Τέλος εποχής», μια φράση που πρόσφατα ανέβηκε αυθόρμητα στα χείλη πολλών, που πυροδότησε συζητήσεις και προβληματισμούς. Αφορμή, οι απανωτές απώλειες του τελευταίου καιρού στον καλλιτεχνικό –και όχι μόνο– κόσμο.
«Τέλος εποχής», δύο λέξεις σαν μαγικό ξόρκι, που ανασύρονται σε κουβέντες, σε άρθρα, σε εσωτερικούς μονολόγους ξανά και ξανά, για να βάλουν τελεία σε συλλογικές αλλά και προσωπικές διαδρομές.
…και η συζήτηση λοξοδρόμησε από το «τέλος εποχής» στο ερώτημα «για ποιους;».
Οι απώλειες τριών μεγάλων Ελλήνων ηθοποιών παρέσυραν πολλούς «ενώπιον» αυτού του τέλους. Και καθένας από εμάς, ανάλογα με τα χρόνια του και τις καλλιτεχνικές αναφορές και προτιμήσεις του, έκανε τον δικό του απολογισμό, ξέθαψε τις δικές του μνήμες, αποχαιρέτησε μικρότερα ή μεγαλύτερα μοτίβα της δικής του ζωής.
«Αυτό είναι το σπίτι όπου έζησε ο Χορν;» ρώτησε μια φίλη μου τις προάλλες ένα κορίτσι που δούλευε κοντά στο συγκεκριμένο κτίριο για το οποίο ρωτούσε. «Ποιος είναι ο Χορν;» της απάντησε. Μου το μετέφερε –με απορία, με θλίψη, με λίγο θυμό– και η συζήτηση λοξοδρόμησε από το «τέλος εποχής» στο ερώτημα «για ποιους;».
Ίσως αυτονόητες σκέψεις, αυτονόητες κουβέντες, άλλωστε «η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική σου μελαγχολία» – τραγουδούσε ο Σαββόπουλος. Όμως έλεγε ακόμα και πως «Όταν ο κόσμος μας θα καίγεται/όταν τα γεφύρια πίσω μας θα κόβονται/εγώ θα είμαι εκεί να σας θυμίζω/τις μέρες τις παλιές».
Τις μέρες τις παλιές που έγιναν πιο όμορφες γιατί τις ζήσαμε μαζί με ανθρώπους που μας έκαναν να νιώσουμε, να προβληματιστούμε, να δούμε όψεις του εαυτού χωρίς να μας πληγώσουν, που έγραψαν μέσα μας πολύτιμες λέξεις και εικόνες χωρίς να μας χρεώσουν.
Κι εμείς κατοικούμε σε ένα σώμα που δεν ορίζουμε. Κι εμείς βλέπουμε τον χρόνο να μικραίνει και να αφήνει πίσω της ως μοναδικό ίχνος την αγάπη. Που, ευτυχώς, μπορεί και μετουσιώνεται σε δημιουργία.
«Κάθε άνθρωπος που είναι ενήμερος της μοίρας του, ξέρει πότε χτυπάει το καμπανάκι. Ο χρόνος αρχίζει και μικραίνει. Συνειδητοποιείς ότι γεννήθηκες όταν δεν το ήθελες, κατοικείς σε ένα σώμα που δεν το ξέρεις και τελικά δεν ορίζεις τίποτα. Τότε, δεν σου μένει παρά να υιοθετήσεις τη ζωή σου. Υιοθετείς ιδανικά, υιοθετείς αγάπες, απλώς και μόνο για να επιβιώσεις», έλεγε η Ειρήνη Παππά.
Υιοθέτησε τη ζωή της για να επιβιώσει η ίδια, αλλά μαζί της επιβιώσαμε κι εμείς. Κι εμείς κατοικούμε σε σώμα που δεν ορίζουμε. Κι εμείς βλέπουμε τον χρόνο να μικραίνει και να αφήνει πίσω της ως μοναδικό ίχνος την αγάπη. Που, ευτυχώς, μπορεί και μετουσιώνεται σε δημιουργία.
Ευτυχώς γιατί «το θέατρο σίγουρα δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, μπορεί όμως να αλλάζει τους ανθρώπους», όπως έλεγε ο Κώστας Καζάκος.
Κι εκείνο το φωτεινό κορίτσι, με την αφοπλιστική ειλικρίνεια, η Μάρθα Καραγιάννη, σίγουρα θα χαμογελούσε και θα έπαιρνε και τους δυο από το χέρι σε αυτό τον δρόμο που έτυχε να συναντηθούν, αφήνοντας πίσω της λίγη από τη χρυσόσκονη που έντυνε κάποτε τα Σαββατόβραδά μας.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Η Χρυσή Εποχή της Ελληνικής Τηλεόρασης Είναι Εδώ
Φθινόπωρο στα Θέατρα: Προτάσεις για Παραστάσεις
«Γυναίκα Βασιλιάς» ή Πώς Πολεμούσαν οι Γυναίκες τον 19ο Αιώνα
