε μια Bαρετή Στιγμή στην Τουρκία
Ψήφοι για τις Δημοτικές Εκλογές ή για το Μέλλον της Τουρκίας;
