Ξινόμαυρο, η «ντίβα» όπως αποκαλείται του ελληνικού αμπελώνα και η πλέον ευγενής ερυθρή γηγενής ποικιλία της Βόρειας Ελλάδας. Η ονομασία της είναι περιγραφική και προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων όξινο και μαύρο. Καλλιεργείται κυρίως σε ορεινές περιοχές, στη Μακεδονία και με τη γειτονική βόρεια Θεσσαλία.
Ως πολυδυναμική ποικιλία, μπορεί να δώσει κρασιά εξαιρετικά δομημένα, με στιλ και χαρακτήρα που ξεχωρίζουν, αλλά και με δυνατότητα μακρόχρονης παλαίωσης. Επίσης, προσφέρει ένα πλήρες εύρος στους τύπους κρασιών που παράγει, ερυθρούς, ροζέ και λευκούς (blanc de noir), ξηρούς, ημίξηρους, φρέσκους και παλαιωμένους, ημιαφρώδεις, αφρώδεις και γλυκείς τύπου vins de liqueur, αλλά και αμπελοοινικά αποστάγματα.
Θα συναντήσουμε την ποικιλία σε μονοποικιλιακούς οίνους αλλά και σε χαρμάνια, καθώς συνδυάζεται αρμονικά τόσο με γηγενείς όσο και με διεθνείς ποικιλίες. Άλλωστε, το Ξινόμαυρο αποτελεί μία από τις τέσσερις ποικιλίες-πρεσβευτές της Ελλάδας, μαζί με το Ασύρτικο, το Μοσχοφίλερο και το Αγιωργίτικο.
Ζώνες Παραγωγής Ξινόμαυρου
Τέσσερις είναι οι ζώνες παραγωγής οίνων Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) της ποικιλίας Ξινόμαυρο. Στη Νάουσα και στο Αμύνταιο τη συναντάμε μονοποικιλιακή, ενώ στη Γουμένισσα σε χαρμάνι μαζί με την ποικιλία Νεγκόσκα σε μικρό ποσοστό και στη Ραψάνη μαζί με τις ποικιλίες Κρασάτο και Σταυρωτό ισομερώς.
Επιπλέον, ως οίνο με τον χαρακτηρισμό Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) συναντάμε το Ξινόμαυρο σε μικρές περιοχές, όπως η Επανομή, το Βελβεντό, η Σιάτιστα και τα Μετέωρα, σε περιφερειακές ενότητες όπως η Θεσσαλονίκη, το Άγιον Όρος, η Πέλλα, η Καστοριά, η Ημαθία, η Πιερία και η Μαγνησία, ή στα γεωγραφικά διαμερίσματα Μακεδονίας και Θεσσαλίας – περιοχές γνωστές από την ιστορία της ανθρωπότητας, ως τόποι που ανέδειξαν προσωπικότητες, όπως ο Αριστοτέλης και ο Μέγας Αλέξανδρος. Εξάλλου, στη Μακεδονία τα αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν οινική ιστορία έως 7.000 ετών.
Το Ξινόμαυρο, έχοντας προσαρμοστεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια στα εδάφη της Βόρειας Ελλάδας, προσφέρει κρασιά με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, εκφράζοντας τη μοναδικότητα του κάθε τόπου. Αυτό είναι και το κύριο γνώρισμα της ποικιλίας: να εκφράζει την περιοχή και το κάθε αμπελοτόπι από το οποίο προέρχεται.
Τα Χαρακτηριστικά του Ξινόμαυρου
Ως φυτό είναι ζωηρό, ανθεκτικό στις ασθένειες, καλιόφιλο και προτιμά τα ασβεστολιθικά εδάφη. Οι ρώγες του είναι σφαιρικές μέτριου μεγέθους, με φλοιό λεπτό και κυανομέλανο. Η σάρκα του μαλακή και ο χυμός του άχρωμος.
Οι οίνοι του Ξινόμαυρου έχουν ισχυρή προσωπικότητα που γοητεύει. Το τυπικό ερυθρό Ξινόμαυρο είναι ρουμπινί, με απαλή και μέτρια ένταση. Το μαγικό αρωματικό μπουκέτο του περιλαμβάνει από βιολέτες, κόκκινα και μαύρα φρούτα μέχρι πολτό ελιάς, και από ντομάτα μέχρι μανιτάρια και καπνό. Είναι υψηλόβαθμο, με στόμα γεμάτο οξύτητα και με πλούσιες τανίνες.
Η στιβαρή του δομή, η υψηλή οξύτητα, οι τανίνες και η μακρά του επίγευση το καθιστούν τέλειο συνοδευτικό για πιάτα με αρνί, μοσχάρι ή κυνήγι, ψητά ή μαγειρεμένα με κόκκινη σάλτσα και αποξηραμένα φρούτα.
Όμως η μαγεία του Ξινόμαυρου συνδυάζεται υπέροχα με πολλούς ακόμη τρόπους. Έτσι, μια παλαιωμένη εκδοχή του συνοδεύει άψογα ένα κρεμώδες ριζότο με μανιτάρια και τρούφα, ένα ροζέ ταιριάζει με θαλασσινά και σάλτσα ντομάτας ή απλώς με μια πίτσα ή μια σαλάτα με αποξηραμένες ντομάτες και τυρί φέτα. Η λευκή εκδοχή του δένει με στρείδια. Και όσον αφορά το επιδόρπιο, αξίζει η δοκιμή ενός ροζέ αφρώδους οίνου από Ξινόμαυρο με τάρτα φράουλα.
Συχνά στο εξωτερικό το Ξινόμαυρο συγκρίνεται –χάρη στην ιδιαιτερότητα του αρώματος και του χαρακτήρα του– με ποικιλίες όπως το Nebbiolo, το Sangiovese και το Pinot Noir. Προφανώς υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά, όμως στο Ξινόμαυρο βρίσκουμε το άρωμα και την αίσθηση του νοτισμένου αέρα της ελληνικής γης, πλεγμένης ανάμεσα σε ορεινούς όγκους, οροπέδια, παραλίμνιους και παραθαλάσσιους αμπελώνες της Βόρειας Ελλάδας.
Την 1η Νοεμβρίου το Ξινόμαυρο Γιορτάζει Παγκόσμια
Η κυρίαρχη αμπελοοινική ποικιλία της Βόρειας Ελλάδας ανήκει πλέον στον διεθνή οινικό χάρτη με τον πολυδιάστατο χαρακτήρα και τη φήμη που έχει αποκτήσει. Ο ελληνικός οινοποιητικός κλάδος τα τελευταία χρόνια έχει πραγματοποιήσει σημαντικά και επιτυχημένα άλματα, τόσο στην παραγωγή και ποιότητα εκλεκτών κρασιών όσο και στη βελτίωση της εικόνας του ελληνικού αμπελώνα και του επώνυμου οίνου που παράγει, στην εγχώρια αγορά αλλά και στο εξωτερικό. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ξεκάθαρο πως οι γηγενείς ποικιλίες μας αξίζουν να αποκτήσουν τη θέση τους στη συνείδηση των καταναλωτών παγκόσμια και ισάξια με τις διεθνείς ποικιλίες.
Η ένωση «Οινοποιοί Βορείου Ελλάδος», διακρίνοντας τη σπουδαιότητα και μοναδικότητα της ποικιλίας Ξινόμαυρο, μια από τις κορυφαίες του ελληνικού αμπελώνα, καθώς και τις τάσεις που παγκόσμια δημιουργούνται, αποφάσισε το 2019 να προχωρήσει στην πρωτοποριακή κίνηση που συμβάλλει στην προβολή και προώθηση της ποικιλίας αυτής, τη θέσπιση και καθιέρωση της «Παγκόσμιας Ημέρας Ξινόμαυρου» (International Xinomavro Day). Κίνηση που άλλωστε βρήκε την άμεση και μέγιστη ανταπόκριση στην Ελλάδα, ενώ έδωσε και το έναυσμα παράλληλα για διεθνή αποδοχή.
Το Ξινόμαυρο, ποικιλία-πρεσβευτής της Ελλάδας, ήδη αναγνωρίζεται, εκτιμάται, επαναπροσδιορίζεται, εξελίσσεται και κυρίως αγαπιέται, κερδίζοντας συνεχώς φίλους σε αρκετές χώρες παγκόσμια και, φυσικά, πρωτίστως στην Ελλάδα μας. Ως ημερομηνία του εορτασμού ορίστηκε η 1η Νοεμβρίου, που θεωρητικά συμβαδίζει με την πλήρη ολοκλήρωση του τρύγου της ποικιλίας. Επιπλέον, ως αριθμός το 1 εύκολα μένει στη μνήμη και παράλληλα θυμίζει ότι το Ξινόμαυρο είναι η #1 ποικιλία της Βόρειας Ελλάδας.
Οι Έλληνες οινοποιοί για τον εορτασμό του Ξινόμαυρου προσκαλούν τους επαγγελματίες από τον χώρο της σίτισης και καταναλωτές-φίλους του ποιοτικού επώνυμου κρασιού να συμβάλλουν στη διάδοση αυτής της θαυμάσιας ιδέας, επιλέγοντας την 1η Νοεμβρίου «Ξινόμαυρο», ερυθρό, ροζέ ή λευκό (blanc de noir), νεαρό ή παλαιωμένο, ξηρό, ημίξηρο ή ημίγλυκο, αφρώδες, ημιαφρώδες, γλυκό, ή ακόμη και ως αμπελοοινικό απόσταγμα.
Εξάλλου, το Ξινόμαυρο πολυδυναμικό όπως είναι, το συναντάμε σε διαφορετικούς τύπους και στιλ κρασιών, άλλοτε κλασικό-ρουστίκ και άλλοτε μοντέρνο-καινοτόμο. Φροντίζοντας να έχουμε την κατάλληλη παρέα, ή ακόμη και μόνοι μας, ανοίγοντας μία φιάλη ή πίνοντας απλώς ένα ποτήρι, πάντα με μέτρο, στο σπίτι μας ή κάπου έξω, αναζητάμε, γνωρίζουμε, γευόμαστε, απολαμβάνουμε, ευφραινόμαστε τη δική μας, την ελληνική ποικιλία Ξινόμαυρο.
Μπορούμε όμως να κάνουμε και κάτι παραπάνω. Να διαδώσουμε το νέο παντού, όπου γνωρίζουμε, στην παρέα, στην οικογένεια, στη δουλειά, σε ανθρώπους που συναντάμε καθημερινά, στο καφέ και στο μπαρ που συχνάζουμε, στο εστιατόριο που επιλέγουμε συχνά, στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, σε δικούς μας ανθρώπους που ζουν στο εξωτερικό, συγγενείς, φίλους, συνεργάτες.
Και αν είστε επαγγελματίες, διαθέτετε κάβα, καφέ, μπαρ, εστιατόριο ή ξενοδοχείο, μπορείτε να δημιουργήσετε με την ευκαιρία αυτής της ημέρας, της 1ης Νοεμβρίου, κάποια εκδήλωση στην επιχείρησή σας για να το γιορτάσετε μαζί με τους πελάτες σας. Άλλωστε, μην ξεχνάμε ότι το κρασί δημιουργεί δεσμούς και μας ενώνει.
Δύο Μοναδικές Εκδηλώσεις Αφιερωμένες στο Ξινόμαυρο
Η ένωση «Οινοποιοί Βορείου Ελλάδος», με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Ξινόμαυρου την 1η Νοεμβρίου, προσκαλεί τις φίλες και τους φίλους του κρασιού σε δύο μοναδικές εκδήλωσεις, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αφιερωμένες στην εξερεύνηση των διαφορετικών στιλ της πολυδιάστατης αυτής ποικιλίας.
Αθήνα | Masterclass «Aspects of Xinomavro», με τον Master Sommelier Ελευθέριο Χανιαλίδη
Στην καρδιά της Αθήνας, στο ξενοδοχείο Divani Caravel, ο master sommelier Ελευθέριος Χανιαλίδης θα παρουσιάσει ένα συναρπαστικό masterclass, όπου θα αναλύσει 15 μονοποικιλιακούς οίνους της ποικιλίας Ξινόμαυρο σε 3 διαφορετικά θεματικά flights. Μετά το masterclass, θα ακολουθήσει ελεύθερη γευστική δοκιμή οίνων από Ξινόμαυρο, πάντα από τα οινοποιεία-μέλη της ένωσης «Οινοποιοί Βορείου Ελλάδος».
- Παρασκευή 1 Νοεμβρίου 2024 | Ώρα: 18:30-20:30 | Ξενοδοχείο Divani Caravel, Αίθουσα Horizon-Roof Garden | Κόστος συμμετοχής: 40 ευρώ (με κράτηση) | Κράτηση θέσης εδώ.
Θεσσαλονίκη | Γευστική Δοκιμή «Ξινόμαυρο»
Στη Θεσσαλονίκη, στο «The Wine Hub», την έδρα της Ένωσης «Οινοποιοί Βορείου Ελλάδος», προτείνεται για το κοινό μια σειρά γευστικών δοκιμών αφιερωμένων στο Ξινόμαυρο. Σε 3 διαφορετικές ροές (16:00, 18:00 και 20:00), οι συμμετέχοντες/ουσες θα έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τις εκφράσεις της ποικιλίας μέσα από 3 θεματικά flights. Κάθε γευστική δοκιμή είναι σχεδιασμένη ώστε να αναδείξει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Ξινόμαυρου και να εμβαθύνει στη γνώση της ποικιλίας.
- Παρασκευή 1 Νοεμβρίου 2024 | Ροή: 16:00-17:30, 18:00-19:30 και 20:00-21:30 | The Wine Hub, Ολυμπίου Διαμαντή 2, Δικαστήρια-Κέντρο Θεσσαλονίκης | Κόστος συμμετοχής: 10 ευρώ (με κράτηση) | Κράτηση θέσης εδώ.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Κυκλοφόρησε Ολόφρεσκο E-Book Carpe Vinum Vol.12!
