Αυτός είναι ένας συνοπτικός οδηγός με τα μέτρα που έχουν υιοθετηθεί εκτάκτως από το ελληνικό κράτος, σε όλο το φάσμα του δικαίου, διαρκούσης της πανδημίας του Covid-19. Απευθύνεται σε επιχειρήσεις-εργοδότες, με την έννοια όσων απασχολούν προσωπικό με σχέση εξαρτημένης εργασίας. Σκοπός είναι να συγκεντρώσει σε τίτλους τα βασικά σημεία των υφιστάμενων∗ νομοθετημάτων, ώστε ο επιχειρηματίας να αποκτήσει τη συνολική εικόνα και εάν επιθυμεί στη συνέχεια, να εμβαθύνει κατά περίπτωση.
∗ Eνημερωμένο έως 9/4/2020.
- Το myBusinessSupport είναι η πλατφόρμα της ΑΑΔΕ για την καταγραφή και παρακολούθηση των κρίσιμων οικονομικών μεγεθών των επιχειρήσεων που πλήττονται. Ξεκίνησε τη λειτουργία της με τις αιτήσεις υπαγωγής των επιχειρήσεων στην ενίσχυση “Επιστρεπτέα Προκαταβολή”, με προθεσμία υποβολής αίτησης μέχρι 21/4/2020. Στη συνέχεια, θα προστεθούν και άλλες ενισχύσεις.
- Ειδικό μέτρο υιοθετήθηκε και για τις Γενικές Συνελεύσεις οποιουδήποτε νομικού προσώπου οι οποίες μπορούν να διεξαχθούν με τηλεδιάσκεψη, ακόμα και εάν δεν υπάρχει τέτοια καταστατική πρόβλεψη. H πρόσκληση σε ΓΣ πρέπει να περιλαμβάνει τις αναγκαίες οδηγίες. Iσχύει μέχρι 30/6/2020.
- Επίσης, προβλέφθηκε αναστολή λειτουργίας του Κεντρικού Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων για τρεις μήνες από 30/3/2020.
- Ως προς τη μείωση μισθώματος επαγγελματικών μισθώσεων κατά 40% για Μάρτιο και Απρίλιο 2020, ισχύει περαιτέρω ότι το τέλος χαρτοσήμου και ΦΠΑ υπολογίζονται επί του μισθώματος που προκύπτει μετά τη μείωση.
- Σχετικά με τις επιχειρήσεις με απαγόρευση λειτουργίας από τις Αρχές, προβλέπεται ειδικότερα ότι αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας των εργαζομένων τους και πρέπει να το έχουν δηλώσει στο ΕΡΓΑΝΗ μέχρι 10/4/2020. Ταυτόχρονα, ισχύει απαγόρευση απολύσεων. Δεν γίνεται μισθοδοσία, αλλά αποζημίωση ειδικού σκοπού των εργαζομένων από το κράτος ύψους €800 για το διάστημα 15/3/2020 – 30/4/2020. Το κράτος αναλαμβάνει την πλήρη ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων με αναστολή σύμβασης.
- Επίσης, για τις επιχειρήσεις που έχουν υιοθετήσει το σύστημα εργασίας από απόσταση, προβλέπεται να δηλώσουν την εξ αποστάσεως εργασία στο ΕΡΓΑΝΗ μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του μέτρου αυτού. Καταβάλλουν κανονικά μισθοδοσία. Οι εργαζόμενοι δικαιούνται άδειας ειδικού σκοπού (λήψη μέχρι 24/4/2020) ή άδεια κανονική ή άνευ αποδοχών. Τέλος, υπάρχει δυνατότητα για αλλαγή/μείωση ωραρίου και για υπερωρίες χωρίς άδεια.
- Αναφορικά με τις επιχειρήσεις με εργαζόμενους με φυσική παρουσία στον χώρο εργασίας, εκείνες καταβάλλουν κανονικά μισθοδοσία. Οι εργαζόμενοι δικαιούνται άδειας ειδικού σκοπού (λήψη μέχρι 24/4/2020) ή άδεια κανονική ή άνευ αποδοχών. Από τις ημέρες άδειας ειδικού σκοπού τα 2/3 καλύπτονται από τον εργοδότη και το 1/3 από τον τακτικό προϋπολογισμό. Ακόμη, υπάρχει δυνατότητα για αλλαγή/μείωση ωραρίου των εργαζομένων και για υπερωρίες χωρίς άδεια. Επιπλέον, προβλέπεται παρέκκλιση από την απαγόρευση λειτουργίας τις Κυριακές και αργίες για συγκεκριμένες κατηγορίες επιχειρήσεων. Ταυτόχρονα, αναστέλλεται μέχρι 30/4/2020 η υποχρέωση του εργοδότη να καταχωρεί στο ΕΡΓΑΝΗ τις τροποποιήσεις του ωραρίου, ενώ τις καταχωρεί συγκεντρωτικά κατά το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα της παρασχεθείσας εργασίας. Τέλος, δίνεται η δυνατότητα λειτουργίας με προσωπικό ασφαλείας και μεταφοράς προσωπικού σε επιχειρήσεις εντός του ιδίου ομίλου. Σε κάθε μία από τις δύο περιπτώσεις, ο εργοδότης δηλώνει τα αντίστοιχα στο ΕΡΓΑΝΗ μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του μέτρου αυτού, με ρήτρα διατήρησης θέσεων εργασίας.
- Για τις επιχειρήσεις με ΚΑΔ που πλήττονται, δε, ισχύει ότι μπορούν να αναστείλουν τις συμβάσεις εργασίας με Δήλωση Εργοδότη στο ΕΡΓΑΝΗ μέχρι 20/4/2020. Οι επιχειρήσεις που κάνουν χρήση της ρύθμισης αυτής απαγορεύεται να προβούν σε απολύσεις για το σύνολο του προσωπικού τους και υποχρεούνται μετά τη λήξη της αναστολής των συμβάσεων να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό εργαζομένων για χρονικό διάστημα ίσο με εκείνο της αναστολής. Δεν γίνεται μισθοδοσία, αλλά οι εργαζόμενοι με αναστολή σύμβασης δικαιούνται αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 800€. Το κράτος αναλαμβάνει την πλήρη ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων με αναστολή σύμβασης.
- Περαιτέρω, έχουν τεθεί σε εφαρμογή μια σειρά από παρατάσεις ή/και αναστολές. Συγκεκριμένα, παράσταση χρόνου καταβολής δώρου Πάσχα μέχρι 30/6/2020. Παράταση προθεσμίας καταβολής ασφαλιστικών εισφορών. Παράταση προθεσμίας καταβολής και αναστολή είσπραξης οφειλών μέχρι και την 31/8/2020 που έχουν βεβαιωθεί από δηλώσεις Φ.Π.Α. με ποσό φόρου προς καταβολή (χρεωστικές) για τις οριζόμενες ως πληγείσες επιχειρήσεις. Αναστολή είσπραξης βεβαιωμένων οφειλών και παράταση προθεσμίας καταβολής δόσεων μέχρι και την 31/8/2020 για τις οριζόμενες ως πληγείσες επιχειρήσεις. Σε κάθε περίπτωση, εφαρμόζεται έκπτωση 25% για δόσεις βεβαιωμένων οφειλών επιχειρήσεων με διακοπή λειτουργίας ή που έχουν ορισθεί ως πληγείσες, εφόσον καταβάλλονται εμπρόθεσμα. Παράταση για δύο μήνες από τη λήξη τους των προθεσμιών υποβολής δηλώσεων φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου και τελών χαρτοσήμου με καταληκτική ημερομηνία εντός Μαρτίου και Απριλίου 2020. Αναστολή κοινοποίησης προστίμων της Φορολογικής Διοίκησης μέχρι 30/4/2020.
- Πρόβέψη μέτρων έχει γίνει και στο πεδίο των δημόσιων διαγωνισμών/ δημοσίων συμβάσεων. Προβλέπεται δυνατότητα αναβολής διενέργειας δημόσιων διαγωνισμών, παράτασης της ημερομηνίας υποβολής αιτήσεων συμμετοχής ή προσφορών, αναστολής ή παράτασης κάθε προθεσμίας που αφορά δημόσιες συμβάσεις, ανεξάρτητα από το στάδιο ανάθεσης ή εκτέλεσης αυτών. Ο ανάδοχος που επικαλείται ανωτέρα βία (πανδημία) υποχρεούται μέσα σε 20 ημέρες να αναφέρει εγγράφως και προσκομίσει στην αναθέτουσα αρχή τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία για την θεμελίωσή της.
- Επιπροσθέτως, προβλέφθηκε αναστολή προθεσμιών λήξης, εμφάνισης και πληρωμής οφειλόμενων αξιογράφων κατά 75 ημέρες από την αναγραφόμενη ημερομηνία επί εκάστου αξιογράφου. Το μέτρο αφορά τις επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει τη δραστηριότητά τους ή ορίζονται ως πληγείσες. Προκειμένου να επωφεληθούν, έχουν υποχρέωση γνωστοποίησης των αξιογράφων μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής των πιστωτικών ιδρυμάτων μέσω του συστήματος ΔΙΑΣ ή ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ – μέχρι 13/4/2020 για τους πληττόμενους ΚΑΔ που προστέθηκαν τον Απρίλιο.
- Τέλος, αξίζει μια σύντομη αναφορά στις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο πλαίσιο της διαχείρισης του κορωνοϊού από την Ελληνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Οι πληροφορίες για την υγεία των εργαζομένων συνιστούν ειδικής κατηγορίας δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, η επεξεργασία των οποίων υπόκειται σε αυστηρότερες προϋποθέσεις. Πάντως, προφορική μόνο ενημέρωση από τον εργαζόμενο για την υγεία του δεν αποτελεί πράξη επεξεργασίας και συνεπώς, δεν εφαρμόζεται η νομοθεσία για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Δύο σημαντικές υποχρεώσεις του εργοδότη σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να εξασφαλίζει την υγεία των εργαζομένων του και τη συλλογή αποκλειστικά εκείνων των δεδομένων τα οποία είναι αναγκαία και συναφή ενόψει του επιδιωκόμενου σκοπού. Προς αυτή την κατεύθυνση, μέτρα που συνεπάγονται επαχθέστερο περιορισμό των ατομικών δικαιωμάτων, π.χ. θερμομέτρηση στην είσοδο του χώρου εργασίας, λαμβάνονται αφού αποκλειστεί κάθε άλλο διαθέσιμο πρόσφορο μέσο.
Η παραπάνω παράθεση των μέτρων στήριξης των επιχειρήσεων δεν είναι εξαντλητική. Έπειτα, η πανδημία έχει επιφέρει ρευστότητα στις ζωές μας, με νέα μέτρα να έρχονται στο φως από την κυβέρνηση ανά τακτά διαστήματα. Ωστόσο, ο οδηγός αυτός αποτυπώνει το βασικό πλαίσιο, όπως έχει πλέον διαμορφωθεί.
